Κοινή Ανακοίνωση: Αποψίλωση στην περιοχή Μαρίκες της Ραφήνας – απειλή υποβάθμισης για τους παράκτιους υγρότοπους της Ανατολικής Αττικής

Κοινή ανακοίνωση περιβαλλοντικών οργανώσεων - 6 Οκτωβρίου 2022

Το έργο κατασκευής αντλιοστασίου αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ που ξεκίνησε τη Δευτέρα 3/10/22 στον προστατευόμενο υγρότοπο «Παράκτιο Έλος Μαρίκες/Αμμοθινικό οικοσύστημα» στη Ραφήνα και για το οποίο λάβαμε σχετική επώνυμη καταγγελία, χρειάζεται να σταματήσει άμεσα με παρέμβαση όλων των αρμόδιων υπηρεσιών, προκειμένου να αποφευχθεί η συρρίκνωση ενός από τους ελάχιστους πλέον υγροτόπους της Αττικής και η καταστροφή οικοτόπων κοινοτικής σημασίας που καταγράφονται στην περιοχή.

Το έργο που ξεκίνησε αλλά σταμάτησε με παρέμβαση κατοίκων και φορέων, εκτελείται στο κέντρο σχεδόν της προστατευόμενης περιοχής[1], σε τμήμα του οποίου καταγράφονται οικότοποι προτεραιότητας της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ[2] και δύναται να έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στους φυσικούς και ημιφυσικούς σχηματισμούς της περιοχής και στην ακεραιότητα του τοπίου[3].

Η συρρίκνωση και υποβάθμιση του υγροτόπου των Μαρικών έρχεται σε συνέχεια παρεμβάσεων που ήδη έχουν συρρικνώσει ή/ και υποβαθμίσει γειτονικούς υγροτόπους της Ανατολικής Αττικής (Αρτέμιδας, Ερασίνου, Μπρέξιζας), ενώ το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται κατασκευή αντλιοστασίων αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ μέσα στα θεσμοθετημένα[4] όρια των προστατευόμενων υγροτόπων εκβολής ρέματος Ραφήνας και υγρότοπου Αρτέμιδας. Επιπλέον, το εν εξελίξει έργο εγκιβωτισμού του ρέματος Ερασίνου και το προγραμματιζόμενο έργο εγκιβωτισμού του ρέματος Ραφήνας πρόκειται να εξαφανίσουν φυσικές ζώνες πλημμύρας που αποτελούν ευρείες υγροτοπικές εκτάσεις, ενώ ακόμα δεν έχει γίνει αποκατάσταση και οριοθέτηση του σημαντικού υγρότοπου Λουτρός Σπάτων.

Τα παραπάνω απειλούν σοβαρά την ακεραιότητα του δικτύου υγροτόπων ολόκληρης της Ανατολικής Αττικής, που είναι σημαντικοί για τη Φύση και τον Άνθρωπο αφού αποτελούν απαραίτητους σταθμούς για τα μεταναστευτικά πουλιά, οικοτόπους διαβίωσης πολλών ειδών, προστατεύουν την ακτογραμμή από τη διάβρωση, παρέχουν φυσική αντιπλημμυρική προστασία, και συντελούν πολλαπλά στην ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής.

Ζητάμε το άμεσο σταμάτημα του έργου της ΕΥΔΑΠ μέσα στο Παράκτιο Έλος Μαρίκες και την επανεξέταση των θέσεων των αντλιοστασίων της ΕΥΔΑΠ, με γνώμονα τη διατήρηση των υγροτόπων της περιοχής μέχρι την οριστική τους οριοθέτηση.

Περιμένουμε από τις αρμόδιες υπηρεσίες, αρχίζοντας από τις Υπηρεσίες που έχουν αντικείμενό τους την τήρηση των Ευρωπαϊκών Οδηγιών 2000/60/ΕΚ και 92/43/ΕΟΚ, να πραγματοποιήσουν άμεσα αυτοψία ώστε να διαπιστωθεί το μέγεθος της πραγματοποιημένης και επικείμενης βλάβης στον υγρότοπο και στα είδη κοινοτικής σημασίας.

Τέλος, ζητάμε να αναλάβουν οι αρμόδιοι φορείς τις ευθύνες τους ώστε να προστατευτούν ουσιαστικά, με το πνεύμα και το γράμμα του Νόμου, οι Μαρίκες Ραφήνας και οι υγρότοποι και ακτές της Ανατολικής Αττικής, και να εγκαταλειφθεί η προσπάθεια εξεύρεσης νομικών "παραθύρων" που να νομιμοποιούν παρεμβάσεις μέσα σε προστατευόμενες περιοχές.

Οι υπογράφουσες οργανώσεις:

• ΑΝΙΜΑ
• ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
• Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
• Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
• Καλλιστώ
• ΟΖΟΝ
• Ροή, Σύλλογος Πολιτών υπέρ των ρεμάτων

---

[1] Είναι υγρότοπος ενταγμένος στις «περιοχές που προορίζονται για την προστασία οικοτόπων και ειδών» του Μητρώου Προστατευόμενων Περιοχών, με βάση την 1η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών του ΥΔ Αττικής που εκδόθηκε κατ’εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60/ΕΚ (αντιμετωπίζεται ως υγρότοπος α’ προτεραιότητας).
[2] Τύποι οικοτόπων κοινοτικής σημασίας του Παραρτήματος Ι της «Οδηγίας για τους Οικοτόπους» 92/43/ΕΟΚ με κωδικό 2190 «Υγρές κοιλότητες μεταξύ των θινών», οικότοπος προτεραιότητας 2250* «Θίνες των παραλιών με Juniperus spp», και 2260 «Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων».
[3] Αυτοψία Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (Ιαν. 2022).
[4] Άρ.54 Ν.4559/2018.

Άποψη του μικρού υγροτόπου το 2021, πριν τις παρεμβάσεις

Πηγή: Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης