«ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ»

πηγή: ΚΟΝΤΡΑ

Ενας ακόμη οδοστρωτήρας δικαιωμάτων

Στο φόρτε της μπαίνει η προεκλογική περίοδος. Τα κόμματα βγάζουν στη σκηνή τις φίρμες, όπως γίνεται και στα σκυλάδικα που η πρώτη φίρμα βγαίνει μετά τα μεσάνυχτα. Παπανδρέου και Σαμαράς μπαίνουν σιγά-σιγά στη μάχη, ενώ οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί έχουν ξεκινήσει από νωρίτερα.

Μια αντίφαση χαρακτηρίζει ήδη αυτή την προεκλογική περίοδο. Ενώ γίνεται επί τη βάσει μιας νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας (αιρετοί περιφερειάρχες και όχι νομάρχες και λιγότεροι και μεγαλύτεροι δήμοι), αυτή η διαίρεση ελάχιστα απασχολεί τη δημόσια συζήτηση και την προεκλογική αντιπαράθεση. Απ’ όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα μόνο ο Περισσός ξιφουλκεί κατά του Καλλικράτη, ενώ όλο το υπόλοιπο φάσμα ή ψάλλει ύμνους στη νέα διοικητική διαίρεση (πρωτίστως το ΠΑΣΟΚ, αλλά και η ΝΔ δεν φείδεται καλών λόγων), ή, ξεχνώντας την ουσία αυτής της διοικητικής μεταρρύθμισης, φοράει τη λεοντή της Αποκριάς και απειλεί ότι θα φτιάξει… αντιμνημονιακές περιφέρειες. (Με την ίδια λογική, αύριο θα φτιάξουν και… αντικαπιταλιστικό κράτος).

Ο Καλλικράτης ήρθε να συνεχίσει και να συμπληρώσει τον Καποδίστρια, την προηγούμενη διοικητική μεταρρύθμιση με την οποία το κράτος ξεφορτώθηκε μια σειρά δαπάνες και τις φόρτωσε στους δήμους και τις νομαρχίες, εξαθλιώνοντας κοινωνικά προγράμματα και δημιουργώντας τη βάση για να εκτιναχτεί στα ύψη η τοπική φορομπηξία. Ο εργαζόμενος ψηφοφόρος καλείται τώρα να επιλέξει τον περιφερειάρχη και το δήμαρχο που δεν θα διαχειρίζεται απλά τη μιζέρια και την αθλιότητα, αλλά που θα του αλλάξει τα φώτα στους φόρους και τα τέλη, προκειμένου να μπορέσει να διαχειριστεί τις αρμοδιότητες που του περνά η κεντρική εξουσία. Στη συνέχεια, θα επιχειρήσουμε μια πρώτη προσέγγιση της οικονομικής διάστασης της Καλλικράτειας μεταρρύθμισης, με τη δέσμευση ότι θα επανέλθουμε σε άλλες πλευρές της.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ (βασικά το δίδυμο Γ. Παπανδρέου και Γ. Παπακωνσταντίνου) έκρινε ότι το αποικιοκρατικό Μνημόνιο δεν είναι αρκετό για να σαρώσει τα δικαιώματα του ελληνικού λαού. Ετσι, 19 ημέρες μετά τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης του νόμου 3845, που επικύρωσε το αποικιοκρατικό Μνημόνιο, δηλαδή στις 25 Μάη του 2010, άρχισε στη βουλή η συζήτηση του νομοσχεδίου για τον Καλλικράτη, που τώρα είναι ο νόμος 3852/2010.

Οι ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό μέσω των λεγόμενων Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ). Οι ΚΑΠ είναι μέρος των φορολογικών εσόδων που εισπράττονται από τις κεντρικές υπηρεσίες του κράτους και αποδίδονται στην τοπική αυτοδιοίκηση. Καθιερώθηκαν με το άρθρο 25 του νόμου 1828/1989 και αρχικά αφορούσαν την τοπική αυτοδιοίκηση α’ βαθμού. Σύμφωνα με το νόμο αυτό έπρεπε να αποδίδονται: α) Το 20% του Φόρου Εισοδήματος των Φυσικών και Νομικών Προσώπων. Τα 2/3 αυτού του ποσού έπρεπε να αποδίδονται στον Τακτικό Προϋπολογισμό των Δήμων και το 1/3 στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. β) Το 50% των τελών κυκλοφορίας. γ) Το 100% του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας.

