Σκέψεις πάνω στις στάχτες...

Είναι δύσκολο μετά από τους 90 και πλέον νεκρούς, την καταστροφή λαϊκής περιουσίας, την τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή να διατυπώνει κανείς απόψεις. Είναι όμως ταυτόχρονα και ευθύνη να το κάνει, αν αυτό μπορεί να συμβάλει για να μην ξανασυμβεί τέτοια τραγωδία.

Το πρόβλημα είναι πολιτικό. Οσο κι αν κυβερνώντες και στρατηγικά συμπολιτευόμενη αντιπολίτευση προσπαθούν να αποπροσανατολίσουν. Τα δασικά οικοσυστήματα αφέθηκαν για άλλη μια χρονιά, όπως δεκαετίες τώρα, στην τύχη τους ως προς τη δασοπροστασία και τη διαχείρισή τους συνολικά. Οι πρόσφατες πλημμύρες της Δυτ. Αττικής και οι δασικές πυρκαγιές της Ανατ. Αττικής είναι πτυχές του ίδιου προβλήματος. Της εμπορευματοποίησης της γης και της χρήσης της. Της υλοποίησης σ' αυτό το πλαίσιο ενός χωροταξικού σχεδιασμού με κριτήριο την κερδοφορία και τις κάθε φορά επενδυτικές επιλογές των επιχειρηματικών ομίλων. Χαρακτηριστικό αποτέλεσμα η εκτός σχεδίου και κατά παρέκκλιση δόμηση, η αυθαίρετη δόμηση, οι επεκτάσεις πόλεων, κ.λπ. Επίσης, ο διαχωρισμός της πρόληψης από την καταστολή των δασικών πυρκαγιών, το στρατηγικό μοντέλο αντιμετώπισής τους. Η ουσιαστική αδιαφορία για την εξασφάλιση των αναγκαίων υποδομών και σχεδιασμού πολιτικής προστασίας με κριτήριο τις λαϊκές ανάγκες, που αντικειμενικά έρχεται σε αντιπαράθεση με τις επενδυτικές κερδοφόρες «ανάγκες» των επιχειρηματικών ομίλων, που καθορίζουν την εκάστοτε κυβερνητική πολιτική.

Η συζήτηση πάνω στις στάχτες και τους νεκρούς έχει στραφεί αλλού, π.χ. στην έλλειψη συντονισμού, στις καιρικές συνθήκες, στην κλιματική αλλαγή, στις αποζημιώσεις και τα επιδόματα που θα δοθούν, στην κύρωση των δασικών χαρτών, στην ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, στην παραδειγματική τιμωρία, στην απόδοση ευθυνών, κ.ο.κ. Τα κατόπιν καταστροφής «χάπια για τον πονόδοντο» είναι κοροϊδία. Είναι αναγκαία η 100% και ολόπλευρη αποζημίωση των πληγέντων για κάθε ζημιά και καταστροφή.

Αναγκαίο όμως είναι να βγάλει ο λαός γενικότερα συμπεράσματα. Για τις τεράστιες καταστροφές δεν φταίει «ο κακός μας ο καιρός» και τα «ακραία φαινόμενα»!

Η πολιτική γης όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων και της σημερινής, που αποτελεί τον ασυναγώνιστο συνεχιστή των προηγούμενων κυβερνήσεων, χαρακτηρίζεται από τη διατήρηση όλου του νομικού πλαισίου σχετικού με τη νομιμοποίηση της αυθαίρετης και της εκτός σχεδίου δόμησης, των επεκτάσεων, αλλά και τον εμπλουτισμό και εκσυγχρονισμό του, ακριβώς με κριτήριο τις επιδιώξεις και τις επιλογές των επιχειρηματικών ομίλων, του ΣΕΒ, των τραπεζών. Καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί και δεν θέλει να «υπερβεί» τους νόμους της αγοράς και το κριτήριο του κέρδους.

Σ' αυτό το πλαίσιο υποτάσσονται τα πάντα: Η πολιτική γης, ο χωροταξικός σχεδιασμός, που δεν μπορεί να σχεδιάζει υποδομές με βάση ένα σύνολο κριτηρίων πολεοδομικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών, όταν δεν εξασφαλίζεται η κερδοφορία τους. Δεν μπορεί να έχει κριτήριο τις λαϊκές ανάγκες.

Οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές αποκάλυψαν με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο τον αντιλαϊκό ρόλο των ελληνικών κυβερνήσεων, της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σήμερα. Οπως οι προκάτοχοί της έτσι και αυτή συνεχίζει να ακολουθεί κατά πόδας τις ευρωενωσιακές κατευθύνσεις που συναποφασίζονται και αντιμετωπίζουν το φυσικό χώρο ως πεδίο κερδοφόρας δράσης των κατασκευαστικών, βιομηχανικών, εμπορικών και τραπεζικών ομίλων για την ανέγερση κατοικιών, τουριστικών, βιομηχανικών και εμπορικών εγκαταστάσεων, για την άντληση πρώτων υλών, για την παραγωγή των εμπορεύσιμων προϊόντων τους, για την κατασκευή των δικτύων μεταφοράς τους στις αγορές και την απόρριψη των αποβλήτων που προκύπτουν από την όλη δραστηριότητά τους.

