Ερασιτεχνική κατασκευή βίντεο που μόνο στόχο έχει να δείξει τα αποτελέσματα της ανικανότητας και τελικά της επικινδυνότητας αυτών που αφήσαμε να ορίζουν τη ζωή μας. Κάποτε θα πρέπει να τους τιμωρήσουμε παραδειγματικά αλλά ταυτόχρονα να αναλογιστούμε και τα δικά μας λάθη και να αγωνιστούμε για μια ζωή με ανθρώπινες αξίες κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης ενάντια στον ατομισμό της αστικής κοινωνίας μας.
Δευτέρα 31 Αυγούστου 2009
Δορυφορική φωτογραφία των καμένων
πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ/Eurimage SpA (στάλθηκε από τον Σταύρο Τσογκανή)
Σάββατο 29 Αυγούστου 2009
Το χρονικό του προαναγγελθέντος θανάτου του δάσους
πηγή: Παναττικό Δίκτυο Κινημάτων Πόλης και Ενεργών Πολιτών
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΘΕΝΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΘΕΝΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ
Της Ελένης Πορτάλιου
Το χρονικό του προαναγγελθέντος θανάτου της φύσης, ιδιαίτερα των δασών, είναι μακρύ. Συντίθεται από ένα πλέγμα πολιτικών που συγκροτούν το καθ’ ημάς καπιταλιστικό πρότυπο ανάπτυξης και λαμβάνουν τις δυο τελευταίες δεκαετίες ακραίες αντιοικολογικές και αντικοινωνικές μορφές. Τα περιβαλλοντικά εγκλήματα είναι διαρκή αλλά νομιμοποιούνται στο όνομα της κερδοσκοπικής λεηλασίας της φύσης, η οποία θεωρείται ως ανεξάντλητο κεφάλαιο προς εκμετάλλευση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η απάντηση του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ στην οικονομική κρίση βασίζεταισε νέες δραστηριότητες του μεγάλου κατασκευαστικού κεφαλαίου στον εξωαστικό χώρο αλλά και στους πράσινους θύλακες εντός των πόλεων. Τα δάση, η αγροτική γη, οι αδόμητοι χώροι δεν αποτελούν ταμεία ζωής, εστίες βιοποικιλότητας και ύψιστα αγαθά εν ανεπαρκεία, τα οποία πρέπει να προστατευτούν απόλυτα και να πολλαπλασιαστούν, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που αποτελεί το υπ’ αριθμόν 1 διακύβευμα της εποχής μας, αλλά χώρους επέκτασης της πόλης και κάθε αστικής χρήσης στο φυσικό περιβάλλον.
Οι δυνάμεις καταστροφής είναι πολύ ισχυρές και καθώς εκδηλώνονται σε πολλαπλά επίπεδα του κράτους και της κοινωνίας είναι δύσκολο ν’ αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά από ένα υπαρκτό ήδη αντίπαλο δέος, το οποίο συγκροτείται μέσα στα κινήματα, τους επιστημονικούς φορείς, τις ΜΚΟ όπως το WWF, τις κοινωνικές οργανώσεις και τις πολιτικές μειοψηφίες, που αγωνίζονται στα περιβαλλοντικά μέτωπα.
Ο νεοφιλελευθερισμός αποδομεί κάθε υπάρχουσα ή προτεινόμενη πολιτική θεσμικής θωράκισης και διαλύει τις υπηρεσίες που έχουν σκοπό την προστασία του δάσους.
Μεικτά δάση, ανθεκτικά στις πυρκαγιές
πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Η δημιουργία τους κατά τις αναδασώσεις θα προστατεύσει τις εκτάσεις και θα τονώσει την πτερωτή πανίδα
Η δημιουργία τους κατά τις αναδασώσεις θα προστατεύσει τις εκτάσεις και θα τονώσει την πτερωτή πανίδα
Tης Τανιας Γεωργιοπουλου
Οι πευκώνες αποτελούσαν πάντοτε βασικό συστατικό του αττικού τοπίου, λιγότερο ή περισσότερο, ανάλογα με την ανθρώπινη παρέμβαση κατά εποχές. Αν είχε γίνει διαχείριση των πευκοδασών και οι αναγκαίες αραιώσεις, θα αποφεύγαμε ένα μεγάλο αριθμό πυρκαγιών ή όσες εκδηλώνονταν δεν θα είχαν τόσο καταστροφικές συνέπειες.
