ΣΠΑΠ: Στοιχεία φακέλλου καταστροφής για την πυρκαγιά της 21-22-23-24 Αυγούστου 2009

πηγή: ΣΠΑΠ
α. ΦΑΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗΣ:
Ο Σύνδεσμος για την υλοποίηση της πρόληψης για την οποία είναι αρμόδιος εντός της ζώνης ευθύνης του, λειτούργησε στην πυρκαγιά του Αυγούστου 2009 με την σχεδίασή του, (β) σχετικό, προλαμβάνοντας για την αντιπυρική περίοδο του 2009 εξήντα επτά (67) εστίες πρκαγιάς που εκδηλώθηκαν εντός της ζώνης ευθύνης του. Συνημμένο (1).

ΠΕΝΤΕΛΗ, 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009
Φ.  /β/ΑΡ. ΠΡΩΤ.: 6012
ΠΡΟΣ:  - Υπουργείο Εσωτερικών, Γενική Γραμματεία Πολ. Προστασίας, Δ/νση Σχεδιασμού-Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών
ΚΟΙΝ.:  - Υπουργείο Εσωτερικών, Υπουργό κ. Ραγκούση
- Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, Υπουργό κ. Χρυσοχοΐδη
- Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Υπουργό κα Τίνα Μπιρπίλη, Υφυπουργό κ. Μωραΐτη
- Περιφέρεια Αττικής, Γραφείο Γεν. Γραμματέα & Δ/ντη Πολιτικής Προστασίας
- Νομαρχία Αθηνών, Νομάρχη κ. Ι. Σγουρό, Υπεύθυνο Πολ. Προστασίας κ.Φουντά
- Νομαρχία Αν. Αττικής / Νομάρχη κ. Κουρή, Υπεύθυνο Π. Προστασίας κ.Καραμεσίνη
- Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. / Πρόεδρο
- Τ.Ε.Δ.Κ.Ν.Α. / Πρόεδρο
- Δήμαρχοι–Πρόεδροι Δήμων & Κοινοτήτων μελών Σ.Π.Α.Π.
- Μέλη Δ.Σ. & Ε.Ε. Σ.Π.Α.Π.

Θέμα: Στοιχεία φακέλλου καταστροφής για την πυρκαγιά της 21-22-23-24 Αυγούστου 2009 στην περιοχή της Β.Α. Αττικής.

ΣΧΕΤ: α. Το  υπ’αρ. 6914/30-09/2009 έγγραφο της Γ.Γ.Πολ. Προστασίας.
β. To Σχέδιο Πυροπροστασίας του Σ.Π.Α.Π.

1.    Σας γνωρίζουμε, σε απάντηση επί του (α) σχετικού  ότι ο Δήμος Πεντέλης στα θέματα Πολιτικής Προστασίας εφαρμόζει τη σχεδίαση του σύμφωνα με τη γενική σχεδίαση του Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Προστασίας και Ανάπλασης Πεντελικού (Σ.Π.Α.Π.), (βλ. ιστοσελίδα Σ.Π.Α.Π.) Πρόεδρος του οποίου είναι ο Δήμαρχος Πεντέλης Δημήτριος Στεργίου – Καψάλης.

α. ΦΑΣΗ ΠΡΟΛΗΨΗΣ:

Ο Σύνδεσμος για την υλοποίηση της πρόληψης για την οποία είναι αρμόδιος εντός της ζώνης ευθύνης του, λειτούργησε στην πυρκαγιά του Αυγούστου 2009 με την σχεδίασή του, (β) σχετικό, προλαμβάνοντας για την αντιπυρική περίοδο του 2009 εξήντα επτά (67) εστίες πρκαγιάς που εκδηλώθηκαν εντός της ζώνης ευθύνης του. Συνημμένο (1).

β. ΦΑΣΗ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ:

Η πυρκαγιά της 22ας, 23ης, 24ης, Αυγούστου 2009 αντιμετωπίστηκε από το Σύνδεσμο  στο πλαίσιο της καταστολής, αφού αυτη εξεράγη εκτός της ζώνης ευθύνης του, σύμφωνα με το σχεδιασμό Σ.Π.Α.Π. Ο συντονισμός των Επιχειρήσεων έγινε μέσω του δικτύου ΤΕΤΡΑ από τον Πρόεδρο του Σ.Π.Α.Π.και Δήμαρχο Πεντέλης, καθόσον δεν λειτούργησε ευρύτερος συντονισμός των αρμοδίων για την καταστολή φορέων. Συνημμένο (2).
Ο Σ.Π.Α.Π. ως διαδημοτικός φορέας, λειτούργησε συλλογικά και ομαδικά όσον αφορά στη συνεργασία του με τους Δήμους εντός και εκτός ζώνης ευθύνης του  καθώς και με τις εθελοντικές οργανώσεις που είναι ενταγμένες σε αυτόν και όχι μόνο.
-Επικοινωνίες:
Στον τομέα των επικοινωνιών ο Δήμος Πεντέλης  λειτουργεί το Σ.Τ.Ο. του, το οποίο είναι σε συνεχή επαφή με το Κ.ΕΠΙΧ. του Συνδέσμου, μέσω του αυτόνομου ασύρματου ψηφιακού συστήματος ΤΕΤΡΑ και σε άμεση επαφή και εικόνα με όλα σχεδόν τα οχήματα του.

