Η τέταρτη ταφή του ρέματος Μπάκα

Μετά την πυρκαγιά της 11ης και 12ης Αυγούστου που έκαψε, μεταξύ άλλων, το ορεινό Πικέρμι και το βόρειο τμήμα του οικισμού της Διώνης, το πολύπαθο ρέμα Μπάκα απειλείται από μια νέα ανθρωπογενή καταστροφή.

Την Παρασκευή 30 Αυγούστου συνεδρίασε το δημοτικό συμβούλιο Ραφήνας με θέμα την υλοτόμηση των καμένων δέντρων της Διώνης, την επεξεργασία (θρυμματισμό) των προϊόντων υλοτόμησης καθώς και την ενοικίαση χώρου για την εναπόθεση και επεξεργασία των καμένων. Το θέμα είχε ήδη συζητηθεί και υπερψηφιστεί την Τρίτη 27 Αυγούστου στη συνεδρίαση της Δημοτικής Επιτροπής [απόφ. 251/2024 και 255/2024].

Ως χώρος εναπόθεσης και επεξεργασίας των καμένων προσδιορίστηκε μια ιδιωτική έκταση στη λεγόμενη «ΖΑΑ Πικερμίου» επειδή κρίθηκε «κατάλληλη λόγω της απομακρυσμένης θέσης της από τον οικιστικό ιστό της Κοινότητας Πικερμίου και του γεγονότος ότι λόγω της θέσης αυτής δεν θα προκληθεί οποιαδήποτε όχληση από τις εργασίες που θα πραγματοποιούνται εντός αυτού.» [απόφ. 251/2024]. Σημειώνουμε ότι η έκταση απέχει περίπου 120 μ. από την πλησιέστερη κατοικία, 550 μ. από τον οικισμό του Πικερμίου, 600 μ. από τον οικισμό της Καλιτεχνούπολης και 900 μ. από τον πυρόπληκτο οικισμό της Διώνης. Επειδή το έργο περιλαμβάνει θρυμματισμό καμένων κλάδων και κορμών, απ' τον οποίο παράγονται επικίνδυνα σωματίδια αιωρούμενα στην ατμόσφαιρα, η Τεχνική Μελέτη του έργου θέτει κάποιες προδιαγραφές ασφάλειας για τη θέση του χώρου καθορίζοντας ότι η «ενδεικτική απόσταση του χώρου συγκέντρωσης των καμένων είναι τα 5 χλμ.» [απόφ. 255/2024 (ανακληθείσα) και απόφ. 259/2024]. Τι κι αν το αναφέρει η Τεχνική Μελέτη; Οι δημοτικοί σύμβουλοι αγνόησαν αυτές τις προδιαγραφές που έθεσε η υπηρεσία του Δήμου τους, που συνέταξε την Τεχνική Μελέτη, και ψήφισαν ομόφωνα την ενοικίαση του προφανέστατα (όπως θα δείξουμε και στη συνέχεια) ακατάλληλου χώρου. Οι δημοτικοί σύμβουλοι Ανδρέας Βασιλόπουλος και Στέλιος Αλειφαντής της Δύναμης Ανάπτυξης έδωσαν λευκή ψήφο —δεν καταψήφισαν!— και συνεπώς δεν προσμετρήθηκαν στα παρόντα μέλη για τη λήψη απόφασης, δηλ. θεωρήθηκαν απόντες κατά τη λήψη απόφασης για το συγκεκριμένο θέμα, εξού και η δήθεν ομόφωνη απόφαση. Η Εμμανουέλα Τερζοπούλου του οικολογικού σχήματος Γη & Ελευθερία υπερψήφισε(!!!) την απόφαση, ο δε Παναγιώτης Ευαγγέλου της Λαϊκής Συσπείρωσης απουσίαζε από τη συνεδρίαση.

Εχουμε αναφερθεί πολλές φορές στην ελαφρότητα και ανευθυνότητα (αν όχι κάτι άλλο) που επικρατεί στα δημοτικά συμβούλια κατά τη συζήτηση ενός θέματος. Το ίδιο συνέβη και στη συζήτηση του θέματος ενοικίασης του χώρου εναπόθεσης των καμένων. Οι δημοτικοί σύμβουλοι, στην ολότητά τους, έδειξαν να μην γνωρίζουν πού βρίσκεται ο χώρος εναπόθεσης των καμένων, αδιαφόρησαν για τη μορφολογία του χώρου, τη γεωμετρία του και για την περιβαλλοντική καταλληλότητά του. Μια υποτυπώδης έρευνα θα αρκούσε για να φανεί η καταφανώς άκυρη (τυπικά και ουσιαστικά) επιλογή του χώρου. 'Η μήπως το δημοτικό συμβούλιο χρειαζόταν να συνεδριάσει επί τόπου;

