Μεθοδεύσεις τύπου σκανδάλου Βατοπεδίου

Στόχος η παράνομη δόμηση
14,5 εκατ. στρεμμάτων χορτολιβαδικών εκτάσεων

Mε μεθοδεύσεις που θυμίζουν το σκάνδαλο του Βατοπεδίου εξελίσσεται αυτή την περίοδο ένα σκάνδαλο ευρύτερων διαστάσεων. Ενα σκάνδαλο που έχει ιστορία. Αυτή την περίοδο αφορά την Κρήτη, όμως πρόκειται για διαχρονικό σκάνδαλο, με τις κυβερνήσεις του παρελθόντος –πράσινες και γαλάζιες– και τώρα την τρικομματική να έχουν βάλει ως στόχο να «καταπιούν» 14,27 εκατ. στρέμματα χορτολιβαδικών εκτάσεων σε όλη την Ελλάδα, μέσω παράνομης οικοπεδοποποίησης για την κατασκευή βιλών, ακόμη και πετρελαϊκών εγκαταστάσεων.

Λέμε ότι οι μεθοδεύσεις θυμίζουν το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, γιατί και εν προκειμένω χρησιμοποίησαν πολλές φορές το ΝΣΚ (Νομικό Συμβούλιο του Κράτους), για να γνωματεύσει για δασικά θέματα, που είναι έξω από τις αρμοδιότητές του. Και βέβαια, οι γνωμοδοτήσεις παρακάμπτουν την ισχύουσα δασική νομοθεσία για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις, που τις διοικεί και διαχειρίζεται η δασική υπηρεσία.

Με την υπ’ αριθμό 331/2011 γνωμοδότηση το ΝΣΚ (Β’ Τμήμα) άνοιξε το δρόμο, με αντιφατική ερμηνεία, να παρακαμφθεί η δασική υπηρεσία. Τη γνωμοδότηση αυτή αποδέχτηκε ο διαβόητος Γ. Παπακωνσταντίνου, όταν είχε μετακινηθεί στο ΥΠΕΚΑ, και έτσι έδωσε τη δυνατότητα σε μεγαλοκαπιταλιστικό συγκρότημα να παρεμβαίνει συνέχεια, με απώτερο στόχο να εκδοθεί οικοδομική άδεια για λογαριασμό του, όπως θα δούμε παρακάτω.

Θυμίζουμε, ότι και στην περίπτωση του σκανδάλου του Βατοπεδίου ήταν το ΝΣΚ (Ε’ Τμήμα, με εισηγητή τον περιβόητο Νομικό Σύμβουλο Χαρ. Μπότσιο) που είχε γνωμοδοτήσει για το δάσος της Ουρανούπολης, έκτασης περίπου 10.000 στρεμμάτων. Το είχε αποχαρακτηρίσει, όπως απαιτούσαν οι καλόγεροι-μπίζνεσμεν και οι πολιτικοί συνεταίροι τους, παρά την επισήμανση του αντιπροέδρου του ΝΣΚ Θ. Θεοφανόπουλου, ότι «το ΝΣΚ δεν έχει αρμοδιότητα να γνωμοδοτήσει εάν η αναφερόμενη στο άνω ερώτημα έκταση είναι δασική ή δάσος».

Στη γνωμοδότηση 331/2011 δεν τέθηκε το ίδιο ερώτημα, αλλά το ερώτημα εάν μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια σε χορτολιβαδικές εκτάσεις που τις διαχειρίζεται η δασική υπηρεσία, με την παράκαμψη όλων των διαδικασιών που προβλέπονται από την ισχύουσα δασική νομοθεσία. Και πάλι, όπως θα δούμε στη συνέχεια, διατυπώθηκε ένσταση από την εισηγητή, η οποία όμως δεν είχε δικαίωμα ψήφου, γιατί είναι πάρεδρος του ΝΣΚ. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά.

