Χωρίς πυροπροστασία το τρις... καμένο Δασαμάρι

Οι καταρράκτες του ρέματος Βαλανάρη στο Δασαμάρι

Τάσος Σαραντής

Πινγκ πονγκ ανάμεσα στους Δήμους Πεντέλης και Ραφήνας-Πικερμίου η ευθύνη για την έκταση στην ανατολική Πεντέλη ● Επιστολές-καταγγελίες από κινήσεις πολιτών της περιοχής που ζητούν «την έστω και προσωρινή απόδοση αρμοδιοτήτων σχετικά με την πυροφύλαξη, την πολιτική προστασία και την ευθύνη σχεδιασμού και ανάληψης υλοποίησης σχεδίων Πολιτικής Προστασίας απέναντι σε δασικές πυρκαγιές για το δασικό Δασαμάρι κατά την αντιπυρική περίοδο».

Εκτεθειμένη στον κίνδυνο εκδήλωσης καταστροφικής πυρκαγιάς ελλείψει πυροφύλαξης και πυροπροστασίας βρίσκεται δασική και αναδασωτέα έκταση στην ανατολική Πεντέλη εν μέσω της αντιπυρικής περιόδου. Το δασικό Δασαμάρι, μια έκταση περίπου 3.000 στρεμμάτων, μένει ακάλυπτο και απροστάτευτο από ενδεχόμενες πυρκαγιές καθώς ο δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου, Βαγγέλης Μπουρνούς, αποποιήθηκε τις διοικητικές ευθύνες του για την περιοχή, γεγονός που προξένησε ένα πινγκ πονγκ (αποποίησης) ευθυνών από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Η καμένη από τις πυρκαγιές του 1995, του 1998 και του 2009 έκταση Δασαμάρι, που βρίσκεται ανάμεσα στους εντός σχεδίου οικισμούς Ντράφι και Διώνη και αποτελεί το ευρύτερο οικοσύστημα των καταρρακτών του ρέματος Βαλανάρη (γνωστοί ως καταρράκτες του Ντραφίου), εντοπίζεται από συστάσεως του ενιαίου Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου εντός των ορίων του και προηγουμένως εντός των ορίων της κοινότητας Πικερμίου.

Ξαφνικά, λίγες μέρες πριν από την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, ο δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου, Βαγγέλης Μπουρνούς, επικαλούμενος έγγραφο της Διεύθυνσης Οικονομικών Τοπικής Αυτοδιοίκησης του υπουργείου Εσωτερικών (12/1/2021), υποστήριξε σε τοπικά μέσα ενημέρωσης για το Δασαμάρι ότι «το οικοσύστημα αυτό ανήκει ξεκάθαρα στα διοικητικά όρια του Δήμου Πεντέλης και ουδεμία σχέση έχει με τη διαχείριση που ανήκει σε ευθύνη της διοίκησης Ραφήνας-Πικερμίου». Κι ακόμη ότι «τα όρια στην εκτός σχεδίου περιοχή δεν έχουν οριστεί ποτέ στο παρελθόν μεταξύ πρώην κοινότητας Πικερμίου και παλαιάς κοινότητας Πεντέλης».

Ετσι ο Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου αποποιήθηκε τις ευθύνες που έχει ως αρμόδιος φορέας πολιτικής προστασίας για το Δασαμάρι και το άφησε έξω από το σχέδιο αντιπυρικής προστασίας «Ιόλαος», που έχει καταρτίσει για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.

Κι αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι εδώ και πολλά χρόνια στον Δήμο Ραφήνας-Πικερμίου έχουν ληφθεί πλήθος αποφάσεων για ποικίλα θέματα που συνοδεύονται από επίσημους διοικητικούς χάρτες, όπου προσδιορίζονται εμφανώς τα σύνορα του Πικερμίου με την Πεντέλη και επακόλουθα το βόρειο σύνορο της δασικής έκτασης Δασαμάρι με την Πεντέλη.

