ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ από τη δασοπυρόσβεση (εν σχέσει με την πυροσβεστική υπηρεσία σήμερα)

Kείμενο: Αντώνιος Β. Καπετάνιος, δασολόγος με ειδίκευση στην προστασία των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος.

Δούλεψα για τα δάση της Αιγιάλειας και, πέραν της λύπης που με διακατέχει ως άνθρωπο η απώλεια των φυσικών τούτων οικοσυστημάτων, με πονά προσωπικά το γεγονός ότι καίγονται λόγω και της ειδικής σχέσης που είχα με τα συγκεκριμένα περιβάλλοντα, ζώντας τα λειτουργικά ως δασολόγος της πράξης. Δίνω εν προκειμένω, μέσα από την αφήγηση της συμμετοχής μου στη δασοπυρόσβεση, σ’ ένα παλαιότερο κείμενό μου, το πώς τα προστατεύαμε και τον αγώνα που κάναμε (και μαζί την αγωνία που είχαμε…) για τη διατήρησή τους.

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΔΑΣΟΠΥΡΟΣΒΕΣΗ
(…η διαφορά στη φιλοσοφία και στον τρόπο αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, της δασικής υπηρεσίας —τότε— εν σχέσει με την πυροσβεστική υπηρεσία —σήμερα)

Τη δασοπυρόσβεση την πρόλαβα για 6 χρόνια, όντας υπάλληλος (δασολόγος) στο Δασαρχείο Αιγίου, όταν αυτή βρισκόταν ακόμα στην αρμοδιότητα της δασικής υπηρεσίας και πριν μεταφερθεί στην πυροσβεστική υπηρεσία. Ήμουν πρωτοδιορισμένος ως δημόσιος υπάλληλος στη συγκεκριμένη θέση, και τολμώ να πω πως η με τόσο έντονο τρόπο ένταξή μου στο σύστημα της διοίκησης, με την ενασχόλησή μου με υπεύθυνη θέση σ’ έναν τομέα κρίσιμο, δύσκολο κι επίπονο, όπως η δασοπυρόσβεση σε Δασαρχείο Α΄ επικινδυνότητας σε σχέση με τις πυρκαγιές, υπήρξε για μένα αφενός συγκλονιστική, αφετέρου διδακτική.

Θα έλεγα πως κείνα τα (δυστυχώς λίγα) χρόνια κατά τα οποία βίωσα τις έντονες καταστάσεις της δασοπυρόσβεσης, ήταν από τα πιο μεστά δημοσιοϋπαλληλικά μου χρόνια, όλο διδαχές κι εμπειρίες˙ ήταν ένα ανεπανάληπτο σχολείο διοίκησης, γνώσης στο πεδίο και πρακτικής εφαρμογής. Τα χρόνια κείνα συνετέλεσαν, εμμέσως πλην σαφώς, και στη διαμόρφωση ενός χαρακτήρα και μιας κουλτούρας αναφορικά με την ευθύνη για το περιβάλλον και τα κοινά πράγματα, και τον τρόπο που αισθάνεσαι και λειτουργείς προσπαθώντας για τα πράγματα αυτά, όντας ευρισκόμενα εν κινδύνω.

Ψήφισμα του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης σχετικά με τον «Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων»

Αναδημοσιεύουμε το ψήφισμα του ΣΑΘ, που περιλαμβάνει δύο άκρως εμπεριστατωμένα παραρτήματα (νομικό και τεχνικό), για τον Κανονισμό Πυροπροστασίας.

Οι συνένοχοι παρουσιάζουν ξανά «σχέδια σωτηρίας»

Οι συνένοχοι παρουσιάζουν ξανά «σχέδια σωτηρίας»
Αντιπαράθεση ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ για τις πυρκαγιές

Του Αντώνη ΡΑΛΛΑΤΟΥ*

Το διαχρονικό έγκλημα σε βάρος του λαού της πολύπαθης από τις καταστροφικές πυρκαγιές Βορειοανατολικής Αττικής και όλης της Ελλάδας δεν μπορεί να συγκαλυφθεί. Μόνο στην Αττική την τελευταία τριετία (2021-2023), κάηκαν 700.000 στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων.