Το 16,8% του συνόλου των ελληνικών δασών είναι κυρίως χαλέπιος και τραχεία πεύκη. Ωστόσο, όπως τονίζουν οι επιστήμονες θα μπορούσαμε σε ορισμένα σημεία να δημιουργήσουμε ένα μεικτό δάσος πιο ανθεκτικό στη φωτιά.
Ετσι και αλλιώς σε μεγάλα τμήματα των καμένων εκτάσεων (περίπου 50.000 στρέμματα εκτιμούν οι δασολόγοι) θα χρειαστεί να επέμβουμε με αναδασώσεις εάν θέλουμε να ξαναγίνει δάσος, καθώς πρόκειται για εκτάσεις που έχουν καεί τουλάχιστον δύο φορές σε λιγότερο από 10 χρόνια. Δει δη χρημάτων βέβαια, καθώς τα στρέμματα που αναδασώνονται βαίνουν μειούμενα κάθε χρόνο, λόγω έλλειψης κονδυλίων, πολλώ δε μάλλον που ένα μεικτό δάσος για να φυτευτεί κοστίζει περισσότερο.
Το πεύκο αμέσως μετά τη φωτιά εφόσον είναι αρκετά ώριμο έχει τη δυνατότητα να αναγεννηθεί. Ωρες μόνο μετά την πυρκαγιά τα κουκουνάρια που έχουν σκάσει αφήνουν σπόρους που θα δημιουργήσουν τα νέα πεύκα. Ομως κανονικά θα έπρεπε το νέο δάσος να αραιωθεί, καθώς τα νεαρά δέντρα φυτρώνουν πολύ κοντά το ένα στο άλλο δημιουργώντας πολύ εύφλεκτες συνθήκες. «Αν το πευκοδάσος καθαριστεί και δεν υπάρχει υπόροφος βλάστηση, η πυρκαγιά όταν ξεσπάσει θα μείνει στο έδαφος και δεν θα καταστρέψει τα δέντρα».
Το θέμα της διαχείρισης των δασών είναι βασικά οικονομικό. Εφόσον δεν προκύπτει κέρδος από τις εργασίες εντός του δάσους -όπως παλαιότερα συνέβαινε με τους ρητινοσυλλέκτες- το κράτος πρέπει να καταβάλλει κονδύλια χωρίς άμεσο και εμφανές κέρδος.
Το πεύκο είναι η εύκολη λύση, καθώς αναγεννάται εύκολα μόνο του και επιβιώνει σε ξηροθερμικά και υποβαθμισμένα εδάφη. Οτιδήποτε άλλο απαιτεί σημαντικές παρεμβάσεις τουλάχιστον το πρώτο χρονικό διάστημα.
Το 16,8% του συνόλου των ελληνικών δασών είναι κυρίως χαλέπιος και τραχεία πεύκη. Ωστόσο, όπως τονίζουν οι επιστήμονες θα μπορούσαμε σε ορισμένα σημεία να δημιουργήσουμε ένα μεικτό δάσος πιο ανθεκτικό στη φωτιά.
Ετσι και αλλιώς σε μεγάλα τμήματα των καμένων εκτάσεων (περίπου 50.000 στρέμματα εκτιμούν οι δασολόγοι) θα χρειαστεί να επέμβουμε με αναδασώσεις εάν θέλουμε να ξαναγίνει δάσος, καθώς πρόκειται για εκτάσεις που έχουν καεί τουλάχιστον δύο φορές σε λιγότερο από 10 χρόνια. Δει δη χρημάτων βέβαια, καθώς τα στρέμματα που αναδασώνονται βαίνουν μειούμενα κάθε χρόνο, λόγω έλλειψης κονδυλίων, πολλώ δε μάλλον που ένα μεικτό δάσος για να φυτευτεί κοστίζει περισσότερο.
