Η περίπτωση της απόφασης 32/2013 για τον ορισμό του δάσους

Οταν το ΣτΕ «θάβει» τις ίδιες τις αποφάσεις του

Γνωρίζαμε ότι το ΣτΕ σε πολλές περιπτώσεις δεν παρενέβαινε για να εφαρμοστούν οι αποφάσεις του, ακόμη και σε περιπτώσεις που δεχόταν καταγγελίες. Εχουμε και «ιδίαν πείραν» καθώς στις 13 Απρίλη του 2009 είχαμε κάνει αναφορά στην Ειδική Επιτροπή του ΣτΕ, σύμφωνα με το άρθρο 5 του Ν. 1470/1984, για το περιβόητο σκάνδαλο των Οικοπάρκων, που σημαδεύτηκε από το θάνατο του γεωπόνου Δ. Παπαϊωάννου, ενός δημοσίου υπαλλήλου που σε σύντομο διάστημα είχε ξεκαθαρίσει το σκάνδαλο αυτό στα Γιάννενα, αλλά είχε υπονομευτεί από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Γεωργίας που δε δέχτηκε το πόρισμά του. Γνωρίζαμε, βέβαια, και άλλες αποφάσεις του ΣτΕ για την εφαρμογή των οποίων δεν έκανε τίποτα.

Από την άλλη, όσο πέρναγαν τα χρόνια όλο και λιγόστευαν οι θετικές αποφάσεις του ΣτΕ για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος. Το ΣτΕ επανερχόταν στην ιδρυτική του φιλοσοφία ως δικαστηρίου που υπερασπίζεται το «δίκαιο του μονάρχη». Πλέον, το ΣτΕ έχει φτάσει στο σημείο να υπονομεύει αποφάσεις του. Αναφερόμαστε στην απόφαση 32/2013, που χρειάστηκε να περάσουν 14 χρόνια για να εκδοθεί, σε εφαρμογή της απόφασης 27/1999 του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, που αποδεχόταν για πρώτη φορά τον επιστημονικό ορισμό του δάσους.

Την απόφαση 32/2013 του ΣτΕ πολέμησαν υπηρεσιακοί παράγοντες του ΥΠΕΝ -δασολόγοι μάλιστα- καθώς και οι πολιτικές ηγεσίες του ΥΠΕΝ από τις αρχές του 2013. Εδωσαν μάχη για να μην εφαρμοστεί, προβάλλοντας διάφορα αστεία επιχειρήματα, όπως για παράδειγμα ότι με την απόφαση αυτή οι δασολόγοι εισηγητές για τις Πράξεις Χαρακτηρισμού και οι προϊστάμενοι των Δασαρχείων δε θα έχουν μπούσουλα για να εκδίδουν Πράξεις Χαρακτηρισμού για τον ορισμό των δασών και των δασικών εκτάσεων. Εμείς υποστηρίξαμε ότι αυτή η απόφαση είναι πλήρης από κάθε άποψη και ότι αποτελεί μπούσουλα για κάθε δασολόγο και προϊστάμενο Δασαρχείων ώστε να εκδίδει ορθές Πράξεις Χαρακτηρισμού και να μην τολμά να αυθαιρετεί.

Από τις αρχές του 2013, δόθηκε μάχη τόσο από εμάς όσο και από τους υπηρεσιακούς παράγοντες της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος για να αναγκαστεί ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Ν. Ταγαράς (της συγκυβέρνησης των Σαμαροβενιζέλων) να αναγνωρίσει και να ανεβάσει στη Διαύγεια το Μάη του 2014 εγκύκλιο διαταγή που είχε συντάξει η εν λόγω Διεύθυνση, με την οποία αναγνωριζόταν η απόφαση 32/2013 του ΣτΕ και ζητούνταν η εφαρμογή της. Αυτή η εγκύκλιος διαταγή, όμως, δεν εφαρμόστηκε ποτέ, γιατί υπονομεύτηκε τόσο από ανώτατους υπηρεσιακούς παράγοντες όσο και από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, που σχεδίαζε –σε συνεργασία με το ΣτΕ- να βάλει ταφόπλακα στην απόφαση 32/2013.

Η επιθετική μας αρθρογραφία για την εφαρμογή της απόφασης 32/2013 του ΣτΕ είναι γνωστή και δε χρειάζεται να τη θυμίσουμε. Εκτιμούμε, όμως, ότι πρέπει να αναφερθούμε στη δράση των υπηρεσιακών παραγόντων της ΔΠΔΦΠ, προκειμένου να αναγκαστεί ο πρώην Ειδικός Γραμματέας Δασών να υπογράψει εφαρμοστική εγκύκλιο της απόφασης 32/2013 του ΣτΕ. Το κάνουμε, όχι μόνο για να τιμήσουμε τον αγώνα τους, αλλά και για να στηλιτεύσουμε τη ριζική στροφή της εν λόγω Διεύθυνσης. Με το σχέδιο ΠΔ για τον ορισμό του δάσους και των δασικών εκτάσεων, που συνέταξαν οι τωρινοί υπηρεσιακοί παράγοντες της ΔΠΔΦΠ αμαύρωσαν την παράδοσή της και βάζουν την ταφόπλακα στην απόφαση 32/2013 του ΣτΕ.