Μετά από την πυρκαγιά του ...«Βαρνάβα-Χαλανδρίου», που έκανε «ιστορικό περίπατο», καταστρέφοντας ό,τι έβρισκε μπροστά της, άρχισαν ξανά οι φτηνές δικαιολογίες, τα ξεφτισμένα παλαιάς κοπής επιχειρήματα, αλλά και ορισμένα νέα.

Χρήσιμοι για το σύστημα «έγκριτοι επιστήμονες», δίνουν επιστημονικό άλλοθι στα όσα απαράδεκτα ξεστομίζουν με περισσό πολιτικό θράσος ο πρωθυπουργός, οι υπουργοί και άλλα κυβερνητικά στελέχη. Εξαργυρώνουν την αμοιβή τους για τη συμμετοχή τους σε «πράσινα» ευρωπαϊκά προγράμματα, ή σε απευθείας αναθέσεις μελετών και έργων προς τις εταιρείες τους.

Ορισμένες φορές, μάλιστα, τυχαίνει κάποιοι να είναι ταυτόχρονα μέτοχοι ή ιδιοκτήτες εταιρειών κρατικών προμηθευτών διαφόρων υλικών, τεχνολογικού εξοπλισμού, μέχρι και drones. Ολα αυτά σε βάρος της επιστημονικής τους γνώσης και αξιοπρέπειας, αποδεχόμενοι και υπηρετώντας την αντιδραστική και όχι μόνο πολιτική, στο πλαίσιο της «πράσινης μετάβασης» και της ευρωπαϊκής κοινωνικής συμφωνίας.

Πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν επίσης τα παπαγαλάκια των ΜΜΕ, του ηλεκτρονικού και μη Τύπου, που τα αναπαράγουν με διάφορες μορφές και προσπαθούν να μας κάνουν πλύση εγκεφάλου, για το «δίκιο» και την «ορθότητα» της κυβερνητικής πολιτικής ή της κριτικής των κομμάτων της συμπολιτευόμενης αντιπολίτευσης (ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ).

Δασικές πυρκαγιές ή η παράνοια συνεχίζεται…

Δρ Γεώργιος Καρέτσος
Δασολόγος

Η απογοήτευση και στο τέλος η αγανάκτηση είναι τα συναισθήματα που κυριαρχούν όταν βλέπεις και διαισθάνεσαι ότι η επανάληψη τραγικών γεγονότων συνεχίζεται με την βαθμιαία καταστροφή των δασών και την απώλεια των φυσικών αποθεμάτων του φυσικού μας περιβάλλοντος. Η αγανάκτηση γίνεται οργή όταν επιπλέον δεν υπάρχει κάποια αντίδραση βελτίωσης της κατάστασης ή έστω υπόσχεση βελτίωσης.

Από το πόρισμα Goldammer, όπου έχουν αποτυπωθεί στο σύνολό τους οι επιστημονικές απόψεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου των πυρκαγιών δεν εφαρμόστηκε τίποτε προς την εκπλήρωση των στόχων του. Αντίθετα και παρά τις εξαγγελίες, συνεχίστηκε η αποστελέχωση της Δασικής Υπηρεσίας και γιγαντώθηκαν οι υποδομές της Πυροσβεστικής, καθιστώντας την τελευταία σε έναν Πίθο των Δαναΐδων και μάλιστα σε περίοδο συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης, χωρίς την ελάχιστη βελτίωση.

Επιπλέον, το δόγμα αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών ως καταστολή και μόνον και μάλιστα χωρίς κανένα σχέδιο αντιμετώπισής της εντός του δάσους, αλλά την αναμονή της στο ασφάλτινο δίκτυο, που όπως αποδείχτηκε, δεν είναι ικανό να αναχαιτίσει δασικές πυρκαγιές μεγάλης έντασης. Συνεχίζει το ΠΣ να αγνοεί το χωμάτινο δίκτυο και τα μονοπάτια και γνωρίζει μόνο σε γενικές γραμμές τον χώρο εποπτείας και δεν συμμετέχει στις δασικές εργασίες, ώστε να γνωρίζει τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες του δασικού χώρου. Αυτή η αδυναμία του Πυροσβεστικού Σώματος, φαίνεται ότι δεν πρόκειται να επιλυθεί και είναι συνυφασμένη με τη στρατιωτική της δομή και τις κατακόρυφες διαταγές από μια απομονωμένη κάστα στρατηγών, που εξυπηρετούν μια απαίδευτη πολιτική ηγεσία, ανίκανη να αντιληφθεί το τι σημαίνει δάσος και δασική πυρκαγιά. Το μόνο που απασχολεί κυρίως τους πολιτικούς, είναι να αποφευχθούν οι θάνατοι και να διασωθεί κατά το δυνατόν η περιουσία των πολιτών, που βρέθηκε παραδόξως εντός και στα όρια του δάσους, αποτέλεσμα αντιδασικών πολιτικών από τη μεταπολίτευση και εντεύθεν. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί κι ως σύνδρομο του Ματιού, όταν ως αντιπολίτευση η σημερινή κυβέρνηση, στήριξε την εκλογή της στην καπηλεία του θρήνου για τα θύματα της τότε πυρκαγιάς και δεν αναλογίστηκε ότι κάποτε και η ίδια έμελλε να διαχειριστεί παρόμοια γεγονότα. Φυσικά ο παραλογισμός παραμένει με τη συνέχιση της εκτός σχεδίου δόμησης και τις παλινωδίες των Δασικών Χαρτών, που απλά στοχεύουν στον πρόσκαιρο κατευνασμό της δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων (και όχι πολιτών) με όλες τις διάτρητες διατάξεις που παρατείνουν την ολοκλήρωση και διαιωνίζουν το ιδιοκτησιακό πρόβλημα.

«Η Πυροσβεστική είναι μια αποτυχημένη υπηρεσία που πανικοβάλλεται με την πρώτη δύσκολη φωτιά»

Ηλίας Αποστολίδης, δασολόγος-σύμβουλος περιβάλλοντος
Συνέντευξη στον Αρη Χατζηγεωργίου [Εφ.Συν.]

Στην αρχή έφυγαν οι κάτοικοι που ζούσαν από τα δάση. Στο τέλος, ήρθαν οι εργολάβοι να τα εκμεταλλευτούν. Στο ενδιάμεσο χάθηκαν αλλεπάλληλες μάχες με «τον στρατηγό άνεμο» και «την κλιματική κρίση». Η ιστορία της υποβάθμισης και ολοκληρωτικής απώλειας εκατομμυρίων στρεμμάτων δασικών εκτάσεων θα μπορούσε να συνοψιστεί σε αυτό το «σχήμα», τις κορυφές του οποίου διαμορφώνουν οι καταστροφικές πυρκαγιές που τα τελευταία χρόνια αυξάνονται δραματικά σε πλήθος και σε έκταση.

«Για αρχή, πρέπει να παραδεχθούμε ότι αποτύχαμε στη δασοπυρόσβεση», σημειώνει με έμφαση μιλώντας στην «Εφ.Συν.» ο δασολόγος-σύμβουλος περιβάλλοντος Ηλίας Αποστολίδης. «Εάν δεν το κάνουμε αυτό, δεν υπάρχει βάση για κάποιο νέο μοντέλο που είναι απολύτως απαραίτητο αν θέλουμε να σώσουμε οτιδήποτε κι αν σώζεται». Του ζητάμε να μας απαριθμήσει τις βασικές αδυναμίες του σημερινού μοντέλου.