Το πεύκο αμέσως μετά τη φωτιά εφόσον είναι αρκετά ώριμο έχει τη δυνατότητα να αναγεννηθεί. Ωρες μόνο μετά την πυρκαγιά τα κουκουνάρια που έχουν σκάσει αφήνουν σπόρους που θα δημιουργήσουν τα νέα πεύκα. Ομως κανονικά θα έπρεπε το νέο δάσος να αραιωθεί, καθώς τα νεαρά δέντρα φυτρώνουν πολύ κοντά το ένα στο άλλο δημιουργώντας πολύ εύφλεκτες συνθήκες. «Αν το πευκοδάσος καθαριστεί και δεν υπάρχει υπόροφος βλάστηση, η πυρκαγιά όταν ξεσπάσει θα μείνει στο έδαφος και δεν θα καταστρέψει τα δέντρα».
Το θέμα της διαχείρισης των δασών είναι βασικά οικονομικό. Εφόσον δεν προκύπτει κέρδος από τις εργασίες εντός του δάσους -όπως παλαιότερα συνέβαινε με τους ρητινοσυλλέκτες- το κράτος πρέπει να καταβάλλει κονδύλια χωρίς άμεσο και εμφανές κέρδος.
Το πεύκο είναι η εύκολη λύση, καθώς αναγεννάται εύκολα μόνο του και επιβιώνει σε ξηροθερμικά και υποβαθμισμένα εδάφη. Οτιδήποτε άλλο απαιτεί σημαντικές παρεμβάσεις τουλάχιστον το πρώτο χρονικό διάστημα.
Τετάρτη 26 Αυγούστου 2009
«Η ώρα των αποχαρακτηρισμών είναι ΤΩΡΑ»
πηγή: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Ας δούμε μερικά, ακόμα, παραδείγματα που αφορούν περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές.
Το Πικέρμι είχε ξανακαεί το 2001. Λίγους μήνες μετά, ξεφύτρωσε ξενοδοχείο
Ας δούμε μερικά, ακόμα, παραδείγματα που αφορούν περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές.
- Στις 13/7/02, ο «Ρ» αποκαλύπτει το περιεχόμενο σκανδαλώδους τροπολογίας στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης τότε ΠΑΣΟΚ («περί Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης»), που ήρε όλες τις αποφάσεις με τις οποίες χαρακτηρίζονταν ως αναδασωτέες εκτάσεις στην κοινότητα Ανθούσας. Ανοιγε το δρόμο, ώστε οι εκτάσεις αυτές να πολεοδομηθούν και να νομιμοποιηθούν τα εκεί αυθαίρετα. Ο,τι ξεκίνησε το ΠΑΣΟΚ συνεχίζει η κυβέρνηση της ΝΔ. Ο «Ρ» γράφει στις 5/10/2005 πως μετά την τσιμεντοποίηση των καμένων δασικών εκτάσεων της Ροδόπολης, σειρά πήραν με τη «βούλα» του ΥΠΕΧΩΔΕ και οι αντίστοιχες εκτάσεις της Ανθούσας. Με απόφαση του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, τροποποιήθηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της περιοχής Ανθούσας και άνοιξε ο δρόμος για την ένταξη στο σχέδιο πόλης 2.000 και πλέον στρεμμάτων πρώην καμένων δασικών εκτάσεων, με εκατοντάδες αυθαίρετα. Είναι χαρακτηριστικό ότι για να αιτιολογήσει την απόφασή του, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ της ΝΔ «πάτησε» πάνω στην προαναφερόμενη τροπολογία του 2002 που έφερε το ΠΑΣΟΚ!
- Στις 30/7/2005, δυο μέρες μετά από πυρκαγιά που έπληξε πάλι την βορειοανατολική Αττική, ο «Ρ» δημοσιοποίησε περίπτωση, όπου εταιρεία, «πατώντας» στους νόμους των ΝΔ/ΠΑΣΟΚ, πολύ πριν από την πυρκαγιά υποσχόταν τον αποχαρακτηρισμό του δάσους και των δασικών εκτάσεων της περιοχής και την ένταξή τους στο Σχέδιο Πόλης. Η «SILVA NATURA ΕΠΕ» (εταιρεία «δασικών μελετών») διένειμε φυλλάδιο στους Συλλόγους και Οικοδομικούς Συνεταιρισμούς της Ραφήνας. Επικαλούμενη την καταστροφική αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος και τις ρυθμίσεις του δασοκτόνου νόμου 3208/2003, υποσχόταν ουσιαστικά την οικοπεδοποίηση του δάσους λίγες μέρες πριν παραδοθεί στις φλόγες από τη δράση των εμπρηστών. «Η ώρα των αποχαρακτηρισμών είναι ΤΩΡΑ!!!» έγραφε. «Με βάση την παλιά Δασική Νομοθεσία αρκούσε μόλις το 15% εδαφοκάλυψης, για να χαρακτηριστεί μια περιοχή ως Δασική. Τώρα, με βάση το νέο Δασικό Νόμο το ποσοστό αυτό έχει ανέβει στο 25%. Αυτό σημαίνει ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των ιδιοκτησιών που χαρακτηρίστηκαν Δασικές μπορεί να επαναχαρακτηριστούν ως μη Δασικές. Αρκεί ο ιδιοκτήτης να προκαλέσει ένα νέο χαρακτηρισμό. Η ώρα για μια τέτοια ενέργεια έχει φτάσει. Είναι ΤΩΡΑ!!!».