Για τις χορτολιβαδικές αυτές εκτάσεις δεν ανέλαβαν τη διοίκηση και διαχείρισή τους οι δασικές υπηρεσίες με το ζόρι. Τις διοικούν και τις διαχειρίζονται σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Ακόμη και ο δασοκτόνος νόμος 3208/2003, στην παράγραφο 2 του άρθρου 1 προβλέπει:

«Στο άρθρο 3 προστίθεται παράγραφος 7, που έχει ως εξής:

"7. Οι δημόσιες μη εποικιστικές εκτάσεις των περιπτώσεων β’ και γ’ της παραγράφου 6, καθώς και οι δημόσιες εκτάσεις που λόγω του είδους της βλάστησης δεν εμπίπτουν στις παραγράφους 1, 2, 4, αλλά ευρίσκονται επί κλιτύων ορέων, που δεν παραδόθηκαν κατά τις διατάξεις του άρθρου 74 στις γεωργικές υπηρεσίες, εξακολουθούν να τελούν υπό τη διοίκηση και διαχείριση της δασικής υπηρεσίας, με μέριμνα της οποίας χαρτογραφούνται για την εξυπηρέτηση των σκοπών που αναφέρονται στα άρθρα 45 έως και 61 του παρόντος νόμου και στο άρθρο 13 παράγραφος 2 του Ν. 1734/1987 ή χρησιμοποιούνται ως βοσκότοποι ή για την δημιουργία των δασών. Τα προβλεπόμενα από το άρθρο 8 Συμβούλια είναι αρμόδια για την διοικητική αναγνώριση της κυριότητας ή άλλων εμπράγματων δικαιωμάτων επί αυτών των εκτάσεων"».

Η συγκεκριμένη παράγραφος είναι συντριπτική και δεν αφήνει καμιά αμφιβολία για το ποιος διοικεί και διαχειρίζεται αυτές τις χορτολιβαδικές εκτάσεις και ποιοι είναι αρμόδιοι να κρίνουν περιπτώσεις στις οποίες διάφοροι καπιταλιστές αμφισβητούν την κυριότητα των εκτάσεων αυτών.

Τις εκτάσεις αυτές, λοιπόν, πρέπει να τις διοικούν και να τις διαχειρίζονται οι δασικές υπηρεσίες και όποιος ισχυρίζεται ότι του ανήκει ένα μικρό ή μεγαλύτερο κομμάτι απ’ αυτές είναι υποχρεωμένος να καταφύγει στο Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών, στο οποίο υπάγεται η περιοχή που διεκδικεί. Αν το Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών απορρίψει το αίτημά του, τότε μπορεί να καταφύγει στα πολιτικά δικαστήρια. Εχουν συγκροτηθεί τέσσερα Συμβούλια Ιδιοκτησίας Δασών (ΣΙΔ), τα οποία καλύπτουν όλη την ελληνική επικράτεια και στα οποία προσφεύγουν υποχρεωτικά όλοι οι φερόμενοι ως ιδιοκτήτες τέτοιων εκτάσεων, ανεξάρτητα από το αν η χορτολιβαδική έκταση βρίσκεται σε περιοχή όπου δεν ισχύει το Τεκμήριο Κυριότητας του Δημοσίου.

Εάν λοιπόν δεν γίνουν πρώτα αυτές οι ενέργειες και δεν υπάρξει θετικό αποτέλεσμα, όπου κι αν βρίσκεται η διεκδικούμενη χορτολιβαδική έκταση, ο διεκδικών την έκταση καπιταλιστής, είτε θέλει να κατασκευάσει βίλες είτε να χτίσει πετρελαϊκές εγκαταστάσεις ή να αναπτύξει οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα, δεν έχει δικαίωμα να καταφεύγει στην Πολεοδομία και με ένα συμβόλαιο-κουρελόχαρτο να ζητά την έκδοση οικοδομικής άδειας. Από την πλευρά τους οι υπηρεσιακοί παράγοντες των κατά τόπους Πολεοδομιών έχουν υποχρέωση να ζητούν από τους διεκδικούντες τέτοιες εκτάσεις, οι οποίοι καταθέτουν φακέλους για την έκδοση οικοδομικών αδειών, εάν έχουν κάνει τις προαναφερθείσες προσφυγές και εάν έχουν θετικό αποτέλεσμα. Διαφορετικά, πρέπει να επιστρέφουν το φάκελο για την έκδοση οικοδομικών αδειών που υποβλήθηκε στην υπηρεσία τους.

Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα και γι’ αυτό δεν υπάρχει λόγος οι υπηρεσιακοί παράγοντες των αρμόδιων Διευθύνσεων των κεντρικών υπηρεσιών του ΥΠΕΚΑ ή των αρμόδιων υπηρεσιών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων να προσφεύγουν στα Τμήματα ή στην Ολομέλεια του ΝΣΚ προκειμένου να εκδίδουν διευκρινιστικές εγκυκλίους και να ενημερώνουν –πέραν των άλλων– και τις Πολεοδομίες για τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την έκδοση οικοδομικών αδειών. Παρά ταύτα, έχουμε διαχρονικά πολλές προσφυγές από τον γενικό γραμματέα και τον υπουργό ΠΕΚΑ, μέχρι να επιτευχθεί μια θετική γνωμοδότηση από το ΝΣΚ, η οποία θα γινόταν αμέσως αποδεκτή από τον υπουργό ΠΕΚΑ, θα μετατρεπόταν έτσι σε δημόσιο έγγραφο υποχρεωτικά εφαρμόσιμο από τις υπηρεσίες του δημοσίου και θα εξυπηρετούνταν ο καπιταλιστής στην επιδίωξή του να εκδώσει την οικοδομική άδεια, χωρίς να διαθέτει τα αναγκαία νόμιμα χαρτιά.

Από τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει με την έρευνά μας γνωρίζουμε τις γνωμοδοτήσεις 441/1980 του Τμήματος Διακοπών του ΝΣΚ και 166/1982 της Ολομέλειας του ΝΣΚ. Γνωμοδοτήσεις που δεν αφήνουν περιθώριο στα αρπακτικά να καταπατήσουν χορτολιβαδικές εκτάσεις, επαναλαμβάνοντας τις υποχρεώσεις οποιουδήποτε διεκδικεί χορτολιβαδικές εκτάσεις, όπως αναλυτικά τις περιγράψαμε παραπάνω. Επιμένουμε, ότι δεν χρειαζόταν να εκδοθούν αυτές οι γνωμοδοτήσεις, παρά το θετικό τους χαρακτήρα, γιατί δημιουργούν ένα αρνητικό προηγούμενο. Δεν είναι στις αρμοδιότητες του ΝΣΚ να γνωμοδοτεί είτε για το δασικό χαρακτήρα μιας έκτασης είτε για τον αν ισχύουν συγκεκριμένες διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.

Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, επανήλθαν στο θέμα καπιταλιστές που ήθελαν να φτιάξουν βίλες σε κυκλαδίτικα νησιά. Κατέθεσαν φακέλους στις Πολεοδομίες για την έκδοση οικοδομικών αδειών, παρουσιάζοντας συμβόλαια στα οποία εμφανίζονταν ως ιδιοκτήτες χορτολιβαδικών εκτάσεων. Μπαίνει το ερώτημα. Πού στηρίχτηκαν και ζητούσαν την έκδοση οικοδομικών αδειών, όταν οι μεν Διευθύνσεις Δασών (στη δικαιοδοσία και τη διαχείριση των οποίων ανήκαν οι αμφισβητούμενες χορτολιβαδικές εκτάσεις) και η Διεύθυνση Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος τους παρέπεμπαν στο Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών και στα πολιτικά δικαστήρια, το δε ΝΣΚ με τις γνωμοδοτήσεις του επαναλάμβανε τη διαδικασία που πρότειναν οι Διευθύνσεις Δασών της Περιφέρειας κσι των κεντρικών υπηρεσιών;

Στηρίζονταν στη λαθεμένη θέση που διατύπωσε η Διεύθυνση Νομοθετικού Εργου του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ (νυν ΥΠΕΚΑ), τον Απρίλη του 2006 (έγγραφο με αριθμό πρωτοκόλλου 11877/18/4/2006). Λόγω στενότητας χώρου περιγράφουμε το πνεύμα της. Απαντώντας στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, αναφέρει αρχικά πως, όταν το δημόσιο επικαλείται για μια διεκδικούμενη δασική ή χορτολιβαδική έκταση τεκμήριο κυριότητας, οφείλει να το αποδείξει. Κι ακόμη, ότι είναι δυνατή η έκδοση οικοδομικής άδειας με την προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων από τον ενδιαφερόμενο ιδιώτη (άτομο ή εταιρία), διότι δεν είναι αρκετή η αμφισβήτηση από το δημόσιο του ιδιοκτησιακού καθεστώτος με την απλή επίκληση του χαρακτήρα της έκτασης ως χορτολιβαδικής.

