Ανοιχτή επιστολή ενός γυρίνου προς την Περιφερειάρχη Αττικής κα Δούρου

ή αλλιώς
«Γιατί στα μαθηματικά και στα ποτάμια, τα δύο λάθη δεν κάνουν ένα σωστό»

Αξιότιμη κυρία Δούρου,

Φαντάζομαι ότι είναι ίσως η πρώτη φορά που σας απευθύνεται ένας γυρίνος. Θα φροντίσω λοιπόν να κάνω μια καλή αρχή και να εκπροσωπήσω κοσμιότατα και επάξια τους βατράχους, καθώς και τα άλλα ζώα που έχω την τιμή να εκπροσωπώ. Οι δύο αφορμές που με οδήγησαν να σας γράψω αυτήν εδώ την επιστολή, έχουν να κάνουν με τα ρέματα και με τον τρόπο διαχείρισής τους. Αναφέρομαι στην κατάρρευση του τριώροφου κτιρίου στο Καματερό και στην πρόσφατη ανακοίνωσή σας για τα ρέματα.

Είναι βεβαίως γνωστό ότι τις ανοιχτές επιστολές τις διαβάζουν όλοι οι άλλοι εκτός από εκείνοι στους οποίους οι επιστολές αυτές απευθύνονται. Γνωρίζω λοιπόν καλά ότι δεν έχω και πολλές ελπίδες να φτάσουν σε σας οι απόψεις μου. Θεωρώ όμως ότι, ως ταπεινός γυρίνος, δεν είχα και πολλές άλλες επιλογές παρά να γράψω την ανοιχτή αυτή επιστολή.

Αρχικώς να ξεκαθαρίσω ότι χαίρομαι που δεν χάθηκαν ανθρώπινες ζωές κατά την κατάρρευση του τριώροφου κτίσματος στο ρέμα της Εσχατιάς, στο Καματερό. Θα ήταν πραγματικά τραγικό αν είχε συμβεί αυτό. Και, βεβαίως, μια τέτοια τραγωδία θα με απέτρεπε από το να σας γράψω ένα τέτοιο γράμμα, σε αυτό το ύφος.

Θύματα θα μπορούσαν να είχαν υπάρξει όχι μόνο μεταξύ των ανθρώπων που σχετίζονται με την κατασκευή και ιδιοκτησία του αυθαίρετου αυτού κτιρίου: θα μπορούσαν να είχαν σκοτωθεί άλλοι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής, καθώς το αυθαίρετο αυτό προκαλούσε σοβαρή στένωση της διατομής του ρέματος (αν παρατηρήσετε τη φωτογραφία από το Google street view την οποία σας επισυνάπτω, η πίσω πλευρά του κτιρίου αυτού βρεχόταν κυριολεκτικά από το νερό του ρέματος).

Φαντάζομαι μάλιστα ότι, σε μια τέτοια απευκταία περίπτωση απώλειας ανθρώπινων ζωών, οι περισσότεροι θα κατηγορούσαν το ρέμα (ή… την κακιά την ώρα) και όχι αυτόν που έχτισε το αυθαίρετο. Ίσως όμως και κάποιοι να κατηγορούσαν την Περιφέρεια, οπότε κι εσείς θα είχατε τρεχάματα τα οποία ευτυχώς τώρα δεν έχετε.

Κι εδώ που τα λέμε όμως, αξιότιμη κυρία περιφερειάρχη μου, νομίζω ότι θα είχαν δίκιο όσοι θα έριχναν ευθύνες στην Περιφέρεια Αττικής. Διότι, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, η Περιφέρεια είχε υποστυλώσει το αυθαίρετο αυτό (αδίκως και ματαίως) και κατόπιν είχε προβεί σε ενέργειες για την εκκένωσή του (ως προς αυτό, ευτυχώς!). Αν όντως έγιναν τέτοιες υποστηρικτικές υποστυλώσεις του αυθαιρέτου αυτού, τότε θα πρέπει να απαντηθούν τα εξής απλά και εύλογα ερωτήματα: 1) Η Περιφέρεια Αττικής δεν γνωρίζει ότι δεν νομιμοποιούνται τα αυθαίρετα εντός της κοίτης του ρέματος; 2) Γιατί η Περ. Αττικής χρησιμοποιεί χρήματα των ελλήνων φορολογουμένων για να σώσει (αντί να κατεδαφίσει) ένα αυθαίρετο;

Εμείς, οι γυρίνοι και οι βάτραχοι, δεν θα θέλαμε να (ακριβο)πληρώσουμε την παρανομία ενός οποιουδήποτε αμφιβίου! Δεν καταλαβαίνω λοιπόν πώς οι άνθρωποι, που τηρούν τους νόμους και σέβονται το εισόδημά τους, θα συμφωνούσαν να πληρώσουν για την παρανομία ενός αυθαιρετούχου.. Ξέρω, βέβαια, θα μου πείτε ότι δεν ήταν δική σας ευθύνη και ότι, από τη στιγμή που το κτίριο αυτό είχε νομιμοποιηθεί από άλλες υπηρεσίες, και αφού είχε πάρει ρεύμα κλπ κλπ, δεν μπορούσατε να κάνετε κάτι άλλο.

Την ξέρω αυτήν τη δικαιολογία, την έχω ξανακούσει. Γενιές και γενιές βατράχων έχουν ζήσει και πεθάνει κρώζοντας δίπλα σε αυθαίρετες κατασκευές στα ρέματά τους. Πολλοί από εμάς τα έχουμε δει να μπαζώνονται και καταπατούνται. Κατόπιν να χάνονται κάτω από τσιμέντο και άσφαλτο και, από όμορφα ρέματα που ήταν, να γίνονται θλιβεροί υπόγειοι αγωγοί των νερών της βροχής.

Ή στην καλύτερη περίπτωση, να εγκιβωτίζονται και να υποβαθμίζονται με συρματοκιβώτια. Και όλα αυτά χωρίς ποτέ να θίγονται οι καταπατητές και αυθαιρετούχοι (ή μάλλον ακριβώς για να μην θιγούν αυτοί). Εγώ βέβαια είμαι ένας απλός γυρίνος και δεν καταλαβαίνω πως είναι δυνατόν να γίνεται ανάπλαση και διευθέτηση ενός ρέματος, χωρίς να γκρεμιστούν οι αυθαιρεσίες και χωρίς να αποκαθίστανται τα μπαζωμένα και χτισμένα τμήματα της κοίτης, που προκαλούν στενώσεις αυξάνοντας τους κινδύνους πλημμυρών και διάβρωσης.

Πώς είναι δυνατόν να βλέπετε το σφάλμα που διαπράττουν όσοι αυθαιρετούν και, αντί να το διορθώνετε, να κάνετε ένα άλλο λάθος, δηλαδή να σχεδιάζετε βάσει των δεδομένων της καταπάτησης, καταστρέφοντας τελικά τα ρέματα; Στα μαθηματικά και στη λογική, δύο λάθη δεν κάνουν ένα σωστό. Το λάθος παραμένει λάθος και θα το βρίσκετε μπροστά σας κάθε φορά που πλημμυρίζουν τα ρέματα. Αυτό το ξέρω ακόμα κι εγώ που είμαι ένας απλός γυρίνος. Αν θέλετε, μπορώ ευχαρίστως να το πω στις αρμόδιες υπηρεσίες σας, ώστε να το πληροφορηθούν και αυτές.

Και έρχομαι τώρα στην ανακοίνωσή σας, σε αυτήν που είπατε ότι «δεν είναι δυνατόν να βάζουμε στην ίδια ζυγαριά τους συμπαθείς και απαραίτητους για ένα οικοσύστημα γυρίνους με την προστασία της ανθρώπινης ζωής». Να σας πω πρώτα απ’ όλα πως κολακεύτηκα με αυτό το… «συμπαθείς γυρίνους» που είπατε. Να’στε καλά, με σκλαβώσατε, είναι η πρώτη φορά που περιφερειάρχης μας αποκαλεί συμπαθείς εμάς τους γυρίνους και βατράχους. Γενικά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μας βρίσκουν συμπαθείς, εκτός από μία περίπτωση μιας ιστορίας με έναν βάτραχο, που κι αυτός τελικά αποδείχθηκε μεταμορφωμένος πρίγκιπας.

Τώρα ως προς το θέμα της… «ζυγαριάς»: κανείς δεν σας ζήτησε να βάλετε στο ίδιο επίπεδο τους γυρίνους και τους ανθρώπους. Κανείς δεν ρώτησε ποιο απ’ τα δύο είναι πιο σημαντικό. Και αφού δεν ετέθη τέτοιο ερώτημα, δεν καταλαβαίνω γιατί εσείς το απαντάτε. Κανένας από τους ανθρώπους που ζητούν την προστασία των ρεμάτων δεν είπε κάτι τέτοιο. Απλώς ζήτησαν οι «καθαρισμοί» των ρεμάτων να γίνονται βάσει συγκεκριμένων, σύγχρονων, περιβαλλοντικών προδιαγραφών.

Διότι ρέματα δεν έχει μόνο η Ελλάδα. Πολλές άλλες χώρες αντιμετωπίζουν το ζήτημα του καθαρισμού και της ανάδειξης των ρεμάτων, με φιλικό προς το περιβάλλον και τους πολίτες τρόπο. Θα μπορούσα να σας αναφέρω πάμπολλες περιπτώσεις και μάλιστα όχι μόνο από την «προηγμένη» Ευρώπη. Από την Άπω Ανατολή μέχρι τη «διπλανή» μας Τουρκία, μπορεί να δει κανείς λαμπρά παραδείγματα διαχείρισης και αποκατάστασης των ρεμάτων μέσα στις πόλεις. Δεν θα το κάνω όμως, δεν το επιτρέπει ο χώρος μια τέτοιας επιστολής. Αντ’ αυτού θα επικαλεστώ την κοινή λογική των ανθρώπων και το περί δικαίου αίσθημά τους, ελπίζοντας πως θα καταλάβουν ότι θύματα των αυθαιρεσιών και των καταπατήσεων στα ρέματα, δεν είναι μόνο οι γυρίνοι. Θύματα είναι και εκείνοι που πληρώνουν για τις αυθαιρεσίες των άλλων ή -ακόμα χειρότερα- εκείνοι που ίσως κινδυνέψουν από αυτές.

Με εκτίμηση,
ένας γυρίνος του ρέματος της Πικροδάφνης
(και για την αντιγραφή
Μαρτίνος Γκαίτλιχ
βιολόγος-περιβαλλοντολόγος)

Πηγή: global view