- Στις 28/8/2005 άλλο δημοσίευμα του «Ρ» καταγράφει πάλι πως διάφοροι ιδιώτες, αξιοποιώντας νόμους του δικομματισμού, πουλάνε μέτρο το μέτρο το δάσος της Πεντέλης. Η «Κτήμα Πεντέλη ΑΕ» βγάζει στο σφυρί 641,6 στρέμματα δασικής έκτασης που είχε καεί δύο φορές, από τις πυρκαγιές του 1995 και του 1998. Η έκταση είχε κηρυχτεί αναδασωτέα, αλλά με νόμους και υπουργικές αποφάσεις που ψηφίστηκαν από το 1980, οι κερδοσκόποι προχωρούσαν ακάθεκτοι. Η ΑΕ διένειμε ενημερωτικό φυλλάδιο προς κάθε ενδιαφερόμενο, γνωστοποιώντας ότι κατέχει «ένα κτήμα στην Πεντέλη (θέση Ντράφι Πικερμίου)». Σύστησε και σύλλογο με την επωνυμία «Κτήμα Πεντέλη» και καλούσε τους υποψήφιους πελάτες - αγοραστές - επενδυτές να αγοράσουν μετοχές της εταιρείας και να γίνουν μέλη του συλλόγου, ώστε να αγοράσουν αυτήν την έκταση για να χτιστούν πολυτελείς κατοικίες.
Βελανιδιές και ακακίες αντί για πεύκα
πηγή: ΤΑ ΝΕΑ
Χαρίζουν δροσιά και δεν μεταδίδουν τη φωτιά πολύ γρήγορα
Πλατύφυλλα είδη δέντρων και θάμνων, βελανιδιές, ακακίες, κουμαριές, πικροδάφνες θα μπορούσαν να φυτευτούν στις λεγόμενες ζώνες μείξης δάσους πόλεων και οικισμών.
Τα δέντρα αυτά δεν μεταδίδουν τη φωτιά σε μεγάλη απόσταση, όπως συμβαίνει με τα κουκουνάρια των πεύκων. Και μπορούν να δημιουργήσουν ένα είδος αντιπυρικής ζώνης, ένα «πράσινο φράγμα», προκειμένου να μην επεκτείνεται εύκολα η πυρκαγιά στον οικιστικό ιστό ή και σε διπλανά δάση.
Πολλά από τα περίπου 213.000 καμένα στρέμματα που προκάλεσε η πρόσφατη καταστροφική πυρκαγιά στη Βορειοανατολική Αττική ήταν στις λεγόμενες ζώνες μείξης δάσους. Δασολόγοι και επιστήμονες τονίζουν, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ότι είναι αναγκαίο πλέον να μελετηθεί και να σχεδιαστεί η φύτευση και άλλων ειδών σ΄ αυτά τα σημεία, εκτός από τα πεύκα.
Σε ό,τι αφορά πάντως τα πευκοδάση που κάηκαν για δεύτερη και τρίτη φορά -και είναι μάλλον αδύνατη η φυσική αναγέννησή τους- εκεί πρέπει να φυτευτούν και πάλι πεύκα, λένε οι ειδικοί, αφού είναι τα πιο ανθεκτικά και συμβατά με το φυσικό περιβάλλον της Αττικής.
«Στις ζώνες μείξης δάσους-οικισμών πρέπει να γίνουν άλλοι σχεδιασμοί. Να δημιουργηθούν ζώνες ασφαλείας. Υπάρχουν ιδέες και προτάσεις για φυτεύσεις άλλων ειδών που εξετάζονται στη Νότια Γαλλία και την Καταλωνία. Μπορούν δηλαδή να φυτευτούν δέντρα όπως βελανιδιές, πουρναριές. Και αυτά καίγονται όπως τα πεύκα. Δεν υπάρχουν είδη που δεν καίγονται. Ωστόσο, δεν μεταδίδουν τη φωτιά σε μεγάλη απόσταση όπως τα κουκουνάρια των πεύκων», λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Οικολογίας στον Τομέα Οικολογίας και Ταξινομικής του Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μαργαρίτα Αριανούτσου-Φαραγγιτάκη.
Περιποίηση
Έως σήμερα, στην πλειονότητα των αναδασώσεων σε περιοχές όπου δάση συνορεύουν με οικισμούς, έχουν χρησιμοποιηθεί πεύκα και αγριελιές, λένε οι δασολόγοι. Ένας λόγος που δεν γίνονται αναδασώσεις με άλλα είδη φυτών είναι το οικονομικό κόστος. Ένας δεύτερος είναι ότι κάποιες λίγες προσπάθειες στο παρελθόν με πλατύφυλλα δεν είχαν επιτυχία, αφού οι αρμόδιοι είχαν αφήσει τα φυτά στην τύχη τους και δεν τα περιποιούνταν.
«Μπορούν να γίνουν φυτεύσεις στα όρια των οικισμών με πικροδάφνες, κουμαριές, βελανιδιές, λεύκες, τα οποία μπορούν να φτιάξουν ένα μικρό “πράσινο” φράγμα. Όμως, αυτές οι φυτεύσεις προϋποθέτουν περισσότερη φροντίδα. Κάποια είδη θέλουν πότισμα», λέει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων κ. Νίκος Μπόκαρης. Επίσης, για τέτοιες εξειδικευμένες φυτεύσεις «πυρανθεκτικών φυτών μπορεί να χρειαστεί η δημιουργία βαθμίδων και η μεταφορά άλλου χώματος» τονίζει ο δασολόγος κ. Νίκος Χλύκας. Αντίθετα, η λύση της αναδάσωσης με πεύκα είναι εύκολη, οικονομικότερη και γι΄ αυτόν τον λόγο συνήθως η προτιμητέα από τις αρμόδιες αρχές, υποστηρίζουν και οι δύο.
«Πιο ανθεκτικά»
Όσο για το ποια είδη δέντρων πρέπει να φυτευτούν στα δάση της Βορειοανατολικής Αττικής που έχουν καεί δύο και τρεις φορές και πλέον η φυσική αναγέννηση είναι μάλλον αδύνατη, οι ειδικοί τονίζουν ότι η επιλογή του πεύκου είναι μονόδρομος. Όπως λέει η κ. Αριανούτσου, δεν θα πρέπει να αλλοιώσουμε το φυσικό περιβάλλον της Αττικής φυτεύοντας κάτι άλλο. Επιπλέον, οι μεγάλες περίοδοι ξηρασίας από τις οποίες χαρακτηρίζεται το κλίμα της Αττικής δεν ευνοούν την αναδάσωση με άλλα είδη. «Πρέπει να μπουν φυτά που θα αντέξουν στις ξηρασίες, όπως είναι το πεύκο», σημειώνει από την πλευρά του ο κ. Μπόκαρης.
ΖΩΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
«Στις ζώνες μείξης δάσους-οικισμών πρέπει να δημιουργηθούν ζώνες ασφαλείας» λένε οι ειδικοί.
Η φύση έφτασε στα όριά της
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ δύσκολη θα είναι η φυσική αναγέννηση του δάσους σε τέσσερις περιοχές της Βορειοανατολικής Αττικής, αφού έχουν καεί 2 και 3 φορές συνολικά μαζί με την πρόσφατη πυρκαγιά. Πυρκαγιά στη Σταμάτα είχε σημειωθεί το ΄92 και το ΄98. Στο Πικέρμι είναι επίσης η τρίτη φορά που καίγεται το πράσινο. Φωτιά είχε ξεσπάσει και το ΄82 και το ΄98. Δασικές εκτάσεις του Αγίου Στεφάνου είχαν γίνει στάχτη και το ΄93, ενώ τμήματα της περιοχής Μαυρηνόρα στην Πεντέλη είχαν καεί το 1995 αλλά και το 1998.