Η Διεύθυνση αυτή με τα λεγόμενά της εμφανίζεται να αγνοεί το στοιχειώδες: ποιος διοικεί και διαχειρίζεται τις χορτολιβαδικές εκτάσεις και ποιες διαδικασίες απαιτούνται όταν κάποιος ιδιώτης διεκδικεί μια χορτολιβαδική έκταση. Ζητά από τις αρμόδιες Διευθύνσεις του δημοσίου να καταθέσουν τα στοιχεία με τα οποία αποδεικνύεται το τεκμήριο κυριότητας, χωρίς να μπαίνει καν στον κόπο να αναφέρει πού πρέπει να κατατεθούν αυτά τα στοιχεία. Αναφέρει ότι δεν αρκεί η επίκληση από το δημόσιο του χορτολιβαδικού χαρακτήρα των εκτάσεων, υπαινισσόμενη ότι δήθεν μέσω αυτής της επίκλησης το δημόσιο προσπαθεί να στηρίξει το τεκμήριο κυριότητας. Οταν αναφέρεται στους ιδιώτες, ισχυρίζεται ότι αυτοί μπορούν να πάρουν οικοδομική άδεια, φτάνει να προσκομίσουν αποδεικτικά στοιχεία στην Πολεοδομία. Ποια αποδεικτικά στοιχεία εννοεί; Προφανώς ένα συμβόλαιο! Μ’ άλλα λόγια, μπάτε σκύλοι, αλέστε…

Οπως ήταν φυσικό, η Διεύθυνση Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος εξέδωσε αρκετές εγκυκλίους, με τις οποίες επαναλάμβανε όλα όσα αναφέραμε για τη διοίκηση και διαχείριση των χορτολιβαδικών εκτάσεων και για τις διαδικασίες που απαιτούνται για να κριθεί αν μια αμφισβητούμενη χορτολιβαδική έκταση ανήκει ή όχι στο δημόσιο. Ετσι, ανάγκασε τη Διεύθυνση Νομοθετικού Εργου να «ηρεμήσει» για ένα διάστημα και να μη συνεχίσει το όργιο των παράνομων παρασκηνιακών παρεμβάσεων, προκειμένου να κάμψει την αντίσταση των υπηρεσιακών  παραγόντων της ΔΠΔΦΠ, οι οποίοι δεν έκαναν τίποτα παραπάνω από το να υπερασπίζονται το θεσμικό τους ρόλο ως διαχειριστών των χορτολιβαδικών εκτάσεων, υπερασπιζόμενοι στην ουσία το δασικό πλούτο της χώρας.

Το Νοέμβρη του 2009, η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου πέρασε τη Γενική Διεύθυνση Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στο ΥΠΕΚΑ (πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ). Αυτή η διοικητική αλλαγή έκανε να αναθαρρήσουν όλοι όσοι εποφθαλμιούν τις χορτολιβαδικές εκτάσεις. Πίεζαν, λοιπόν, την πολιτική ηγεσία (υπουργός η περιβόητη Τίνα Μπιρμπίλη) να υποβάλει ξανά ερώτημα στο ΝΣΚ. Το ερώτημα τέθηκε από την «οικολόγο Τίνα» και το Β’ Τμήμα του ΝΣΚ εξέδωσε, όπως αναφέραμε εισαγωγικά, τη γνωμοδότηση 331/2011.

