Το πρόγραμμα AntiNero βλάπτει σοβαρά τη βιοποικιλότητα!

Αλλη μια καταγγελία του προγράμματος AntiNero, αυτή τη φορά από την Οικολογική Κίνηση Πάτρας (ΟΙΚΙΠΑ). Σαρωτική καταστροφή της βλάστησης του υπορόφου με επιπτώσεις στη χλωρίδα και την πανίδα. Ο,τι ακριβώς εφαρμόζεται και στο ορεινό Πικέρμι τα τελευταία χρόνια απο τις διοικήσεις του Δήμου Ραφήνας. (Είπαμε οικολόγοι, όχι «οικολόγοι»...)

---

Η ΟΙΚΙΠΑ προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ζητά την ορθή εφαρμογή της αντιπυρικής προστασίας των δασών.

Τις ενστάσεις της για την εφαρμογή του προγράμματος AntiNero καταθέτει η ΟΙΚΙΠΑ με δημόσια ανακοίνωσή της, λαμβάνοντας υπόψη την χείριστη και πιλοτική εφαρμογή του ανωτέρω προγράμματος σε δασικές περιοχές της Ηλείας (Καϊάφας).

Για το λόγο αυτό η ΟΙΚΙΠΑ μαζί με άλλες 33 συλλογικότητες και 178 πολίτες από όλη την Ελλάδα, υπέβαλε αναφορά ενώπιον της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σχετική με τις παραβιάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ στο πλαίσιο της εφαρμογής του προγράμματος AntiNero.

Στην ανακοίνωσή της η ΟΙΚΙΠΑ επισημαίνει:

Ή θα επιστρέψουν οι Δασικοί στα Δάση ή τα Δάση θα φύγουν από τη Χώρα

Ή θα επιστρέψουν οι Δασικοί στα Δάση
ή τα Δάση θα φύγουν από τη Χώρα

Της σιωπής προηγείται πάντα η εγκατάλειψη. Κι αν σήμερα τα δάση σωπαίνουν, είναι γιατί έχουν εγκαταληφθεί εδώ και χρόνια.

Η Ελλάδα, χώρα φτωχή σε πεδιάδες μα πλούσια σε βουνά και λόγγους, είχε για δεκαετίες μια ισχυρή και περήφανη Δασική Υπηρεσία. Ένα σώμα με επιστημονική γνώση, εμπειρική σοφία και σεβασμό στη γη. Οι δασολόγοι, οι δασοφύλακες, οι εργατοτεχνίτες του δάσους ήταν οι αφανείς ήρωες του φυσικού μας πλούτου. Τους ήξερες με το μικρό τους όνομα στο χωριό. Τους έβλεπες να περπατούν στις κορφές και να μιλούν με τα δέντρα όπως άλλοι μιλούν με τον Θεό.

Και όμως, εδώ και είκοσι χρόνια, η Δασική Υπηρεσία αποδιοργανώθηκε συστηματικά και μεθοδικά. Οι διορισμοί δασολόγων σταμάτησαν, οι οργανικές θέσεις έμειναν κενές και οι ελάχιστοι που απέμειναν παλεύουν με τα χαρτιά, όχι με τα δέντρα. Η γηράσκουσα γενιά των τελευταίων δασικών υπαλλήλων, μεσήλικες πια ή και συνταξιούχοι, κουβαλούν στη μνήμη τους τεχνογνωσία που χάνεται με κάθε κηδεία.

Τα δάση καίγονται, η πολιτεία σιωπά

Δημήτρης Καπετανάκης*

Τα τελευταία 18 χρόνια, πάνω από το 8% της συνολικής έκτασης της Ελλάδας έχει παραδοθεί στις φλόγες. Ένα ποσοστό που κάθε χρόνο αυξάνεται, μα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένας απλός αριθμός στατιστικής. Πίσω από κάθε δασικό στρέμμα που χάνεται, υπάρχει ένα οικοσύστημα, ένας πνεύμονας πρασίνου, μια ασπίδα απέναντι στην κλιματική κρίση, και η απώλειά του αφορά όλους μας.

Το 2018, η χώρα βίωσε μια από τις πιο μαύρες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της: την τραγωδία στο Μάτι, με δεκάδες νεκρούς. Αντί αυτή η καταστροφή να λειτουργήσει ως καμπανάκι για ουσιαστική θωράκιση της πολιτικής προστασίας, φαίνεται πως λειτούργησε περισσότερο ως παρένθεση σε έναν διαρκή κύκλο αδράνειας και πρόχειρων χειρισμών.