Την άνοιξη θα γίνει ο απολογισμός
Η ΕΠΟΜΕΝΗ μέρα των καταστροφικών πυρκαγιών στη Βορειοανατολική Αττική θα έχει, σύμφωνα με τους ειδικούς περιβαλλοντολόγους, σοβαρές επιπτώσεις στη χλωρίδα της περιοχής. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν, ολοκληρωμένη εικόνα για τις «απώλειες» στα είδη των φυτών θα έχουν στο τέλος της επόμενης άνοιξης, «όταν πια θα έχουν ανθίσει τα φυτά και θα μπορούν να αναγνωριστούν. Κατά κανόνα όμως τα βολβώδη φυτά, όπως οι τουλίπες, δεν επηρεάζονται από τις πυρκαγιές όταν αυτές δεν συμβαίνουν κατά την περίοδο βλάστησης και της ανθοφορίας», σημειώνει η κ. Παναγιώτα Μαραγκού, συντονίστρια επιστημονικής τεκμηρίωσης της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς.
Ανάμεσα στα είδη -έχουν καταγραφεί περίπου 700 είδη και υποείδη φυτών- που συναντά κανείς στις περιοχές της ΒΑ Αττικής και κυρίως στην Πεντέλη είναι και τρία ενδημικά φυτά -κενταύρια της Αττικής, μαλκόλμια η γραική και η πεντελική σιληνή. Παράλληλα, υπάρχουν περίπου 15 είδη και υποείδηενδημικά φυτά της νότιας Ελλάδας, μεταξύ των οποίων κρόκοι, άγρια γαρίφαλα, άγριες τουλίπες αλλά και βιόλες -χαμηλά δηλαδή αγριολούλουδα και πόες, πολυετή ή ετήσια, στα οποία πρέπει να προστεθούν και 21 ορχεοειδή διαφόρων γενών (ορχιδέες).
«Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι σε μία φωτιά ζημιώνεται και πλήττεται περισσότερο η βλάστηση -η ποσότητα δηλαδή της πρασινάδας και των φυτών που καίγονται- και λιγότερο τα είδη των φυτών, αφού δεν είναι απαραίτητο ότι με μία πυρκαγιά θα εξαφανιστεί κάποιο είδος φυτού», λέει ο δασολόγος κ. Παναγιώτης Λατσούδης.
Χαρίζουν δροσιά και δεν μεταδίδουν τη φωτιά πολύ γρήγορα
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μάνος Χαραλαμπάκης
Τα δέντρα αυτά δεν μεταδίδουν τη φωτιά σε μεγάλη απόσταση, όπως συμβαίνει με τα κουκουνάρια των πεύκων. Και μπορούν να δημιουργήσουν ένα είδος αντιπυρικής ζώνης, ένα «πράσινο φράγμα», προκειμένου να μην επεκτείνεται εύκολα η πυρκαγιά στον οικιστικό ιστό ή και σε διπλανά δάση.
Πολλά από τα περίπου 213.000 καμένα στρέμματα που προκάλεσε η πρόσφατη καταστροφική πυρκαγιά στη Βορειοανατολική Αττική ήταν στις λεγόμενες ζώνες μείξης δάσους. Δασολόγοι και επιστήμονες τονίζουν, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ότι είναι αναγκαίο πλέον να μελετηθεί και να σχεδιαστεί η φύτευση και άλλων ειδών σ΄ αυτά τα σημεία, εκτός από τα πεύκα.
Σε ό,τι αφορά πάντως τα πευκοδάση που κάηκαν για δεύτερη και τρίτη φορά -και είναι μάλλον αδύνατη η φυσική αναγέννησή τους- εκεί πρέπει να φυτευτούν και πάλι πεύκα, λένε οι ειδικοί, αφού είναι τα πιο ανθεκτικά και συμβατά με το φυσικό περιβάλλον της Αττικής.