Πού «μπάζει» αυτή η γνωμοδότηση του ΝΣΚ; Οι συντάκτες της ισχυρίζονται, ότι το δημόσιο στηρίζει το τεκμήριο κυριότητας αποκλειστικά στην μορφή της αμφισβητούμενης έκτασης ως χορτολιβαδικής. Δείξαμε ήδη με αναλυτικά στοιχεία ποιες είναι οι θέσεις του δημοσίου για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις και δεν χρειάζεται να προσθέσουμε τίποτ’ άλλο. Η θέση της Διεύθυνσης Νομοθετικού Εργου, ότι η Πολεοδομία μπορεί να εκδώσει οικοδομική άδεια και στη συνέχεια, εάν προσκομιστούν στοιχεία σ’ αυτή, θα εξεταστούν με παρεμπίπτουσα απόφαση, υιοθετήθηκε ομόφωνα από το Β’ Τμήμα του ΝΣΚ.

Οι Νομικοί Σύμβουλοι του Β’ Τμήματος γνωμοδότησαν έτσι για δύο σοβαρούς λόγους.

Πρώτον, γιατί οδηγήθηκαν από τη θέση που διατύπωσε ο εισηγητής της Γνωμοδότησης πάρεδρος Κ. Βαρδακαστάνης, που δεν είχε δικαίωμα ψήφου. Ούτε αυτός υποστήριξε την καθαρή θέση, ότι πρώτα αποφασίζει το Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών και στη συνέχεια τα πολιτικά δικαστήρια και μόνο μετά από θετική απόφαση για το ιδιοκτησιακό μπορεί αυτός που θέλει να οικοδομήσει σε χορτολιβαδική έκταση να καταθέσει φάκελο για έκδοση οικοδομικής άδειας. Εάν μάλιστα το έργο είναι ειδικό, τότε υπάρχει υποχρέωση να γίνει πρώτα προσφυγή στο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Ο εισηγητής πρότεινε να κατατίθεται ο φάκελος για έκδοση οικοδομικής άδειας και αν προκύψουν καταγγελίες για την κυριότητα ή για τα λοιπά εμπράγματα δικαιώματα, τότε να παραπέμπει η πολεοδομική αρχή την επίλυση αυτών των ζητημάτων στο Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών. Αυτή η θέση είναι μεσοβέζικη και επικίνδυνη, γιατί προϋποθέτει την ύπαρξη καταγγελίας. Αντιλαμβάνεστε τι θα συμβεί στην περίπτωση που δεν υπάρξουν καταγγελίες. Θα εκδοθούν οικοδομικές άδειες με συμβόλαια της πλάκας και θα καταπατηθούν χορτολιβαδικές εκτάσεις.

Δεύτερον, γιατί δεν περίμεναν ότι οι υπηρεσιακοί παράγοντες της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος θα αντιδράσουν μετά την αποδοχή της Γνωμοδότησής τους από τον Γ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος περνώντας από το ΥΠΕΚΑ προκάλεσε τεράστια ζημιά με την εισαγωγή στο νομικό οπλοστάσιο των καταπατητών αρκετών δασοκτόνων διατάξεων. Γι’ αυτό και στη Γνωμοδότησή τους κατέληγαν ως εξής: «Στην περίπτωση δε κατά την οποία υπάρχουν στην διάθεση των δημοσίων υπηρεσιών στοιχεία από τα οποία προκύπτει η κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα του Δημοσίου που επηρεάζει την δόμηση στο γήπεδο, τότε οφείλει να αρνηθεί την χορήγηση της άδειας».

Οι υπηρεσιακοί παράγοντες της ΔΠΔΦΠ αντέδρασαν με τη συνοδευτική τους εγκύκλιο στη Γνωμοδότηση 331/2011 του ΝΣΚ, όπως είχαν υποχρέωση. Τονίζουμε, ότι ακόμη και τώρα οι δασικές υπηρεσίες εξακολουθούν να διοικούν και να διαχειρίζονται τις χορτολιβαδικές εκτάσεις και ότι ΝΣΚ και Γ. Παπακωνσταντίνου παρανόμησαν. Ομως, ο Γενικός Διευθυντής Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος Κ. Δημόπουλος, με απόφασή του, ανακάλεσε την εγκύκλιο που ο ίδιος είχε υπογράψει! Γι’ αυτό, όμως, καθώς και για ένα χοντρό καπιταλιστικό συμφέρον που «παίζει» σ’ αυτό το σκάνδαλο, θα μιλήσουμε στο επόμενο φύλλο.

Γεράσιμος Λιόντος

πηγή: ΚΟΝΤΡΑ (9/3/2013)