Στους μυημένους στα δημοτικά πράγματα είναι γνωστή η μόνιμη διαμαρτυρία των δημοτικών «αρχόντων», ότι όλες οι κυβερνήσεις, πράσινες και μπλε, δεν απέδιδαν και δεν αποδίδουν όλα τα ποσά των θεσμοθετηθέντων ΚΑΠ και όσα απ’ αυτά απέδιδαν τα έδιναν πολύ καθυστερημένα. Κάναμε τη δική μας έρευνα και διαπιστώσαμε, ότι πράγματι έχουν δίκιο οι δημοτικοί «άρχοντες». Πριν όμως παραθέσουμε τα στοιχεία αυτά, θέλουμε να μιλήσουμε και για μια άλλη πληγή που μαστίζει τους ΟΤΑ α’ βαθμού.

Ενώ δίνονταν αρμοδιότητες στην τοπική αυτοδιοίκηση και ενώ προβλέπονταν με νόμους να καταβάλλονται τα ποσά που απαιτούνται για την εκπλήρωση αυτών των αρμοδιοτήτων, τα ποσά δεν καταβάλλονταν και συνεχίζονται να μην καταβάλλονται. Τα χρόνια 2009, 2008, 2007 και 2006 έπρεπε να καταβληθούν από τους ΚΑΠ στον Τακτικό Προϋπολογισμό των Δήμων τα ποσά 3002,87 εκατ. ευρώ, 3971,17 εκατ. ευρώ, 2639,33 εκατ. ευρώ και 2502,33 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Δεν γνωρίζουμε τι ποσά δόθηκαν, γνωρίζουμε όμως τι ποσά προϋπολογίστηκαν. Προϋπολογίστηκαν 3019,75 εκατ. ευρώ, 2481,19 εκατ. ευρώ, 2639,3 εκατ. ευρώ και 2502,33 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Ομως σ’ αυτά συμπεριλαμβάνονται και τα ποσά που απαιτούνται για τους παιδικούς σταθμούς, για τα λειτουργικά έξοδα των σχολείων και για άλλες δραστηριότητες των δήμων, που μεταφέρθηκαν σ’ αυτούς. Για παράδειγμα, τα προϋπολογισθέντα ποσά για τα σχολεία και τους παιδικούς σταθμούς το 2009 ήταν 489,3 εκατ. ευρώ, ενώ το 2008 ήταν 459,4 εκατ. ευρώ. Εννοείται ότι δεν είναι τα μοναδικά ποσά που δεν αποδόθηκαν στους δήμους για αρμοδιότητες που δόθηκαν σ’ αυτούς. Ομως, αν υπολογίσουμε μόνο αυτά τα ποσά, διαπιστώνουμε ότι τα χρόνια 2009 και 2008 δόθηκαν αντίστοιχα 470 εκατ. ευρώ και 1949 εκατ. ευρώ λιγότερα.

Με τους νόμους 2218/1994 και 2240/1994 καθιερώθηκε και ο β’ βαθμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δηλαδή οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Με το νόμο 2672/1998 θεσμοθετήθηκαν και οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων: α) Τέλη κυκλοφορίας αυτοκινήτων σε ποσοστό 15%. β) Φόρος μεταβίβασης οικοδομών, οικοπέδων και αγροκτημάτων, σε ποσοστό 10%. γ) Τέλος ταξινόμησης στα επιβατικά αυτοκίνητα, φορτηγά και λεωφορεία ιδιωτικής χρήσης και δημόσιας χρήσης που κυκλοφορούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σε ποσοστό 4,5%. δ) Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), σε ποσοστό 2%. ε) Τέλη διενέργειας Τεχνικών Ελέγχων Οχημάτων σε ποσοστό 100%.