«Στις ζώνες μείξης δάσους-οικισμών πρέπει να γίνουν άλλοι σχεδιασμοί. Να δημιουργηθούν ζώνες ασφαλείας. Υπάρχουν ιδέες και προτάσεις για φυτεύσεις άλλων ειδών που εξετάζονται στη Νότια Γαλλία και την Καταλωνία. Μπορούν δηλαδή να φυτευτούν δέντρα όπως βελανιδιές, πουρναριές. Και αυτά καίγονται όπως τα πεύκα. Δεν υπάρχουν είδη που δεν καίγονται. Ωστόσο, δεν μεταδίδουν τη φωτιά σε μεγάλη απόσταση όπως τα κουκουνάρια των πεύκων», λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Οικολογίας στον Τομέα Οικολογίας και Ταξινομικής του Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μαργαρίτα Αριανούτσου-Φαραγγιτάκη.
Περιποίηση
Έως σήμερα, στην πλειονότητα των αναδασώσεων σε περιοχές όπου δάση συνορεύουν με οικισμούς, έχουν χρησιμοποιηθεί πεύκα και αγριελιές, λένε οι δασολόγοι. Ένας λόγος που δεν γίνονται αναδασώσεις με άλλα είδη φυτών είναι το οικονομικό κόστος. Ένας δεύτερος είναι ότι κάποιες λίγες προσπάθειες στο παρελθόν με πλατύφυλλα δεν είχαν επιτυχία, αφού οι αρμόδιοι είχαν αφήσει τα φυτά στην τύχη τους και δεν τα περιποιούνταν.
«Μπορούν να γίνουν φυτεύσεις στα όρια των οικισμών με πικροδάφνες, κουμαριές, βελανιδιές, λεύκες, τα οποία μπορούν να φτιάξουν ένα μικρό “πράσινο” φράγμα. Όμως, αυτές οι φυτεύσεις προϋποθέτουν περισσότερη φροντίδα. Κάποια είδη θέλουν πότισμα», λέει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων κ. Νίκος Μπόκαρης. Επίσης, για τέτοιες εξειδικευμένες φυτεύσεις «πυρανθεκτικών φυτών μπορεί να χρειαστεί η δημιουργία βαθμίδων και η μεταφορά άλλου χώματος» τονίζει ο δασολόγος κ. Νίκος Χλύκας. Αντίθετα, η λύση της αναδάσωσης με πεύκα είναι εύκολη, οικονομικότερη και γι΄ αυτόν τον λόγο συνήθως η προτιμητέα από τις αρμόδιες αρχές, υποστηρίζουν και οι δύο.
«Πιο ανθεκτικά»
Όσο για το ποια είδη δέντρων πρέπει να φυτευτούν στα δάση της Βορειοανατολικής Αττικής που έχουν καεί δύο και τρεις φορές και πλέον η φυσική αναγέννηση είναι μάλλον αδύνατη, οι ειδικοί τονίζουν ότι η επιλογή του πεύκου είναι μονόδρομος. Όπως λέει η κ. Αριανούτσου, δεν θα πρέπει να αλλοιώσουμε το φυσικό περιβάλλον της Αττικής φυτεύοντας κάτι άλλο. Επιπλέον, οι μεγάλες περίοδοι ξηρασίας από τις οποίες χαρακτηρίζεται το κλίμα της Αττικής δεν ευνοούν την αναδάσωση με άλλα είδη. «Πρέπει να μπουν φυτά που θα αντέξουν στις ξηρασίες, όπως είναι το πεύκο», σημειώνει από την πλευρά του ο κ. Μπόκαρης.
ΖΩΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
«Στις ζώνες μείξης δάσους-οικισμών πρέπει να δημιουργηθούν ζώνες ασφαλείας» λένε οι ειδικοί.
Η φύση έφτασε στα όριά της
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ δύσκολη θα είναι η φυσική αναγέννηση του δάσους σε τέσσερις περιοχές της Βορειοανατολικής Αττικής, αφού έχουν καεί 2 και 3 φορές συνολικά μαζί με την πρόσφατη πυρκαγιά. Πυρκαγιά στη Σταμάτα είχε σημειωθεί το ΄92 και το ΄98. Στο Πικέρμι είναι επίσης η τρίτη φορά που καίγεται το πράσινο. Φωτιά είχε ξεσπάσει και το ΄82 και το ΄98. Δασικές εκτάσεις του Αγίου Στεφάνου είχαν γίνει στάχτη και το ΄93, ενώ τμήματα της περιοχής Μαυρηνόρα στην Πεντέλη είχαν καεί το 1995 αλλά και το 1998.
