Ενάντια στης φύσης τη λεηλασία, αγώνας για τη γη και την ελευθερία

Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2015

Καιρός να πούμε τα ρέματα με τ' όνομά τους

Πριν μερικές εβδομάδες το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής γνωμοδότησε υπέρ της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου «Οριστική Οριοθέτηση Τμημάτων Ρέματος Βαλανάρη» [απόφ. 244/27-8-2015]. Για τη συγκεκριμένη μελέτη έχουμε ήδη κάνει εκτενείς αναφορές και έχουμε καταθέσει αναλυτικό υπόμνημα στα αρμόδια όργανα της διοίκησης. Πρόκειται για μια προχειρότατη μελέτη που με πρόσχημα την οριοθέτηση, προχωρά σε έργα διευθέτησης, αντι-περιβαλλοντικά, αντι-οικολογικά, άχρηστα και επιβλαβή ως προς τις πλημμυρικές συνέπειές τους. Οπως γράφουμε και στο υπόμνημά μας “η μελέτη πρέπει να ανακληθεί και να συνταχθεί εξ αρχής” με σωστά δεδομένα, ξεκινώντας από την καταγραφή των πραγματικών ονομάτων των ρεμάτων της περιοχής όπου σκόπιμα επικρατεί μια τρομερή σύγχυση. Τέτοια λανθασμένα δεδομένα διαχέονται σε επάλληλες αποφάσεις της διοίκησης επιτείνοντας αυτή τη σύγχυση, π.χ. το ίδιο Περιφ. Συμβούλιο είχε γνωμοδοτήσει κατά της ΜΠΕ για την οριοθέτηση του ρέματος Μπάκα (ψευδεπίγραφα Δασαμάρι) χρησιμοποιώντας πάλι λανθασμένη ονοματοθεσία [απόφ. 231/23-7-2015].

Θεωρούμε ότι το ζήτημα της ονοματοθεσίας των ρεμάτων είναι κρίσιμο, μιας και δείχνει την προχειρότητα με την οποία οι τεχνικές υπηρεσίες της τοπικής διοίκησης (Δήμου και Περιφέρειας) αποφασίζουν για το φυσικό περιβάλλον του Πικερμίου, ακολουθώντας αντιπεριβαλλοντικές πολιτικές που εξυπηρετούν αλλότρια καταστροφικά συμφέροντα. Στο παρόν άρθρο θα αποκαταστήσουμε την πλήρη αλήθεια σχετικά με τις ονομασίες των ρεμάτων που περιγράφονται στις προαναφερθείσες ΜΠΕ.

Στη ΜΠΕ Βαλανάρη εξετάζονται τρία τμήματα ρέματος. Το πρώτο τμήμα είναι πράγματι ο Βαλανάρης (από ΧΘ 1+650 έως 3+960). Το δεύτερο τμήμα (από ΧΘ 3+960 έως 6+436) στη μελέτη ονομάζεται εσφαλμένα (άνω) Βαλανάρης ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για το ρέμα Δασαμάρι, του οποίου η αριστερή όχθη αποτελεί το δυτικό όριο των οικισμών Διώνης-Αιολίδας (κατά μήκος των οδών Επτανήσων-Κλεάνδρου) και η δεξιά του όχθη γειτνιάζει με τη δασική έκταση Δασαμάρι. Το ρέμα αυτό είναι μικρότερος παρακλάδος του Βαλανάρη που συμβάλλει με τον Βαλανάρη λίγα μέτρα πιο πάνω από τη γέφυρα της Διώνης (οδός Ταϋγέτου-Πίνδου). Επιτόπια αυτοψία στο σημείο συμβολής (ΧΘ 0+000) αποδεικνύει ότι ο κύριος κλάδος του Βαλανάρη (1ο τμήμα) συνεχίζει προς ανάντη βορειοδυτικά προς το Ντράφι, πλευρικά με την οδό Βαλανάρη και στη συνέχεια κατά μήκος της λεωφ. Αχαιών φτάνοντας μέχρι τον καταρράκτη του Βαλανάρη. Στη ΧΘ 0+000 συμβάλλει με το εμφανώς μικρότερο ρέμα Δασαμάρι (μόλις 1μ. πλάτος). Σημειωτέον ότι ο Βαλανάρης έχει μόνιμη ροή καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου ενώ στη μελέτη αναφέρεται εσφαλμένα ως “μη μόνιμης ροής” [σελ. 4612] και “διαλείπουσας ροής” [σελ. 496]. Αντιθέτως, το μικρότερο ρέμα Δασαμάρι τους καλοκαιρινούς-φθινοπωρινούς μήνες είναι στεγνό. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο Βαλανάρης κατονομάζεται από τους κατοίκους της περιοχής με αρσενικό γένος (“ο ποταμός Βαλανάρης”) ενώ το Δασαμάρι με ουδέτερο (“το ρέμα Δασαμάρι”).