Η έκταση που επιλέχθηκε είναι μια στενή λωρίδα γης, μήκους περίπου 1250 μ. και πλάτους 7,5 μ. Σε αυτό το στενότατο γεωτεμάχιο θα πρέπει να μεταφερθούν με φορτηγά τα προϊόντα της υλοτομίας των καμένων, δηλ. κορμοί, κορμοτεμάχια και κλαδιά, να θρυμματιστούν από ογκώδη μηχανήματα συνδεδεμένα με ελκυστήρα θρυμματισμού ξύλου, να μεταφερθεί το προϊόν του θρυμματισμού σε άλλη θέση και να απομακρυνθεί με φορτηγά για την περαιτέρω διαχείρισή του. Ολες αυτές οι βαριές εργασίες των ογκωδών μηχανημάτων και οι αναγκαστικοί ελιγμοί μηχανημάτων και φορτηγών θα γίνονται σε πλάτος 7,5 μ.; Ποιούς κοροϊδεύουν;

Στο παραπάνω απόσπασμα του Κτηματολογίου σημειώνεται με γαλάζιο χρώμα η στενή λωρίδα γης επί της οποίας θα γίνουν οι προαναφερθείσες εργασίες. Οι δημοτικοί σύμβουλοι αγνόησαν ή αποσιώπησαν ότι από την περιοχή της «ΖΑΑ Πικερμίου» διέρχονται διάφορα μικρά ή μεγάλα ρέματα και χείμαρροι. Ειδικότερα όμως, ο ίδιος ο χώρος εναπόθεσης των καμένων διασχίζεται εγκάρσια από δύο ρέματα, το ρέμα Παλαιού Μύλου και το ρέμα Μπάκα. Το βόρειο κόκκινο βέλος δείχνει το σημείο όπου ο χώρος τέμνεται από την κοίτη του ρέματος Παλαιού Μύλου και το νότιο βέλος δείχνει το σημείο όπου ο χώρος τέμνεται από την κοίτη του ρέματος Μπάκα.

Σε παλαιότερο άρθρο μας είχαμε αναφερθεί στη συστηματική καταστροφή του ρέματος Μπάκα, το οποίο διασχίζει τον οικισμό Διώνη και εισέρχεται στη «ΖΑΑ Πικερμίου» απ' όπου συμβάλει με τον ποταμό Βαλανάρη. Το άρθρο συνοδευόταν από εύγλωττο σχόλιο, με τίτλο «Οι τρεις ταφές του ρέματος Μπάκα», που απαριθμούσε διαχρονικές αποφάσεις της ελληνικής διοίκησης με τις οποίες το ρέμα σταδιακά εξαφανιζόταν από τη γη, από τους χάρτες, από τα δημόσια έγγραφα.

Οι κοίτες των δύο ρεμάτων διασχίζουν τον οικισμό της Διώνης, όπου έχουν καταπατηθεί και κακοποιηθεί ασύστολα από τους πολεοδομικούς σχεδιασμούς και τις οικιστικές επεμβάσεις γνωστού οικοδομικού συνεταιρισμού. Εξερχόμενα από τη δομημένη περιοχή, τα ρέματα εισέρχονται εν συνεχεία στην περιοχή της «ΖΑΑ Πικερμίου» όπου στα ανάντη η κοίτη τους έχει λίγο νερό και βλάστηση από καλαμιές και πικροδάφνες, ενώ στα κατάντη η κοίτη εκφυλίζεται, επανεμφανίζεται όμως λίγο πριν συμβάλουν με τον ποταμό Βαλανάρη. Η εκφυλισμένη κοίτη είναι ευδιάκριτη ακολουθώντας τη λιγοστή βλάστηση (πικροδάφνες) κατά μήκος της. Πριν μερικές δεκαετίες, εν όψει πολεοδόμησης, είχαν κατασκευαστεί κάποια τσιμεντένια αντιπλημμυρικά φράγματα και σήμερα, ακόμη, όταν βρέχει δημιουργούνται ιρλανδικές διαβάσεις στις εκφυλισμένες κοίτες των ρεμάτων.

Μπάζα εγκάρσια στην εκφυλισμένη κοίτη του ρ. Μπάκα [φωτογράφηση 2020]

Και τα δύο ρέματα αποτυπώνονται στους τοπογραφικούς «Χάρτες της Αττικής» [J.A. Kaupert & E. Curtius, 19ος αιώνας] όπου φαίνεται και το τμήμα της εκφυλισμένης κοίτης στη θέση Katrypi. Οι «Χάρτες της Αττικής» βρίσκονται ψηφιοποιημένοι στην πλατφόρμα Δίπυλον, τα εργαλεία της οποίας δίνουν τη δυνατότητα να μελετηθεί συνδυασμός του ιστορικού με το σύγχρονο υπόβαθρο.

Απόσπασμα από τον Χάρτη του Πεντελικού

«Στο χώρο που θα μισθωθεί, ο Δήμος θα ενεργήσει κάθε τυχόν απαιτούμενη εργασία για καθαρισμό και εξομάλυνση του εδάφους» αναφέρει η απόφ. 251/2024 της Δημοτικής Επιτροπής. Καθαρισμός, εξομάλυνση, φορτηγά και μηχανήματα θα αποτελέσουν το τελετουργικό της τέταρτης ταφής του ρέματος Μπάκα και των άλλων ιστορικών ρεμάτων της περιοχής.

Επιτέλους, μπορούν να δώσουν οι δημοτικοί σύμβουλοι ψήφο ζωής στο περιβάλλον και όχι ψόφο;