γ. ΦΑΣΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ:

Από την πρώτη στιγμή ο Δήμος  Πεντέλης  βρέθηκε   στο πλευρό των πυρόπληκτων για την αντιμετώπιση των  αναγκών τους όπως παρακάτω:

(1). Διοικητική Μέριμνα πληγέντων :

(α).Συμμετείχε με την Αντιδήμαρχο στα συνεργεία του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ..Ε. ,  της  Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και της Νομαρχίας  Αθηνών στις αυτοψίες που αυτά έκαναν για την καταγραφή των ζημιών. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η κατάθεση αιτήσεων από τους πολίτες  για την καταβολή των επιδομάτων από την Υ.Α.Σ. του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
(β).Διένειμε  τρόφιμα που εξασφάλισε από την Μ.Κ.Ο. «Αλληλεγγύη» της Αρχιεπισκοπής Αθηνών.
(γ). Εξασφάλισε σε έξι (6) πυρόπληκτες οικογένειες χορηγία τριών χιλιάδων ευρώ (3.000€) προσφορά των συμπολιτών μας  κ.κ. Παναγιώτη Τρανούλη και Ιωάννη Ιωσηφίδη.
(δ).Εξασφάλισε είδη οικοσκευής και θα τα προωθήσει όπου υπάρχει ανάγκη.
(ε).Εξασφάλισε Containers για διαμονή για τις οικογένειες που προσωρινά επιθυμούν να εξυπηρετηθούν.
(στ). Εξασφάλισε χορηγία από  το Διεθνή Ανθρωπιστικό Οργανισμό Ching Hai που διένειμε το ποσό των 4.600€,  τρόφιμα και  είδη ιματισμού  στις οικογένειες των πυρόπληκτων.
(ζ).Στήριξε με μηχανήματα και εργάτες του τον αγώνα των ιδιοκτησιών που κάηκαν από την απομάκρυνση των καμένων.

(2). Ενημέρωση Κοινού:

Για την ενημέρωση των πολιτών αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του Δήμου:
•    η έκτακτη ενημέρωση του πολίτη για την πυρκαγιά,
•    όλα τα έγγραφα του Δήμου που αφορούν στην επικοινωνία του με τις αρμόδιες αρχές για την αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων ως επίπτωση των πυρκαγιών
•    οι κανόνες προστασίας του πολίτη από πλημμυρικά φαινόμενα.
Σε συνεργασία με τη Νομαρχία Αθηνών, από τις πρώτες  ημέρες μετά από την πυρκαγιά, ο Δήμος  προχώρησε σε καθαρισμούς των ρεμμάτων και ενισχύσεις γεφυριδίων για την απάλειψη πλημμυρών καθώς και σε κοπές καμμένων δένδρων για την αποφυγή κινδύνου πτώσεων,  με την έγκριση του Δασαρχείου Πεντέλης.

Σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αναδασώσεων και με τον Σ.Π.Α.Π., ξεκίνησε τις απαραίτητες δενδροφυτεύσεις για τη φετινή φυτευτική περίοδο.

(3). Υποδομές:

(α). Κόβονται και απομακρύνονται τα καμμένα δένδρα.
(β). Άρχισαν οι δενδροφυτεύσεις.
(γ). Οργανώνονται οι δενδροφυτεύσεις στις εντός σχεδίου περιοχές με τη σύνταξη μελετών.
(δ). Προωθείται η αντικατάσταση των γεφυριδίων που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τον μεγάλο όγκο των ομβρίων υδάτων και των φερτών υλών.

δ. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ:

Περιγραφή της καμμένης περιοχής όπως  στο συνημμένο (3).

2. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ :

Από την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς της 21ης, 22ας, 23ης, 24ης Αυγούστου διαπιστώθηκαν τα παρακάτω συμπεράσματα:

α. Η αδυναμία αντιμετώπισης της πυρκαγιάς τα πρώτα λεπτά, ήταν η κύρια αιτία της μεγαλύτερης οικολογικής καταστροφής της Αττικής.
β. Δεν υπήρξε συντονισμός των επιχειρήσεων και συνεργασία των φορέων στο πεδίο των επιχειρήσεων κατά τη φάση της καταστολής.
γ. Δεν υπήρξε οργάνωση και αξιοποίηση των εθελοντών στη φάση της καταστολής.
δ. Δεν υπήρξε σωστή διάθεση των εναέριων μέσων και η απουσία τους σε πολλές περιπτώσεις βοήθησε την ανάπτυξη της φωτιάς.
ε. Η διοίκηση των επιχειρήσεων στο χώρο της πυρκαγιάς φάνηκε ότι δεν ακολουθούσε διαδικασίες, δεν είχε στρατηγική με αποτέλεσμα η διοίκηση των τμημάτων  που επιχειρούσαν να είναι ελλειπής.
στ. Δεν υπήρξε πλήρης εκμετάλλευση, συντονισμός και διοίκηση   των δυνάμεων της αυτοδιοίκησης και των λοιπών φορέων κατά τη φάση της καταστολής, με συνέπεια οι δυνάμεις πυρόσβεσης στη φάση της καταστολής να είναι ανεπαρκείς λόγω και του εύρους της πυρκαγιάς.
ζ. Οι αυτοδιοικήσεις των Δήμων και Κοινοτήτων που κάηκαν, με τα μέσα τους και τους εθελοντές τους, λειτούργησαν και ίσως ήταν σε πολλές περιπτώσεις ο μόνος φορέας που λειτούργησε με σχέδιο, έλεγχο και συντονισμό.
η. Οι υδατοδεξαμενές των ελικοπτέρων όπου είχαν τοποθετηθεί έσωσαν οικισμούς και πόλεις.
θ. Αστικά και περιαστικά δάση που είχαν καθαριστεί διεσώθηκαν μερικώς.

ι. Στο εντεκάχρονο δάσος της Νοτιοανατολικής πλευράς του Πεντελικού που κάηκε δεν θα λειτουργήσει η φυσική αναδάσωση και πρέπει άμεσα να επέμβουμε με αναδασώσεις.

ια. Η Πεντέλη (Νοτιοανατολική πλευρά) καίγεται πάντα από φωτιά που έρχεται από την Βόρεια πλευρά του Πεντελικού και είναι ανάγκη να μελετηθεί ειδικό σχέδιο να καθοριστούν και να δημιοργηθούν από τώρα ζώνες άμυνας.

ιβ. ΚΥΡΙΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η φωτιά ή προλαβαίνεται ή σβήνεται τα πρώτα λεπτά και αυτό επιτυγχάνεται με διαχείρηση των δασών μας, ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ και ΑΜΕΣΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ επί 24ώρου βάσεως ιδίως με δείκτες επικινδυνότητας.
ιγ. Όπου ο πολίτης – ιδιοκτήτης είχε λάβει τα μέτρα προστασίας της ιδιοκτησίας του και ήταν εκεί και τα λειτούργησε, έσωσε την ιδιοκτησία του και ολόκληρες γειτονιές.

3.ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

α. Για τη φάση της πρόληψης

(1).Η πρόληψη όντας μία φάση κυρίαρχη για την επιτυχία της αντιπυρικής περιόδου, κατά την οποία εμπλέκονται δεκάδες φορείς ιδιωτικοί  ή του Δημοσίου και διάφορα Υπουργεία, απαιτείται για να επιτύχει να συντονίζεται και να ελέγχεται από ένα μόνο Κ.ΕΠΙΧ. σε επίπεδο μεγάλου Δήμου ή Συνδέσμου, που θα είναι εξοπλισμένο με την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή (σύστημα επικοινωνίας ΤΕΤΡΑ – GPS κ.λ.π.).
(2). Πρόληψη σημαίνει διαχείρηση δασών, επιτήρηση – άμεση επέμβαση επί 24ώρου βάσεως, ιδίως με δέικτη επικινδυνότητας.
(3). Μην ξεχνάτε ότι η Πρόληψη υπηρετούμενη με σχέδιο, εκπαίδευση και σωστή οργάνωση από την εξουσία και υλοποιούμενη από τον ενεργό πολίτη και τον εθελοντή, είναι η μόνη που σώζει.  