Το όριο αυτό είναι η οδός Βεργίνας που συνδέει το Ντράφι με τον οικισμό Νταού Πεντέλης. Από εκεί και πάνω είναι ο Δήμος Πεντέλης και από εκεί και κάτω είναι η κοινότητα Πικερμίου και το δασικό Δασαμάρι. Μια επιπλέον απόδειξη γι’ αυτό είναι ο χάρτης του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες, για να προωθηθεί ένα Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας. Σε αυτόν τον χάρτη, που υπάρχει μέχρι σήμερα στην ιστοσελίδα του Δήμου, είναι ευδιάκριτο το όριο των Δήμων Πεντέλης και Πικερμίου, βόρεια της δασικής έκτασης Δασαμάρι: η οδός Βεργίνας.

Τα διοικητικά όρια της περιοχής επιβεβαιώνουν και οι χάρτες με τα ρυμοτομικά όρια των δημοτικών κοινοτήτων που είναι αναρτημένοι στην ιστοσελίδα του Δήμου Πεντέλης, οι οποίοι εμφανίζουν ως όριο του Δήμου Πεντέλης με την κοινότητα Πικερμίου την οδό Βεργίνας. Το ίδιο επιβεβαιώνει και απάντηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος-Πολεοδομίας του Δήμου Πεντέλης σε σχετικό ερώτημα της ανεξάρτητης πρωτοβουλίας πολιτών «Δασαμάρι S.O.S.».

Σε αυτήν αναφέρεται ότι η περιοχή που βρίσκεται μεταξύ του Ντραφίου (οικισμός Συνεταιρισμού ο Παν) και της Διώνης (πρώην οικισμός Συνεταιρισμού ο Αγ. Σπυρίδων) και νότια της οδού Βεργίνας, δηλαδή το δασικό Δασαμάρι, βρίσκεται εκτός διοικητικών ορίων του Δήμου Πεντέλης.

Το θολό τοπίο που δημιουργήθηκε και το κενό που προέκυψε σε ό,τι αφορά την πυροπροστασία για το Δασαμάρι επιχείρησαν να ξεδιαλύνουν το «Δασαμάρι S.O.S.» και η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας με σχετική επιστολή-καταγγελία που απέστειλαν στις 5 Μαΐου στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ), στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής και στην Περιφέρεια Αττικής, προκειμένου να αναλάβουν όλοι οι αρμόδιοι φορείς, συμπεριλαμβανομένου του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου, τις ευθύνες που τους αντιστοιχούν. Και εδώ ξεκινάει το γαϊτανάκι (αποποίησης) των ευθυνών.

Αναρμόδιος ο... αρμόδιος

Το Γραφείο του αντιπεριφερειάρχη Πολιτικής Προστασίας και Περιβάλλοντος, Βασίλη Κόκκαλη, απάντησε ότι «είναι αναρμόδιο σε θέματα καθορισμού διοικητικών ορίων δήμων. Εφιστούμε, όμως, την προσοχή σας όπως λυθεί το θέμα το συντομότερο δυνατόν, καθώς έχουμε εισέλθει στην αντιπυρική περίοδο 2021 και τέτοια ζητήματα πρέπει να λύνονται άμεσα» κατέληξε. Αναρμόδιος λοιπόν ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης, εφιστά την προσοχή στους καταγγέλλοντες για να λυθεί το ζήτημα!

Ο συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, Σπυρίδων Κοκκινάκης, παρέπεμψε το θέμα στις 10 Μαΐου στο Δασαρχείο Πεντέλης και στη Διεύθυνση Δασών Ανατολικής Αττικής, ωστόσο μέχρι σήμερα κανείς από τους δύο δεν έχει απαντήσει. Και ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, Βασίλειος Παπαγεωργίου, διαβίβασε στις 12 Μαΐου τα αιτήματα των πολιτών στους Δήμους Ραφήνας-Πικερμίου και Πεντέλης και τους κάλεσε να τα εξετάσουν «στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους», παραπέμποντάς τους σε κάποια «Επιτροπή Ορίων» που θα καθορίσει, ίσως και κάποτε, τα διοικητικά όρια των δύο δήμων.