Παραθέτουμε αποσπάσματα από ενημερωτικό σημείωμα της ΔΠΔΦΠ με αριθμό πρωτοκόλλου οικ. 2269/13-5-2013 και Θέμα «Εφαρμογή των αποφάσεων του ΣτΕ»:

«Μετά την 32/2013 απόφαση του ΣτΕ, με την οποία έγινε δεκτό ότι η τεθείσα υπό το άρθρο 24 του Συντάγματος ερμηνευτική δήλωση, με την οποία δίνονται οι ορισμοί του δάσους και της δασικής έκτασης, υιοθέτησε τους αντίστοιχους ορισμούς που είχε δώσει η απόφαση 27/1999 του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, κρίθηκαν ως ανίσχυρες, καθότι αντίθετες με το άρθρο 24 του Συντάγματος και την υπό το άρθρο 24 του Συντάγματος ερμηνευτική δήλωση, οι ρυθμίσεις του άρθρου 3 του νόμου 998/1979, όπως αντικαταστάθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 1 του νόμου 3208/2003…

Η άποψη της υπηρεσίας μας είναι ότι, ενόψει της εφαρμογής της διαμορφωθείσας νομολογίας, θα πρέπει με εγκύκλιο διαταγή να ενημερώσουμε σχετικά τις δασικές υπηρεσίες της χώρας, υποδεικνύοντας την εφαρμογή του ορισμού του δάσους και της δασικής έκτασης που δίνεται στην ερμηνευτική δήλωση του άρθρου 24 του Συντάγματος, λαμβάνοντας επιπρόσθετα υπόψη και τις ειδικότερες κρίσεις της αριθ. 32/2013 απόφασης, σε σχέση με τα άγρια ξυλώδη φυτά, τα οποία καλύπτουν μια έκταση (που είναι αδιάφορο εάν χαρακτηρίζονται ως δασοπονικά ή όχι), καθώς την έννοια της “αναγκαίας επιφάνειας’’, που αναφέρεται στον ορισμό. Επιπροσθέτως, πρέπει ν’ ανακληθεί η αριθ. 204262/4545/23-11-2010 εγκύκλιος της υπηρεσίας, που αναφέρεται στα κριτήρια βάσει των οποίων χαρακτηρίζεται μια έκταση».

Οπως προαναφέραμε, ο Ν. Ταγαράς περιορίστηκε μόνο στο να ανεβάσει στη Διαύγεια την εφαρμοστική εγκύκλιο που είχε συντάξει η ΔΠΔΦΠ. Κρίνονας εκ των υστέρων εκτιμούμε ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος είχε επικοινωνία με την ηγεσία του ΣτΕ και είχε ενημερωθεί απ’ αυτή ότι το Ε’ Τμήμα, με την απόφαση 2257/2014 (δημοσιεύτηκε στις 18.6.2014) θα υπονόμευε την απόφαση 32/2013. Οπως και έγινε. Εκδόθηκε μια απόφαση που στον ορισμό του δάσους και της δασικής έκτασης εισάγει αριθμητικά δεδομένα και έτσι έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την απόφαση 32/2013 της Ολομέλειας του ΣτΕ.

Επισημαίνουμε ότι πάγια πρακτική του ΣτΕ σ’ αυτές τις περιπτώσεις ήταν το Τμήμα να παραπέμπει την υπόθεση στην Ολομέλεια και όχι να επιτρέπει τη συνύπαρξη συγκρουόμενων αποφάσεων. Εκτιμούμε ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος είχε ενημερώσει την ηγεσία του ΣτΕ, ότι στο Ν. 4280/2014 θα εισάγει διάταξη που θα προβλέπει ότι με ΠΔ θα δοθούν οι ορισμοί για το δάσος και τη δασική έκταση, και ζήτησε τη γνώμη της. Φαίνεται ότι η ηγεσία του ΣτΕ έδωσε τη σύμφωνη γνώμη της και έτσι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος υλοποίησε το σχέδιό της.

Η Διεύθυνση Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος (έτσι ονομάζεται πλέον η ΔΠΔΦΠ) εισηγήθηκε σχέδιο ΠΔ για τους ορισμούς του δάσους και της δασικής έκτασης, το οποίο εγκρίθηκε από το ΣτΕ, με μερικές παρατηρήσεις και όπου να ‘ναι θα υπογραφεί από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας και θα δημοσιευτεί. Με την ενέργειά της αυτή υπονόμευσε την παράδοσή της και παραδίδει το δασικό πλούτο της χώρας βορά στους καταπατητές. Θα επανέλθουμε, όμως.

Γεράσιμος Λιόντος

Πηγή: ΚΟΝΤΡΑ (11/3/2016)