Το καλοκαίρι του 2024, η φωτιά ξεκίνησε από τον Βαρνάβα και έφτασε μέχρι το Πάτημα Χαλανδρίου. Δασικές εκτάσεις, άγρια ζώα, σπίτια και περιουσίες έγιναν στάχτη μέσα σε λίγες ώρες. Κι όμως, η επίσημη κρατική αφήγηση περιορίστηκε, ξανά, στο γνωστό μοτίβο: «Οι ισχυροί άνεμοι ευθύνονται». Μια βολική δικαιολογία, σχεδόν τελετουργική, που αποδίδει τα πάντα στον καιρό και αθωώνει την ανθρώπινη αμέλεια, την κρατική υποτίμηση της πρόληψης και την έλλειψη σχεδιασμού.

Το παράλογο του AntiNero

Το Πρόγραμμα Antinero[1], που εφαρμόζεται ως απάντηση στις συχνές δασικές φωτιές στην Ελλάδα, παρουσιάζεται από την κυβέρνηση ως ο κύριος τρόπος πρόληψης και προστασίας των δασών. Ωστόσο, το πρόγραμμα έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες και κριτική[2] από ειδικούς για τα δάση, περιβαλλοντολόγους και την επιστημονική κοινότητα για τις επιπτώσεις του στο περιβάλλον.

Αν και στοχεύει στην προστασία από τις φωτιές μέσω καθαρισμού των ξερών κλαδιών και φύλλων, το πρόγραμμα δεν προσαρμόζεται στις τοπικές ανάγκες κάθε περιοχής. Αντί να αποδεικνύεται αποτελεσματικό στην πρόληψη των πυρκαγιών, οι επεμβάσεις του φαίνεται να οδηγούν σε επιπλέον καταστροφή του περιβάλλοντος και σε μείωση των διαφορετικών ειδών φυτών και ζώων, χωρίς πραγματικό όφελος για την πρόληψη των πυρκαγιών. Η αφαίρεση ξύλων και φυτών που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της φυσικής ισορροπίας γίνεται με γρήγορους ρυθμούς, κάτι που χειροτερεύει την κατάσταση των δασών και απειλεί τις φυσικές διαδικασίες. Σε πολλές περιπτώσεις, οι μεγάλες επεμβάσεις του Antinero έχουν αφαιρέσει από τα δάση καταφύγια για τα ζώα, αυξάνοντας παράλληλα την πιθανότητα πλημμυρών.

Ανεπαρκής έλεγχος για το περιβάλλον

Το πρόγραμμα δεν περνάει από τους απαραίτητους ελέγχους για το περιβάλλον και δεν εφαρμόζεται σωστή εκτίμηση των επιπτώσεων, όπως απαιτεί η ευρωπαϊκή νομοθεσία για έργα με μεγάλες επιπτώσεις σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 42/2001 και τους ελληνικούς νόμους. Ειδικά για προστατευόμενες περιοχές, ο νόμος απαιτεί προηγούμενη εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον, την οποία το Antinero παρακάμπτει, καταλήγοντας να αντιμετωπίζει όλα τα δάση της χώρας με τον ίδιο τρόπο, αγνοώντας τις τοπικές διαφορές σε κλίμα, τοπίο και είδη φυτών και ζώων.

Πρόγραμμα AntiNero: Άλλο ένα σχέδιο σε βάρος των δασών και της Δασικής Υπηρεσίας

ΔΗΜΟΣΙΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΑΣΟΛΟΓΩΝ & ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ

e-mail:	antrallatos@yahoo.gr
	margaritageo@gmail.com

τηλ.επικ.:	6973310287 (Αντώνης Ραλλάτος)
	6906696232 (Μαργαρίτα Γεωργιάδου)

18 Ιούλη 2025

Πρόγραμμα AntiNero:
Άλλο ένα σχέδιο σε βάρος των δασών και της Δασικής Υπηρεσίας

Το πρόγραμμα AntiNero, που βαφτίζεται “έργο αντιπυρικής προστασίας”, αποκαλύπτει μια ακόμη πλευρά της βαθιάς αντιλαϊκής και αντιδασικής πολιτικής που εφαρμόζεται διαχρονικά από όλες τις κυβερνήσεις. Όσα προπαγανδιστικά λέγονται για “επείγουσες ανάγκες” και “διάσωση των δασών από τις πυρκαγιές”, είναι το “φύλλο συκής” της εμπορευματοποίησης των δασών, της κατάργησης κάθε έννοιας διαφάνειας και κρατικού ελέγχου με κριτήριο την προστασία των δασών.