Παρακολουθώντας τα δάση επί σειρά δεκαετιών, ο κ. Αποστολίδης ξεκινά την αφήγηση από την εποχή που η Δασική Υπηρεσία εκδιώχθηκε από τη δασοπυρόσβεση και ανέλαβε το έργο η Πυροσβεστική, λίγο πριν από το καλοκαίρι του 1998. «Η ηγεσία της Πυροσβεστικής τότε το επεδίωκε για να αυξήσει τις θέσεις των στρατηγών στο Σώμα.

Το 1999 προσπάθησαν να αποδείξουν αποτελεσματικότητα, όμως σε μια πυρκαγιά στον Υμηττό δυστυχώς κάηκαν τρεις πυροσβέστες. Από τότε έγινε δόγμα στην Πυροσβεστική ουσιαστικά να μην μπαίνουν στη φωτιά και να κοιτάνε από μακριά, παρακολουθώντας τα αεροπλάνα. Αυτό δεν γίνεται ούτε όταν η επέμβαση μπορεί να γίνει με κανόνες ασφάλειας, όπως στη Βόρεια Εύβοια, όπου οι κάτοικοι παρακαλούσαν για πυρόσβεση όταν η φωτιά σταμάτησε την τρίτη ημέρα λόγω αλλαγής της κατεύθυνσης του αέρα».

Οι ατσαλάκωτοι της πυρόσβεσης

Η Πυροσβεστική έκανε προσλήψεις δασολόγων και δασοπόνων, όπως και άλλων ειδικοτήτων που μπορούσαν να συμβάλουν στην οργάνωση της δασοπυρόσβεσης. «Ομως τους κράτησαν μακριά από τα κέντρα λήψης αποφάσεων, με αποτέλεσμα μια ανεκδιήγητη ηγεσία να κρατά το Σώμα σε αδράνεια, σε καθυστέρηση και τελικά σε ανυποληψία. Αντίβαρο στην ανικανότητά τους στην οργάνωση της δασοπυρόσβεσης είναι οι καλές δημόσιες σχέσεις, η δημιουργία σχέσεων με όλα τα πολιτικά κόμματα, η φυσική συμπάθεια των πολιτών που φαντάζονται μαχητές με λερωμένα ρούχα και πολύ ιδρώτα, άσχετα αν συμβαίνει αυτό ή επικρατεί το δόγμα "κοιτάμε ατσαλάκωτοι από μακριά"».

[σ.σ. εφαρμογή του δόγματος "κοιτάμε ατσαλάκωτοι από μακριά" : η Π.Π. του Δήμου Ραφήνας στην οδό Αχαιών, όριο του οικισμού Ντράφι, στο Πικέρμι]

Και η εγχείρηση ΑΠΕΤΥΧΕ και ο ασθενής ΑΠΕΒΙΩΣΕ

Διαβάζοντας το Δελτίο Τύπου που εξέδωσε ο Δήμος Ραφήνας —με υπογραφή του αντιδημάρχου Πολιτικής Προστασίας— για την πυρκαγιά της Δευτέρας 12 Αυγούστου, που κατέκαψε πάλι τα πολύπαθα δάση του ορεινού Πικερμίου και τη βόρεια Διώνη, θα προβούμε σε κάποιους σχολιασμούς για την αυταρέσκεια με την οποία εξωραΐζεται και εξιδανικεύεται η αντιμετώπιση της πυρκαγιάς από την υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας του Δήμου. Κυρίως διότι, όπως φαίνεται από τα γραφόμενα, η διοίκηση του Δήμου και εκείνοι που είναι επιφορτισμένοι για την πυροπροστασία, δεν έχουν διδαχθεί τίποτε από τις πυρκαγιές που εδώ και δεκαετίες καταστρέφουν τα δασικά οικοσυστήματα του Πεντελικού βουνού και της Ανατολικής Αττικής.

Παραθέτουμε πρώτα ολόκληρο το αυτοθαυμαστικό Δελτίο Τύπου της Πολιτικής Προστασίας (επισημαίνοντας κάποια σημεία με έντονη γραφή).

