Ο αυτοευτελισμός της δασικής υπηρεσίας

Μετά τη δημοσιότητα που έλαβε η ανοιχτή επιστολή μας προς το Δασαρχείο Πεντέλης σχετικά με τις καταστροφικές εργολαβίες καρατόμησης δέντρων στα καμένα της πυρκαγιάς της 19ης-20ής Ιουλίου, ο δήμαρχος Ραφήνας, Βαγγέλης Μπουρνούς, ο στηριζόμενος από ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, έκανε την ακόλουθη δήλωση στην Εφημερίδα των Συντακτών [17/8/2022]:

«Οι κοπές αφορούν δέντρα που βρίσκονται σε περιοχές εντός σχεδίου που βρίσκονται στην αρμοδιότητα του δήμου. Υπάρχουν δύο συνεργεία που προχωρούν σε αυτές τις εργασίες, που το καθένα έχει επικεφαλής γεωπόνο, που με επιτόπια αυτοψία αποφασίζουν αμέσως αν το δέντρο θα ξαναδώσει κλαδιά, διαφορετικά κόβεται από τη ρίζα, ή αν θα πρέπει να κλαδευτεί.
[…] Επίσης, επειδή η φωτιά ήταν έρπουσα, σε κάποια δέντρα έχουν δημιουργηθεί κουφάλες στη ρίζα τους και έτσι, αν και φαίνεται ότι δεν έχουν καεί, μπορεί να πέσουν με έναν αέρα, κάτι που τα καθιστά επικίνδυνα και πρέπει να αφαιρεθούν.»

Γι' άλλη μια φορά εκτοξεύει τα συνήθη πυροτεχνήματά του νομίζοντας ότι απευθύνεται σε χαχόλους. Ας βάλουμε όμως τα ζητήματα σε μια τάξη.

(α) Εντός της διοικητικής ευθύνης του Δήμου, σε εντός ή και εκτός σχεδίου εκτάσεις, υπάρχουν περιοχές των οποίων την «αρμοδιότητα» έχει το Δασαρχείο. Πρόκειται για περιοχές με πλούσια δασική βλάστηση, όπως ρέματα, αλσύλλια, παρόδιοι (κοινόχρηστοι) χώροι όπου για κάθε εργασία κοπής δέντρων πρέπει να εκδώσει άδεια το Δασαρχείο. Μέχρι πρότινος η άδεια του Δασαρχείου χρειαζόταν ακόμα και για κοπή δέντρων εντός οικοπέδου. Και έτσι είναι σωστό να γίνεται όταν αναφερόμαστε σε οικισμούς εντός δασικών εκτάσεων, π.χ. Διώνη, Ντράφι, που εντάχθηκαν στο σχέδιο, έστω και νομότυπα, σε βρώμικες περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Δυστυχώς, όμως, ο αρμόδιος θεματοφύλακας του φυσικού περιβάλλοντος επιλέγει να απεμπολεί το ρόλο του.

(β) Ο «επικεφαλής γεωπόνος» των συνεργείων που κόβουν δέντρα δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον ...εργολάβο. Ο οποίος μέχρι σήμερα πετσοκόβει τα δέντρα όχι βάσει αποφάσεων/συμβάσεων/μελετών μετά την πυρκαγιά, τηρώντας τα ανάλογα πρωτόκολλα υλοτομίας για καμένα άτομα, αλλά βάσει συμβάσεων προ της πυρκαγιάς, που αφορούσαν τις κακοκαιρίες του χειμώνα, με διαφορετικά προφανώς πρωτόκολλα υλοτομίας για σπασμένα και πεσμένα δέντρα. Στις συμβάσεις αυτές η τιμολόγηση της υλοτομίας ήταν η ακόλουθη:

Χρειάζεται περαιτέρω σχολιασμός ;

(γ) Η δασολογία είναι επιστήμη της οποίας το αντικείμενο είναι η μελέτη του δάσους και του φυσικού περιβάλλοντος και η διαχείρισή του με βάση τις αρχές της αειφορίας. Καμία σχέση δεν έχει με μαγεία και κανένας γεωπόνος δεν μπορεί να παριστάνει τον μάγο που «θα αποφασίσει αμέσως» ποιό δέντρο θα ξεραθεί και ποιό θα αναβλαστήσει/ριζοβλαστήσει. Ήδη στις καμένες εκτάσεις εντοπίζουμε καθημερινά καμένα δέντρα και θάμνους που έχουν πρεμνοβλαστήσει ή έχουν βγάλει φρέσκους κλάδους και φύλλωμα. Ακόμα και πεύκα! Διότι ο μάγος-γεωπόνος και το συνάφι του αγνοούν ότι στην περιοχή μας έχουν εντοπιστεί άτομα Καναρίου Πεύκης (Pinus canariensis) η οποία αναβλασταίνει μετά από πυρκαγιά. Αλλά ακόμα και μερικώς καμένα άτομα Χαλεπίου Πεύκης (Pinus halepensis) επιβιώνουν.

(δ) Όσο για το ευφάνταστο επιχείρημα περί «έρπουσας πυρκαγιάς» που δημιούργησε «κουφάλες στη ρίζα» απαξιώνουμε καν να ασχοληθούμε. Αναρωτιόμαστε μόνο, πόσο κουφιοκέφαλος να 'ναι αυτός που το σκέφτηκε. Βέβαια από τον δήμαρχο ακούμε συχνά αυτά τα à la μπουρνέζικα.

⚑ ⚑ ⚑

Ο δήμαρχος Ραφήνας, Βαγγέλης Μπουρνούς, έχει γράψει ιστορία ως εχθρός του δάσους. Τι να πρωτοθυμηθούμε από τα έργα και ημέρες του ίδιου και της παρέας του στην τοπική διοίκηση;

Το 2012, πολύ πριν γίνει δήμαρχος, είχε καταθέσει μαζί με τον μετέπειτα αντιδήμαρχό του, Π. Καλφαντή, και τα μέλη μιας μκο(!), αίτημα προς τον Δήμο για την «έναρξη διαδικασιών μεταβολής της δασικής μορφής» της δασικής έκτασης Δασαμάρι καθώς και άλλων περιοχών.

Το ίδιο αίτημα έφερε το 2013 για ψήφιση στο δημοτικό συμβούλιο, αλλά η επίθεσή του αποκρούστηκε και το δ.σ. δεν περιέλαβε το Δασαμάρι στις εκτάσεις των οποίων «έχει μεταβληθεί ο δασικός χαρακτήρας και συντρέχουν προϋποθέσεις για την πολεοδόμησή τους».

Το 2015, πάλι ο στενός του συνεργάτης, Π. Καλφαντής, κατέθεσε πρόταση στο δ.σ. σχετικά με καταπατημένες δασικές εκτάσεις προκειμένου «να γίνει μια διαπραγμάτευση» και «να απενταχθούν από το δασικό βραχνά που έχουν.» Αραγε τι αρρωστημένα μυαλά είναι αυτά που αντιλαμβάνονται το δάσος ως βραχνά;

Το 2018 σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο Realfm εξηγούσε τα σχέδιά του για εκχερσώσεις δασικών εκτάσεων και τη δημιουργία «σεληνιακών τοπίων» εντός του δάσους με το πρόσχημα των αντιπυρικών ζωνών.

Το 2019 σε προεκλογική του ομιλία έριξε νέο εφεύρημα για την εκχέρσωση του δάσους και την εξολόθρευση της χαλεπίου πεύκης: «Να δημιουργηθεί αντιπυρική ζώνη στα σύνορα των οικισμών προς τη μεριά του δάσους [...] το πεύκο είναι ζιζάνιο, αναπτύσσεται γρήγορα, ανθεκτικό και τώρα άμα πάτε να δείτε τα πευκάκια έγιναν τόσο. Το πεύκο είναι σίγουρο ότι θα ξαναδημιουργηθεί, ας μην δημιουργηθεί σ' αυτή τη ζώνη που λέω, να γίνουν μια ζώνη με βραδύκαυστα δέντρα, με χαμηλούς θάμνους, ακόμα και με γκαζόν σ' ένα σημείο, γκαζόν με την έννοια το άγριο γκαζόν». Η δασική βλάστηση να αντικατασταθεί με γκαζόν!!!