β. Για τη φάση της  καταστολής

(1) Για άλλη μια φορά, μετά τις πυρκαγιές του Αυγούστου, μας έγινε κατανοητό, ότι μπορεί να δουλέψαμε για ένα τέλειο σύστημα πρόληψης πυρκαγιών για τη ζώνη ευθύνης μας, αλλά ουσιαστικά δεν εξαρτώμαστε από αυτό. Εξαρτώμαστε από το συλλογικό σύστημα πολιτικής προστασίας της χώρας μας, το οποίο χρειάζεται άμεσα αλλαγές, αφού καιγόμαστε σχεδόν πάντοτε από φωτιά που έρχετε εκτός ζώνης ευθύνης μας.
(2).Τα δεδομένα των Φορέων του Κράτους των Ιδιωτικών Επιχειρήσεων και των μεμονωμένων ακόμα πολιτών άλλαξαν σε φιλοσοφία,  εξοπλισμό και σε λειτουργία τα τελευταία χρόνια στο θέμα. Έτσι στη φάση της καταστολής αιφνιδιαζόμαστε στο πεδίο των επιχειρήσεων εκ του γεγονότος ότι τα καθαρά πυροσβεστικά μέσα του Πυροσβεστικού   Σώματος είναι σε σύγκριση πολύ λιγότερα από κείνα που διαθέτουν οι άλλοι Φορείς και προφανώς η Αυτοδιοίκηση.
(3).Στο πεδίο των επιχειρήσεων επίσης,  παρουσιάζεται ένα πολύ μεγάλο εθελοντικό  ανθρώπινο δυναμικό.
(4).Η κατάσταση αυτή σε συνδυασμό και με την έλλειψη κοινού μέσου διοίκησης επικοινωνίας δημιουργεί στο πεδίο των επιχειρήσεων κατά τη φάση της καταστολής, μερικές φορές, έλλειψη διοίκησης και ελέγχου η οποία σε συνδυασμό με τις ταχύτατα μεταβαλλόμενες επιχειρησιακές καταστάσεις, λόγω των ανέμων και του πανικού, δεν διευκολύνουν την καταστολή.

γ. Για τη φάση της αποκατάστασης των  καμένων δασών

(1).Η φάση αυτή θα πρέπει να αναθεωρηθεί πλήρως και να αποτελέσει κύριο άξονα ανάπτυξης δράσης ευθύνης των Αυτοδιοικητικών Μονάδων -  Συνδέσμων.
(2).Κατά τη φάση αυτή οι τοπικές Κοινωνίες ενεργές και οργανωμένες από τις Τοπικές Αυτοδιοικήσεις σε πλήρη εκμετάλευση του εθελοντικού και του ενεργού πολίτη μπορούν να επιτύχουν  τεράστια αποτελέσματα και στη δεντροφύτευση – αναδάσωση και στη συντήρησή τους.
(3).Για μεγάλες καταστροφές δασών φαίνεται απαραίτητη η ανάγκη δημιουργίας ενιαίου φορέα Δενδροφυτεύσεων, ο οποίος και θα αναλαμβάνει σε συνεργασία δημόσιου, ιδιωτικού τομέα,  εθελοντών ενεργών πολιτών  την απομάκρυνση των καμένων, τη διάνοιξη των λάκκων αναδάσωσης όπου απαιτείται, την αναδάσωση, την ανάπτυξη του συστήματος ποτίσματος, τη συντήρηση και φύλαξη της αναδάσωσης τουλάχιστον για μια διετία μετά τη δεντροφύτευση.

(4). Στα δάση που θα φυτευτούν στη Νοτιοανατολική πλευρά του Πεντελικού απαιτείται να εφαρμοστεί αρχιτεκτονική στη φύτευση και δημιουργία τους τόσο όσον αφορά στη φύτευση, την προσβασιμότητα και την προστασία τους όπως και όσον αφορά στα είδη των δένδρων που θα φυτευτούν και στις ζώνες που πρέπει να γίνουν με πλατύφυλλα.

(5). Το νερό, κύριο στοιχείο ανάπτυξης  και ζωής των δασών που θα φυτευτούν, πρέπει να αποτελέσει στοιχείο μελέτης. Γεωτρήσεις στις περιοχές που δενδροφυτεύονται και ταμιευτήρες συλλογής ομβρίων υδάτων και υδάτων πηγών του Πεντελικού, εκτιμάται ότι είναι μια λύση.

4. Παρακαλούμε για την ενημέρωσή σας και την άμμεση λήψη μέτρων γιατί τέτοιες καταστάσεις δεν περιποιούν τιμή σε κανένα φορέα εξάσκησης εξουσίας.

Ο Δήμαρχος Πεντέλης και Πρόεδρος  του Σ.Π.Α.Π.

Δημήτριος Στεργίου – Καψάλης