Την άνοιξη θα γίνει ο απολογισμός
Η ΕΠΟΜΕΝΗ μέρα των καταστροφικών πυρκαγιών στη Βορειοανατολική Αττική θα έχει, σύμφωνα με τους ειδικούς περιβαλλοντολόγους, σοβαρές επιπτώσεις στη χλωρίδα της περιοχής. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν, ολοκληρωμένη εικόνα για τις «απώλειες» στα είδη των φυτών θα έχουν στο τέλος της επόμενης άνοιξης, «όταν πια θα έχουν ανθίσει τα φυτά και θα μπορούν να αναγνωριστούν. Κατά κανόνα όμως τα βολβώδη φυτά, όπως οι τουλίπες, δεν επηρεάζονται από τις πυρκαγιές όταν αυτές δεν συμβαίνουν κατά την περίοδο βλάστησης και της ανθοφορίας», σημειώνει η κ. Παναγιώτα Μαραγκού, συντονίστρια επιστημονικής τεκμηρίωσης της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF Ελλάς. Ανάμεσα στα είδη -έχουν καταγραφεί περίπου 700 είδη και υποείδη φυτών- που συναντά κανείς στις περιοχές της ΒΑ Αττικής και κυρίως στην Πεντέλη είναι και τρία ενδημικά φυτά -κενταύρια της Αττικής, μαλκόλμια η γραική και η πεντελική σιληνή. Παράλληλα, υπάρχουν περίπου 15 είδη και υποείδηενδημικά φυτά της νότιας Ελλάδας, μεταξύ των οποίων κρόκοι, άγρια γαρίφαλα, άγριες τουλίπες αλλά και βιόλες -χαμηλά δηλαδή αγριολούλουδα και πόες, πολυετή ή ετήσια, στα οποία πρέπει να προστεθούν και 21 ορχεοειδή διαφόρων γενών (ορχιδέες).
«Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι σε μία φωτιά ζημιώνεται και πλήττεται περισσότερο η βλάστηση -η ποσότητα δηλαδή της πρασινάδας και των φυτών που καίγονται- και λιγότερο τα είδη των φυτών, αφού δεν είναι απαραίτητο ότι με μία πυρκαγιά θα εξαφανιστεί κάποιο είδος φυτού», λέει ο δασολόγος κ. Παναγιώτης Λατσούδης.
Τρίτη 25 Αυγούστου 2009
Μνήμη ενάντια στη λήθη
23 Αυγούστου 2009: το δάσος στο λόφο Δασαμάρι αφέθηκε να ξανακαεί
2004: το δάσος στο λόφο Δασαμάρι ξαναγεννιέται
Σάββατο 22 Αυγούστου 2009
Κατάσταση έκτακτης ανάγκης
Επείγον μήνυμα από τον συντονιστή πυροφύλαξης
Λόγω της ανεξέλεγκτης επέκτασης της χθεσινής φωτιάς του Βαρνάβα και της κατάστασης έκτακτης ανάγκης που κήρυξε ο ΓΓΠΠ, η Κοινότητα Πικερμίου ζήτησε στις 14:10 σήμερα 22/8/09 οι εθελοντές να περιπολούν στην περιοχή με αυτοκίνητα φέροντα φανούς για προφανείς λόγους.
3 φανοί προσκομίσθηκαν στο πυροφυλάκειο Διώνης και στις 15:00 ήδη άρχισαν δίωρες περιπολίες από εθελοντές. Οι βάρδιες είναι καλυμμένες μέχρι την 1η πρωινή της Κυριακής. Οσοι εθελοντές μπορούν να βοηθήσουν στις περιπολίες σήμερα και αύριο ας επικοινωνήσουν με το τηλ. 6994520690.
Ευχαριστώ τους εθελοντές που προσήλθαν ΑΜΕΣΑ μόνοι τους στο πυροφυλάκιο και ζητούσαν να βοηθήσουν. Ήδη κάποιοι περιπολούν και εκ παραλλήλου (2 αυτοκίνητα).
Αντίστοιχα ο αρμόδιος ΓΓΠΠ ανταποκρινόμενος κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά από δωδεκάωρο... Αυτόν δεν ξέρω αν θέλω να τον ευχαριστήσω.
Πάνος Νταντής