Και σήμερα, μετά την πυρκαγιά, αντί να διεκδικήσει την αναδάσωση των καμένων δασικών εκτάσεων ώστε ό,τι ήταν δάσος να ξαναγίνει δάσος, κάνει δηλώσεις για «αναπλάσεις» (με γκαζόν;) και για «νέες χρήσεις γης». Δεν είναι τυχαίο που ο Δήμος δημοσίευσε (σε απόφαση υλοτομίας καμένων) χάρτες της δασικής έκτασης Δασαμάρι χαρακτηρίζοντας 15 βίλες εκτός σχεδίου, που δεν συνιστούν καν «οικιστική πύκνωση», ως οικισμό, απονέμοντάς του το όνομα εφοπλιστικής οικογένειας, διαχρονικού διεκδικητή της περιοχής.

⚑ ⚑ ⚑ ⚑ ⚑

Μετά από αυτήν την αναγκαστικά εκτενή παράθεση —δειγμάτων μόνο— της εχθρότητας της τοπικής διοίκησης της Ραφήνας προς το φυσικό περιβάλλον του Πικερμίου μπαίνουμε στο προκείμενο ζήτημα.

Το Δασαρχείο Πεντέλης μια εβδομάδα μετά την πυρκαγιά της 19ης-20ής Ιουλίου εξέδωσε απόφαση με την οποία εκχωρεί σε αυτόν το Δήμο Ραφήνας την άδεια επέμβασης σε περιοχές που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Δασαρχείου. Κατά το κοινώς λεγόμενο αναθέτουν στο λύκο να φυλάξει τα πρόβατα...

«Όσον αφορά τα καμένα δέντρα που βρίσκονται σε πρανή και εκατέρωθεν των επαρχιακών δημοτικών & κοινοτικών οδών καθώς και πλησίον κατοικιών, καταστημάτων, πεζοδρομίων, κοινοχρήστων χώρων —λόγω επικινδυνότητας και προς αποφυγή ατυχημάτων κατοίκων, διερχομένων πεζών και οχημάτων— εγκρίνουμε την απομάκρυνσή τους, μερίμνει των υπηρεσιών του Δήμου σας.
[...] Η παρούσα έγκριση αφορά αποκλειστικά τις περιοχές του Δήμου που επλήγησαν από την ως άνω πυρκαγιά, και όχι την υπόλοιπη περιοχή των διοικητικών ορίων του.»

Δασαρχείο Πεντέλης, αρ. πρωτ. 249709/26-7-2022

Περιοχές του Πικερμίου στις οποίες «αρμοδιότητα» για την προστασία τους έχει η δασική υπηρεσία και όχι η τοπική διοίκηση, όπως ισχυρίστηκε στην ΕφΣυν ο δήμαρχος Ραφήνας, ανατίθενται σε αυτούς που εδώ και χρόνια μηχανεύονται πώς να μεταβάλουν τα δασικά χαρακτηριστικά τους. Πλατάνια σε πρανή ρεμάτων, ευκάλυπτοι σε πεζοδρόμια στα όρια του δάσους, πεύκα σε κοινόχρηστους χώρους, που απλά καψαλίστηκε λίγο το φύλλωμά τους, καρατομούνται εν μέσω καύσωνα στο 1,5 μ. ή στη ρίζα τους. Εκεί που η δασική υπηρεσία θα όφειλε να διενεργήσει αυτοψία με επιτόπια σήμανση των δασικών ατόμων προς υλοτομία, να συντάξει πίνακες υλοτομίας και καρπώσεων και να επιβλέψει τις εργασίες, αναλαμβάνει δράση εν λευκώ ο Δήμος που πάσχει απο «δασικό βραχνά».

Γιατί το Δασαρχείο Πεντέλης καταντά να απεμπολεί τον κρίσιμο και ουσιαστικό ρόλο του; Δικαιολογεί τον αυτοευτελισμό του το γεγονός ότι είναι υποστελεχωμένο;

Απαρέγκλητη πρoϋπόθεση της ίδιας της ύπαρξής του είναι η υπεύθυνη δασική προστασία, μέχρι την επίτευξη των αναγκαίων προσλήψεων προσωπικού επί του πεδίου.

Διαφορετικά, από την υποβάθμιση στην οποία το καταδικάζουν οι εκάστοτε κυβερνητικές πολιτικές, κινδυνεύει να διολισθαίνει στην αυτοκατάργηση. Και αυτό θα συνεπιφέρει μια δυστοπία, τη ριζική υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος, χάρις στο οποίο ζούμε.