Δελτίο Τύπου αυτοτελούς τμήματος Πολιτικής Προστασίας Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου

14/8/2024

Ενέργειες και δράσεις αντιμετώπισης πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στις 11/8/2024 στον Βαρνάβα και έπληξε τον Δήμο Ραφήνας-Πικερμίου στις 12/8/2024

Η υπηρεσία μας από Κυριακή 11/08/2024 γνωρίζοντας το στάδιο επικινδυνότητάς (Στάδιο 5 – Κατάσταση Συναγερμού) και ότι η κατάσταση στην Ανατολική Αττική θα δυσκόλευε λόγω της έντασης των ανέμων και των αυξημένων θερμοκρασιών των προηγούμενων ημερών, προέβη σε ανάκληση αδειών και ρεπό των υπαλλήλων, σε ενεργοποίηση της Εθελοντικής ομάδας (ΕΘΟΡΠ) σύμφωνα με το Σχέδιο «ΙΟΛΑΟΣ» του Δήμου και σε ενίσχυση των βαρδιών της με περισσότερα πληρώματα για την επίτευξη της πλήρους ετοιμότητας.

Με την έναρξη της πυρκαγιάς στον Βαρνάβα, κατόπιν αιτήματος του Ε.Σ.ΚΕ.ΔΙ.Κ, διαθέσαμε άμεσα υδροφόρο όχημα 10 τόνων για την συνδρομή στο Π.Σ. στην κατάσβεση της πυρκαγιάς και προχωρήσαμε στην διάθεση οχήματος για την μεταφορά εμφιαλωμένων νερών (προσφορά ιδιωτών) για τις ανάγκες των ανθρώπων που επιχειρούσαν στην πυρκαγιά που ήταν σε εξέλιξη στον Βαρνάβα. Ταυτόχρονα και σύμφωνα με το επιχειρησιακό σχέδιο του Δήμου, έγινε μεγαλύτερη διασπορά οχημάτων και δυνάμεων της υπηρεσίας μας, γνωρίζοντας εν μέρη (λόγω της εμπειρίας των στελεχών της υπηρεσίας μας στην αντιμετώπιση αντίστοιχων πυρκαγιών στο παρελθόν) το ποια θα ήταν η εξέλιξη της πυρκαγιάς.

Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αττική: Δεν θα αφήσουμε το "επιτελικό κράτος” και την ΕΕ να κάνουν στάχτη τη ζωή μας και το περιβάλλον

Ο αγώνας στα χέρια του λαού.

Αν και κάθε καλοκαίρι στην Αττική ζούμε με το φόβο ότι θα βρεθούμε για πολλοστή φορά θεατές στο ίδιο τραγικό έργο των πυρκαγιών που καίνε ό,τι έχει απομείνει από τα δάση της Αττικής, αυτό που εξελίσσεται από την Κυριακή ξεπερνά και τους χειρότερους εφιάλτες μας. Πρόκειται για μια πυρκαγιά που έχει φτάσει εντός του αμιγώς αστικού ιστού στην Αττική και απειλεί περιοχές στο Χαλάνδρι, τα Βριλλήσια και αλλού. Μάλιστα,θρηνούμε και μια εργαζόμενη που βρέθηκε απανθρακωμένη σε καμένη επιχείρηση.

Η σημερινή κατάσταση που βιώνουν οι κάτοικοι της Β/Α Αττικής είναι αποτέλεσμα της εγκληματικής πολιτικής της κυβέρνησης της ΝΔ και όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, της τωρινής και όλων των προηγούμενων περιφερειακών αρχών.