Αναδείχνει τις συνέπειες από την υποταγή της επιστήμης στους νόμους της αγοράς, που οδηγεί τελικά στην άρνησή της, ακόμη και στη διαστρέβλωση της επιστημονικής τεκμηρίωσης.

Το ΤΑΙΠΕΔ, στο οποίο έχει ανατεθεί (γιατί άραγε;) η κύρια χρηματοδότηση του προγράμματος AntiNero, δεν έχει κανένα λόγο να εμπλέκεται σε έργα δασοπροστασίας. Πρόκειται για φορέα, που έχει αμαρτωλό παρελθόν από τα χρόνια των μνημονίων, ως βασικός μοχλός για την εκχώρηση της κρατικής περιουσίας σε επιχειρηματίες. Η εμπλοκή του στον σχεδιασμό, στις ”προσκλήσεις” και τους “διαγωνισμούς” των δασικών έργων, είναι τουλάχιστον προκλητική.

Η απώλεια δασικής βλάστησης αυξάνει τις θερμοκρασίες εδάφους

Ανάλυση δορυφορικών δεδομένων μετά τη μεγάλη πυρκαγιά
του Βαρνάβα και της Πεντέλης

Σύνταξη άρθρου: Κ. Λαγουβάρδος, Γ. Κύρος, Β. Κοτρώνη
Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τετάρτη 16 Ιουλίου 2025, 11:00

Τα δορυφορικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης, όπως αυτά που παρέχει ο δορυφόρος Landsat-9, προσφέρουν τη δυνατότητα λεπτομερούς καταγραφής της θερμοκρασίας επιφάνειας του εδάφους. Αυτά τα δεδομένα αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για την κατανόηση των επιπτώσεων φυσικών καταστροφών, όπως οι δασικές πυρκαγιές, στο μικροκλίμα μιας περιοχής.

Στο πλαίσιο αυτό, η μονάδα METEO του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ανέλυσε δορυφορικά δεδομένα από δύο διαδοχικές θερμές περιόδους: 17 Ιουλίου 2024, πριν την καταστροφική πυρκαγιά του Βαρνάβα/Πεντέλης, και 26 Ιουνίου 2025, περίπου έντεκα μήνες μετά. Η σύγκριση μεταξύ των δύο ημερομηνιών αποκαλύπτει θερμοκρασιακές διαφορές της τάξης του 1-2°C σε πολλές περιοχές, οι οποίες μπορούν να αποδοθούν σε φυσικές διακυμάνσεις των καιρικών συνθηκών.

Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιοχή που επλήγη από τη μεγάλη πυρκαγιά του Αυγούστου 2024. Όπως φαίνεται και στο σχετικό χάρτη, εντός των ορίων της καμένης έκτασης, οι τιμές της θερμοκρασίας εδάφους τον Ιούνιο του 2025 εμφανίζονται αυξημένες έως και 10°C σε σύγκριση με τις αντίστοιχες του Ιουλίου 2024, πριν την πυρκαγιά. Παρά την παρέλευση σημαντικού χρονικού διαστήματος, η απώλεια της βλάστησης εξακολουθεί να έχει ισχυρή επίδραση στην ενεργειακή ισορροπία της περιοχής, οδηγώντας σε σημαντική επιφανειακή θέρμανση.

Υπενθυμίζεται ότι οι μετρήσεις αφορούν τη θερμοκρασία επιφάνειας του εδάφους. Ωστόσο, είναι εύλογο να αναμένει κανείς αντίστοιχες —έστω και μικρότερης έντασης— διαφορές και στη θερμοκρασία του αέρα κοντά στην επιφάνεια.

Συμπερασματικά, τα δορυφορικά δεδομένα επιβεβαιώνουν ότι η καταστροφή της δασικής βλάστησης λόγω πυρκαγιάς συνεπάγεται σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας του εδάφους, με πιθανές επιπτώσεις στο μικροκλίμα, και τη γενικότερη οικολογική ισορροπία της περιοχής.