Στο τρίτο τμήμα του ρέματος (από ΧΘ 0+000 έως 1+298) εσφαλμένα εξαφανίζεται η ονομασία Βαλανάρης και ονομάζεται Λυκόρεμα, ενώ πρόκειται για τη συνέχεια του κύριου κλάδου του ρέματος Βαλανάρη (1ο τμήμα) προς ανάντη. Οπως παρατηρήσαμε προηγουμένως, μετά τη ΧΘ 0+000 ο Βαλανάρης συνεχίζει προς ανάντη βορειοδυτικά, πλευρικά με την οδό Βαλανάρη(!), φτάνει μέχρι τον καταρράκτη του Βαλανάρη (στο ύψος περίπου της Αχαιών και Θεμιστοκλέους) και από εκεί και βορειότερα συνεχίζει ως Βαλανάρης ή Λυκόρεμα και διακλαδώνεται με το Βαθύρεμα της Πεντέλης.

Επιπλέον, σε Προεδρικό Διάταγμα για τον καθορισμό των οριογραμμών του Βαλανάρη, το τμήμα αυτό που η τωρινή ΜΠΕ ονομάζει Λυκόρεμα καταγράφεται με την πραγματική του ονομασία, δηλ. ρέμα Βαλανάρη [ΦΕΚ 681Δ/20-9-1999]. Ομοίως και το Κοινοτικό Συμβούλιο Πικερμίου με ομόφωνη απόφασή του “αποδέχεται τις οριστικές οριογραμμές του ρέματος” σε αυτό το τμήμα που ορθά το ονομάζει Βαλανάρη [ΚΣ Πικερμίου, απόφ. 11/26-2-1998].

Αλλωστε και σε πρόσφατες αποφάσεις της Περιφέρειας Αττικής που αφορούν άλλα έργα, αποδίδεται η σωστή ονομασία Βαλανάρης στον ίδιο κλάδο του ρέματος λίγο βορειότερα από το ψευδεπίγραφο Λυκόρεμα, π.χ. στην απόφαση για την επισκευή της γέφυρας Βαλανάρη (ΚΑΕ 9785.02.001.01) στην οδό Βεργίνας που συνδέει το Ντράφι με τη Νταού Πεντέλη [αποφ. 210/9-7-2015 Π.Σ. Αττικής, αποφ. 1449/3-7-2015 Οικον. Επιτρ. Περιφ. Αττ.] καθώς και στις διακηρύξεις «Καθαρισμού ρεμάτων Περιφ. Ενότητας Ανατ. Αττικής ΥΔΡ14» [Κωδ. 2014ΕΠ58500043] όπου το τμήμα κατά μήκος της λεωφ. Αχαιών ονομάζεται ορθά Βαλανάρης.