Το 2005 όμως τροποποιήθηκε ο νόμος που καθιερώνει τους ΚΑΠ των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και έτσι μειώθηκαν τα έσοδά τους. Από τους πέντε παραπάνω πόρους έμειναν μόνο ο ΦΠΑ και τα τέλη κυκλοφορίας των οχημάτων. Μειώθηκε, όμως, και το ποσοστό των τελών κυκλοφορίας από 15% σε 10%. Φαίνεται ότι οι κυβερνήσεις, πράσινες και μπλε, θεώρησαν πολύ ψηλούς τους πόρους των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων από τους ΚΑΠ και έσπευσαν να τους κοντύνουν!

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας, για το 2009 είχε προϋπολογιστεί να δοθούν στους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού (Τακτικός προϋπολογισμός ΣΑΤΑ-Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης) 4,763 δισ. ευρώ. Για το 2010 δεν έχουμε στοιχεία των προϋπολογισθέντων ποσών και αναγκαστικά θα βασιστούμε στα ποσά που βγαίνουν με βάση τους ΚΑΠ των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού. Για το 2010 το ποσό αυτό ανέρχεται σε 4,55 δισ. ευρώ. Αναγκαστικά θα πάρουμε το ποσό αυτό σαν βάση για να δούμε πού θα οδηγηθούν τα οικονομικά των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού με την εφαρμογή των διατάξεων τόσο του νόμου 3852/2010 για τον Καλλικράτη, όσο και το αποικιοκρατικό Μνημόνιο.

Στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αναφέρεται ότι «το γενικότερο όφελος της οικονομίας από την εφαρμογή του Προγράμματος ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, ανέρχεται, συνολικά, στο ποσό 1.185.732.660 ευρώ περίπου». Αναφέραμε παραπάνω ότι τα ποσά που έπρεπε να δοθούν το 2010 ανέρχονταν σε 4,55 δισ. ευρώ και ότι θα το πάρουμε σαν βάση για την παραπέρα έρευνά μας. Αν αφαιρέσουμε λοιπόν από τα 4,55 δισ. ευρώ το όφελος των 1,18 δισ. ευρώ, βρίσκουμε ότι ο προϋπολογισμός των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού θα ήταν 3,37 εκατ. ευρώ. Ομως δεν θα είναι 3,37 δισ. ευρώ, γιατί οι φωστήρες του ΠΑΣΟΚ έβαλαν διάταξη στο αποικιοκρατικό Μνημόνιο, σύμφωνα με την οποία την τριετία 2011, 2012 και 2013 θα εξοικονομούνται 500 εκατ. ευρώ το χρόνο από τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ. Ετσι, ο προϋπολογισμός των ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού το 2011 θα είναι τελικά 2,87 δισ. ευρώ! Αυτή είναι η ωμή πραγματικότητα.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στο άρθρο 259 του νόμου 3852/2010 για τον Καλλικράτη φουσκώνει τους ΚΑΠ και εμφανίζεται πλουσιοπάροχη, την ίδια στιγμή που ισχυρίζεται ότι το 2011 θα εξασφαλίσει 1,18 δισ. ευρώ. Αυτό είναι ένα μεγάλο ψέμα και δεν της κοστίζει τίποτα. Θυμίζουμε, ότι όλες οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ δεν εφάρμοσαν ποτέ μέχρι σήμερα τις διατάξεις του άρθρου 25 του νόμου 1828/1989 για τους ΚΑΠ (Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι) των ΟΤΑ α’ βαθμού και ήδη καταδείξαμε πρώτον ότι προϋπολόγισαν ποσά για τους ΚΑΠ μικρότερα απ’ αυτά που προβλέπονται από το άρθρο 25 του 1828/1989 (ξαναθυμίζουμε τη μόνιμη διαμαρτυρία των δημοτικών «αρχόντων» για τους μειωμένους ΚΑΠ και για την αργοπορημένη καταβολή τους) και δεύτερο ότι μεταβιβάζουν αρμοδιότητες, χωρίς να καταβάλουν τους αναλογούντες πόρους. Τα φορτώνουν όλα στους πετσοκομμένους ΚΑΠ.