Εικόνα 1. Διαφορά θερμοκρασίας εδάφους πάνω από την Αττική κατά την 17/07/2024 με 26/06/2025. Πηγή δεδομένων: USGS/Landsat-9. Επεξεργασία & οπτικοποίηση: meteo.gr/Ε.Α.Α.

Πηγή: Meteo

---

Ακολουθεί σχόλιο της πρωτοβουλίας «Δασαμάρι S.O.S.» :

Βιβλιοπαρουσίαση: «Το Παλαιστινιακό Ζήτημα: Ιστορική αναδρομή στις ρίζες και την εξέλιξή του»

Η Κομματική Οργάνωση Ραφήνας του ΚΚΕ διοργανώνει το Σάββατο 12 Ιούλη, 7:30 μ.μ., στο πάρκο της Ραφήνας, βιβλιοπαρουσίαση της έκδοσης «Το Παλαιστινιακό Ζήτημα: Ιστορική αναδρομή στις ρίζες και την εξέλιξή του». Θα μιλήσει ο Αναστάσης Γκίκας, συγγραφέας του βιβλίου και μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ.

Εκατοντάδες υπογραφές φορέων, συλλογικοτήτων, αυτοδιοικητικών σχημάτων, πολιτικών κομμάτων και πολιτών ενάντια στην καύση των σκουπιδιών

Πριν από λίγες μέρες —με δεδομένες, πλέον, τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης—, το ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ανέλαβε την πρωτοβουλία διακίνησης και υπογραφής κειμένου κατά του σχεδίου καθιέρωσης της καύσης, ως βασικής μεθόδου διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, μέσω της ανάθεσης σε ιδιώτες της κατασκευής έξι μονάδων, διάσπαρτων σε όλη την Ελλάδα.

Στο κάλεσμα ανταποκρίθηκαν εκατοντάδες φορείς-συλλογικότητες, αυτοδιοικητικά σχήματα, πολιτικά κόμματα-οργανώσεις και πολίτες, τα ονόματα των οποίων δημοσιοποιούμε σήμερα (στο link: https://shorturl.at/HNDBb).

Το πρόγραμμα «ANTINERO»

Εχει προβληθεί από σύσσωμο το κυβερνητικό επιτελείο ως η μεγαλύτερη δράση πρόληψης των δασικών πυρκαγιών που έχει ποτέ εκπονηθεί. Μάλιστα το πρόγραμμα προβλέπει δαπάνη 415,1 εκατ. ευρώ συνολικά.

Η αποτελεσματική προστασία των δασών από τις δασικές πυρκαγιές αποτελεί ένα διαχρονικό ζητούμενο, το οποίο αν δεν συνδεθεί με το κεντρικό πρόβλημα των δασών δεν μπορεί ποτέ να αντιμετωπιστεί. Αυτό δεν είναι άλλο από το ότι έχει μετατραπεί το δάσος σε εμπόρευμα, που όταν φέρνει κέρδη από την αλλαγή της χρήσης του, μετατρέπεται σε οικισμούς, βιομηχανίες, ξενοδοχεία, βίλες, σούπερ μάρκετ, δασικά χωριά, λατομεία κ.λπ., ενώ όταν δεν φέρνει κέρδη, αφήνεται χωρίς διαχείριση και προστασία στο έλεος των δασικών πυρκαγιών και άλλων κινδύνων.

Θυμίζουμε ότι η πλήρης απαξίωση της πρόληψης ξεκίνησε το μακρινό 1998, όταν η τότε κυβερνητική πλειοψηφία (ΠΑΣΟΚ) αποφάσισε την αφαίρεση της αρμοδιότητας της δασοπυρόσβεσης από τη δασική υπηρεσία και την ανάθεσή της στο Πυροσβεστικό Σώμα. Ενέργεια πλήρως αντιεπιστημονική, αφού διέσπασε την ενιαία διαχείριση και προστασία του δάσους, διαχώρισε την πρόληψη από την κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών και οδήγησε στην ουσιαστική ανυπαρξία κάθε είδους πρόληψης, ενώ ενισχύθηκε η κατάσβεση. Πολιτική απόφαση που αποδείχθηκε απόλυτα αποτυχημένη εκ των αποτελεσμάτων της υλοποίησής της, η οποία όμως δεν έχει αμφισβητηθεί από καμία κυβέρνηση που ακολούθησε.