Γιατί άραγε στις ΜΠΕ αλλάζουν τα ονόματα των ρεμάτων και προκαλείται τέτοια σύγχυση; Μεταφέροντας επί χάρτου αλλού γι' αλλού τα ρέματα, αλλάζει το καθεστώς προστασίας τους; Αναφέρουν στη ΜΠΕ Βαλανάρη ότι “το υδατόρεμα Βαλανάρης έχει χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερου φυσικού περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος” [σελ. 19]. Και πράγματι αυτός ο χαρακτηρισμός υιοθετήθηκε άκριτα και επιπόλαια από τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Ραφήνας -αναμενόμενο- αλλά ακόμη και από δημοτικές κινήσεις, παραπέμποντας ως συνήθως στην Υπουργ. Απόφ. 9173/1642/3-3-1993 [ΦΕΚ 281Δ/23-3-1993]. Τούτο όμως αποτελεί τη μισή αλήθεια! Διότι η Υ.Α. δεν κάνει καμία συγκεκριμένη αναφορά στον Βαλανάρη, αλλά αναφέρεται γενικά στα “ρέματα, χείμαρρους και ρυάκια του νομού Αττικής, όπως φαίνονται σημειωμένα με κόκκινο χρώμα στα επτά πρωτότυπα σχετικά διαγράμματα σε κλίμακα 1:50.000”. Ανατρέχοντας σε αυτά τα τοπογραφικά διαγράμματα για την περιοχή μας, το ρέμα ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος που καταγράφεται στα υπόβαθρα είναι το “ρέμα Ραφήνας”, τα δε υπόλοιπα ρέματα ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος σημειώνονται με κόκκινο ράστερ μόνο στις βασικές κοίτες της υδρολογικής λεκάνης. Σχετικό έγγραφο της Δ/νσης Μελετών & Εργων Αστικών Αναπλάσεων (ΥΠΑΠΕΝ) για τις προστατευόμενες περιοχές της Υ.Α. 9173/1642/1993 διευκρινίζει σαφώς ότι “ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος έχουν χαρακτηρισθεί ολόκληρες οι υδρολογικές λεκάνες των υδατορευμάτων που ενδεικτικά μόνο οι κύριες πεδινές κοίτες εμφανίζονται με ράστερ στα υπόβαθρα... Επομένως τα οποιαδήποτε τμήματα με την όποια τοπική ονομασία παροχετεύουν όμβρια ύδατα, τα οποία μέσω του Μεγάλου Ρέματος εκβάλλουν στον τελικό αποδέκτη στην Ραφήνα, και στο σύνολό της η υδρολογική λεκάνη, χαρακτηρίζονται σαν ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος” [ΥΠΑΠΕΝ, Δ/νση Μελετών & Εργων Αστικών Αναπλάσεων, Τμ. Β', αρ. πρωτ. 22321/22-5-2015]. Ως γνωστόν, όλα τα ρέματα της Δημοτικής Ενότητας Πικερμίου καταλήγουν στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας και επομένως όλα τα ρέματα του Πικερμίου, πολλά εκ των οποίων διέρχονται μέσα από τους οικισμούς Αιολίδα, Διώνη και Ντράφι, είναι χαρακτηρισμένα ως ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος! Αρα η πλήρης αλήθεια είναι ότι τα ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος ρέματα της περιοχής μας είναι τουλάχιστον τα εξής: Αγ. Παρασκευής, Βαθύρεμα, Βαλανάρης, Δασαμάρι, Λυκόρεμα, Μπάκα, Ντράφι, Παλιού Μύλου, Ραφήνας, Σαμπάνη, Σερδάρη, κ.α. άγνωστης ονομασίας.


...ενδεικτικά μόνο οι κύριες πεδινές κοίτες εμφανίζονται με ράστερ

Επακόλουθα θα πρέπει να εφαρμοστούν και όλοι οι περιορισμοί που προστατεύουν τα ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος ρέματα από τις επιχωματώσεις και την τσιμεντοποίηση, όπως π.χ. ο καθορισμός, με Προεδρικό Διάταγμα, ελεύθερης ζώνης πλάτους 50μ. εκατέρωθεν της οριογραμμής τους [ΠΔ άρθρο 3 §12 ΦΕΚ 199Δ/6-3-2003].

Αξίζει να σημειώσουμε ότι ειδικά τα ρέματα Βαλανάρη και Δασαμάρι συνιστούν όρια μεταξύ πολεοδομημένων και δασικών εκτάσεων στο Πικέρμι. Στην ομόφωνη απόφαση 52/2014 του Δημoτικού Συμβουλίου Ραφήνας-Πικερμίου για την προστασία της δασικής έκτασης Δασαμάρι, τα όρια της δασικής έκτασης προσδιορίζονται ακριβώς: “το Δασαμάρι, το οποίο εκτείνεται βόρεια του Πικερμίου, μεταξύ Ντραφίου και Διώνης-Αιολίδας... περιβάλλεται από τα ρέματα Δασαμάρι και Βαλανάρη” [ΑΔΑ ΒΙΗΜΩ16-7Β6]. Είναι ευνόητο ότι η σύγχυση των ονομασιών των ρεμάτων και η μετακόμισή τους διαστρεβλώνει αποφάσεις της διοίκησης, κρίσιμες για την προστασία των οικοσυστημάτων της περιοχής.


Χάρτης με τις πραγματικές ονομασίες των ρεμάτων

Τέλος, να επισημάνουμε ξανά ότι τα τεχνικά έργα διευθέτησης (γέφυρες, σαρζανέτια) που προτείνει η ΜΠΕ Βαλανάρη, δημιουργούν υποδομές για ιδιωτικά σχέδια οικοπεδοποίησης των καμένων δασικών εκτάσεων της περιοχής επιδιώκοντας δίοδο προς οιονεί οικισμούς εντός δασικών εκτάσεων. Οι επιχειρηματικοί όμιλοι και οι πολύχρωμες αναπτύξεις καραδοκούν.

Αυτή είναι η αλήθεια για τα ρέματα της περιοχής μας. Ολα τ' άλλα ακούγονται ...à la Μπουρνέζικα.

1 σχόλιο :

*** Τα ανώνυμα σχόλια δεν θα δημοσιεύονται πάντα. ***