Ακριβώς η κερδοφορία και η εξασφάλιση φθηνού εργατικού δυναμικού οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση το επίπεδο και την ποιότητα της κατοικίας, σε συνδυασμό με την εξασφάλιση των συμμαχιών της άρχουσας τάξης με μικροαστικά στρώματα και με στόχο την ενσωμάτωση και τμημάτων από τα λαϊκά στρώματα. Την ίδια στιγμή που σε επιλεγμένες περιοχές της Αττικής «φροντίζουν» όλες οι κυβερνήσεις την εξασφάλιση των προϋποθέσεων και για τμήματα της αστικής τάξης, των μεσαίων και ανώτερων εισοδημάτων, τις βίλες, τα μεγάλα εξοχικά σπίτια και τον ακριβό τουρισμό μέσω πολυτελών ξενοδοχειακών συγκροτημάτων.

Η αττική γη από δασοκάλυψη 45-50% στις αρχές του 20ού αιώνα, έχει φτάσει σήμερα σε 10% περίπου. Την ίδια στιγμή υπάρχουν -ανάλογα με την πηγή- από 15.000 έως 25.000 αυθαίρετα, ενώ δεκάδες οικοδομικοί συνεταιρισμοί περιμένουν να οικοδομήσουν. Ετσι, είναι φυσικό οι δήμοι στο Λεκανοπέδιο να έχουν φτάσει στις πλαγιές των ορεινών όγκων της Αττικής, να έχουν εξαφανιστεί -μπαζωθεί- τα ρέματα και οι ποταμοί, να «γεμίζουν» οι δασικοί χάρτες με «οικιστικές πυκνώσεις», δηλαδή αυθαίρετοι και εκτός σχεδίου οικισμοί, που η κυβέρνηση υπόσχεται ότι θα νομιμοποιήσει. Να έχουν αλλάξει χαρακτήρα και χρήση χιλιάδες στρέμματα κρατικών δασών και δασικών εκτάσεων που οικοπεδοποιήθηκαν στην Αττική.

Να έχουν γίνει χιλιάδες πλαστά και παράνομα συμβόλαια που δίνουν και με δικαστικές αποφάσεις κυριότητα σε κρατικά δάση και κυρίως δασικές εκτάσεις που δεν ήταν καταγραμμένα ως κρατική περιουσία.

Εκτάσεις που έχουν ευρύτερο ρόλο στο περιβάλλον, αφού αποτελούν πηγή οξυγόνου, παράγοντα ρύθμισης του υδατικού ισοζυγίου και άλλων παροχών που τα καθιστούν κοινωνικό αγαθό και όχι εργαλείο κερδοφορίας.

Αυτή είναι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και χαρακτηρίζει την αντίληψη της εμπορευματοποίησης της γης. Γι' αυτό ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης δεν μπορεί να εξασφαλίσει την ποιότητα, αλλά και την ίδια τη ζωή των εργαζομένων, των λαϊκών στρωμάτων. Οποιος κι αν είναι ο κυβερνητικός διαχειριστής, παλιάς ή νέας «κοπής».

Επειδή όμως είναι ακόμη καλοκαίρι και η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί αφορά όλη την Ελλάδα (ελλείψεις σε προσωπικό, μέσα, υποδομές, κονδύλια, ανύπαρκτος ουσιαστικά αντιπυρικός σχεδιασμός κ.λπ.), εκφράζουμε την αγωνία και την ανησυχία μας ότι τέτοιες καταστροφές μπορεί να επαναληφθούν. Αλλωστε οι καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 συνέβησαν τέλος Αυγούστου! Καθιστούμε υπεύθυνη την κυβέρνηση.

Το εργατικό-λαϊκό κίνημα, οι λαϊκοί φορείς πρέπει να πάρουν την υπόθεση της προστασίας της ζωής και του περιβάλλοντος στα χέρια τους. Αγωνιστικά να διεκδικήσουν το δικαίωμα στη ζωή και να συγκρουστούν με την αιτία που οδηγεί σε τέτοιες καταστροφές.

Υπάρχει ολοκληρωμένη και φιλολαϊκή λύση, σε αντίθετη κατεύθυνση από την ασκούμενη κυβερνητική πολιτική. Συνδέεται με τη διαμόρφωση των προϋποθέσεων για διαφορετική κοινωνική οργάνωση και εξουσία που θα αναγνωρίζει τα δάση, τη γη και τη χρήση της ως κοινωνικό αγαθό, κοινωνική ιδιοκτησία, και όχι εμπόρευμα.

Περισσεύουν πια τα κροκοδείλια δάκρυά τους...

Δεν περισσεύει όμως χρόνος για τη διεκδίκηση της ζωής που μας αξίζει...

Μιχάλης ΣΚΑΡΒΕΛΗΣ
Δρ. Δασολόγος - Καθηγητής ΤΕΙ

Πηγή: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