Είναι αποτέλεσμα:

• Του καταστροφικού μοντέλου ανάπτυξης που οδήγησε την τυπική και άτυπη μετατροπή όλης της Αττικής συμπεριλαμβανομένων δασών, ρεμάτων και ακτών, σε μια τεράστια οικοδομική ζώνη!
• Της περικοπής των κονδυλίων για τη συντήρηση και φροντίδα των δασικών περιοχών και της ιδιωτικοποίησης των λειτουργιών για τον καθαρισμό τους.
• Της υποβάθμισης των κρίσιμων υπηρεσιών για την πυροπροστασία και την πυρόσβεση όπως των Δασαρχείων και της Πυροσβεστικής εδώ και χρόνια, χωρίς πρόσληψη προσωπικού και αγορά σύγχρονων μέσων και οχημάτων.
• Της πολιτικής των αντιπεριβαλλοντικών και δασοκτόνων νόμων, με βάση και τις επιταγές της ΕΕ, που εμπορευματοποιούν τις δασικές εκτάσεις και το περιβάλλον.

Καταστροφικές δασικές πυρκαγιές: Προδιαγεγραμμένο έγκλημα

Για τον Κικίλια φταίει… ο κακός μας ο καιρός και το… γεωγραφικό ανάγλυφο. Τίποτ’ άλλο. Οπως αναφέρει σε δήλωση που διένειμε ο μηχανισμός προπαγάνδας πριν από μισή ώρα, «οι κάτοικοι της βορειοανατολικής Αττικής δοκιμάζονται από μια εξαιρετικά επικίνδυνη πυρκαγιά με την οποία παλεύουμε για πάνω από 20 ώρες υπό δραματικές συνθήκες ΚΑΙ λόγω των σφοδρών ανέμων, ΚΑΙ λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας, αλλά ΚΑΙ λόγω του πολύ δύσκολου και δύσβατου ανάγλυφου σε πυκνό άκαυτο δάσος».

Μας κουνάει και το δάχτυλο, μάλιστα: «Θέλω να είμαι σαφής: Η αντίδραση τόσο με επίγεια όσο και με εναέρια μέσα στην αρχική εστία στο Βαρνάβα ήταν άμεση. Το πρώτο εναέριο επιχείρησε μόλις 5 λεπτά από την έναρξη της φωτιάς, καθώς ήταν ήδη στον αέρα και πραγματοποιούσε έμφορτη περιπολία, ενώ οι πρώτες επίγειες δυνάμεις έφτασαν στα πρώτα 7 λεπτά. Σταδιακά και σε σύντομους χρόνους οι δυνάμεις ενισχύονταν συνεχώς με τα εναέρια να φτάνουν τελικά τα 29 και οι πυροσβέστες να ξεπερνούν τους 500. Δυστυχώς, η πρόβλεψη της Επιτροπής Εκτίμησης Κινδύνου που έβαζε την Αττική και άλλες περιοχές της Ελλάδας σε κόκκινο συναγερμό επιβεβαιώθηκε».

Πώς ξεκίνησε η πυρκαγιά; Μάλλον από καλώδιο της ΔΕΗ, λέει ο κοινοτάρχης Βαρνάβα. Μούγκα ο Κικίλιας. Βλέπετε, υπάρχουν ανακοινώσεις του σύμφωνα με τις οποίες ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΑΔΜΗΕ καθάρισαν τις περιοχές διέλευσης ηλεκτροφόρων καλωδίων.

Γιατί η φωτιά «τρέχει» με τέτοια ταχύτητα; Φταίει, η παρατεταμένη ξηρασία, το δύσκολο ανάγλυφο σε πυκνό άκαυτο δάσος (δηλαδή θα ήταν προτιμότερο να ήταν καμένο;) και οι σφοδροί άνεμοι (κάθε χρόνο δεν έχουμε σφοδρούς ανέμους τέτοια εποχή;), λέει ο Κικίλιας. Για τα εδώ και πολλά χρόνια ακαθάριστα δάση, στα οποία έχουν συσσωρευτεί τεράστιες μάζες καύσιμης ύλης, μετατρέποντάς τα σε μπαρουταποθήκες, μούγκα ο Κικίλιας. Τι να πει, ότι δε διαθέτουν τα απαραίτητα κονδύλια για να γίνει η σωστή δουλειά στα δάση;