Στις 20 Μαΐου και ενώ μαινόταν η πυρκαγιά στα Γεράνεια Ορη και με το Πικέρμι και τη Ραφήνα να έχουν κηρυχτεί από τις 10 Μαΐου σε Κατάσταση Ειδικής Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας για διάστημα δύο μηνών (μαζί με τον εντός σχεδίου οικισμό Διώνη που συνορεύει με τη δασική έκταση Δασαμάρι), ο Βαγγέλης Μπουρνούς επανήλθε απαντώντας στη ΓΓΠΠ.

Σε αυτήν επαναλαμβάνει ότι «δεν υπάρχει απόφαση της αρμόδιας επιτροπής περί καθορισμού ορίων των δύο δήμων ούτε με τη σημερινή τους μορφή ούτε με τα προηγούμενα αυτοδιοικητικά σχήματα». Και ότι το «επόμενο διάστημα σε συνεργασία με τον Δήμο Πεντέλης έχει προγραμματιστεί να υπάρξει καθορισμός αυτών». Ωστόσο, καταλήγει, «η αρμοδιότητα του χώρου ανήκει στην Περιφέρεια, στο Δασαρχείο Πεντέλης και ιδιοκτησιακά ανήκει στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου».

Καθώς οι ερωτήσεις τους παρέμειναν αναπάντητες και η γραφειοκρατική αδιαφορία χτυπούσε «κόκκινο», το «Δασαμάρι S.O.S.» και η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας επανήλθαν με δεύτερη επιστολή (27/5) προς τους αρμόδιους φορείς Πολιτικής Προστασίας. Ζητούσαν «την έστω και προσωρινή απόδοση αρμοδιοτήτων σχετικά με την πυροφύλαξη, την πολιτική προστασία και την ευθύνη σχεδιασμού και ανάληψης υλοποίησης σχεδίων Πολιτικής Προστασίας απέναντι σε δασικές πυρκαγιές για το δασικό Δασαμάρι κατά την αντιπυρική περίοδο».

Και, σαν να μην πέρασε μια μέρα, ξεκίνησε νέα «κολοκυθιά». Σε απάντησή του (31/5) ο Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης ανέφερε ότι «τα διοικητικά όρια των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (…) δεν αποτελούν αρμοδιότητα δασικής υπηρεσίας». Και ότι αυτή του η απάντηση «κοινοποιείται σε Προϊστάμενες Αρχές και σε υπηρεσίες της Περιφέρειας Αττικής, για τις τυχόν δικές τους ενέργειες ως προς τα όρια διοικητικής ευθύνης Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου».

Από την πλευρά του ο Δήμος Πεντέλης επανέλαβε —«αδειάζοντας» ξανά τον δήμαρχο Ραφήνας-Πικερμίου— ότι το Δασαμάρι βρίσκεται εκτός των ορίων του και ότι τα όρια προσδιορίζονται από τα παλιά ρυμοτομικά σχέδια.

Με τον δήμαρχο Ραφήνας —αντιμέτωπο με κατηγορίες σε βαθμό πλημμελήματος για την πυρκαγιά στο Μάτι— να εμμένει στην αποποίηση των διοικητικών ευθυνών του για το Δασαμάρι, την Περιφέρεια Αττικής, την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, την κεντρική διοίκηση (ΓΓΠΠ) να μεταθέτουν αόριστα το ζήτημα των διοικητικών ευθυνών του δήμου και με το Δασαρχείο Πεντέλης να «παρακαλείται για τη διαρκή επόπτευση της περιοχής Δασαμάρι» δίχως τα μέσα και τον εξοπλισμό κάποιου δήμου, η συγκεκριμένη δασική έκταση στην ανατολική Πεντέλη παραμένει αυτήν τη στιγμή απροστάτευτη και εκτεθειμένη σε πυρκαγιές.

Πηγή: Η Εφημερίδα των Συντακτών (26/6/2021)