Ευνόητο είναι ότι, με έσοδα μόνο 2,87 δισ. ευρώ για το 2011 οι δημοτικοί και περιφερειακοί «άρχοντες» θα μας λιώσουν με την επιβολή βαριάς φορολογίας. Δεν αναφερόμαστε μόνο στα τέλη-χαράτσια για το φωτισμό και την καθαριότητα. Στο νόμο για τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ ενεργοποιούνται παλιά και μπαίνουν νέα τέλη. Εχουμε και λέμε:

♦ Το λεγόμενο «Πολιτιστικό Τέλος». Είναι «το Τέλος ανταποδοτικού χαρακτήρα που μπορεί να επιβληθεί, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, για τη χρηματοδότηση έργων, εργασιών, προγραμμάτων και υπηρεσιών της προγραμματικής σύμβασης» (άρθρο 100 παρ. 5).

♦ Θα καταβάλλεται Τέλος στους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΔΣΑ) (άρθρο 104). Διευκρινίζουμε ότι η συγκρότηση των φορέων αυτών προβλεπόταν με προηγούμενο νόμο, αλλά αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουμε πόσοι απ’ αυτούς έχουν συγκροτηθεί. Είναι σίγουρο, όμως, ότι οι τοπικοί «άρχοντες» που θα «εκλεγούν» το Νοέμβρη του 2010 θα μας αλλάξουν τα φώτα.

♦ Στο άρθρο 192 επαναλαμβάνεται η διάταξη προηγούμενου νόμου για την επιβολή τελών, δικαιωμάτων και εισφορών σε «όσους κάνουν χρήση σημαντικών έργων». Αυτή την περίοδο, της άγριας επίθεσης στο λαϊκό εισόδημα, θα ενεργοποιήσουν και τη διάταξη αυτή.

♦ Με το άρθρο 261 παρ. 1 και 2 αναγορεύουν, με το αζημίωτο, τους δημοτικούς «άρχοντες» σε φοροκυνηγούς στις περιοχές τους, προκειμένου να αυξηθεί ο ΦΠΑ και ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων. Συγκεκριμένα, με το άρθρο 259 παρ. 1 προβλέπονται οι πόροι που πρέπει θεωρητικά να καταβληθούν στους ΟΤΑ α’ βαθμού μέσω των ΚΑΠ. Προβλέπεται, ανάμεσα στ’ άλλα, ότι θα καταβάλλεται το 12% του συνολικού ΦΠΑ και το 50% του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με την παρ. 1 του άρθρου 261, τους δίνει κίνητρο να κυνηγήσουν τους επαγγελματίες για να αυξήσουν τον ΦΠΑ και τους ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας για να καταβάλουν το φόρο. Ποιο είναι το κίνητρο; Να τους δώσουν ποσοστό από την αύξηση που θα πετύχουν στους δύο αυ- τούς φόρους. Το ποσοστό στη μεν περίπτωση του ΦΠΑ θα καθοριστεί με Κοινή Απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, στη δε περίπτωση του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας θα είναι το 10% του ΦΑΠ και θα θεωρείται τοπικό έσοδο.

Γίνεται φανερό λοιπόν, ότι με τον περιβόητο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ προοιωνίζεται ένα πολύ δυσάρεστο μέλλον για τους εργαζόμενους της Ελλάδας και τον ελληνικό λαό, αυτή τη φορά ως δημοτών. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν ικανοποιήθηκε από το ξεζούμισμα που μας κάνει με το αποικιοκρατικό Μνημόνιο και έβαλε και τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ σαν συμπληρωματικό οδοστρωτήρα.

Κατόπιν τούτων, είναι εύλογο το ερώτημα: τι νόημα έχει η συμμετοχή στις τοπικές εκλογές, εκτός από την επιλογή φοροεισπράκτορα; Αν κάνουμε κάτι τέτοιο, θα είμαστε άξιοι της τύχης μας.