Ρέμα Βαλανάρη

Αναδημοσιευουμε τις σπανιες φωτογραφιες του Βαλαναρη απο το νεο blog ενος απτοητου περιηγητη του Πεντελικου βουνου.

---

ΦΥΣΗ

Μια από τις πιο άγριες ρεματιές της Πεντέλης. Άφθονο νερό, αρκετές φυσικές πηγές που τροφοδοτούν το ρέμα, λιμνούλες, καταρράκτες και καταρρακτάκια, επιφάνειες βράχων με πλούσιο σταλαγμιτικό υλικό, πλούσια χλωρίδα και πανίδα, ένα ειδυλλιακό μέρος ακόμα και μετά τις φωτιές.

Τo ρέμα του Βαλανάρη ξεκινάει από τα υψώματα της Μαυρηνόρας (565μ.), διασχίζει τις περιοχές Καλλήσια, Ντράφι, Πικέρμι και Ραφήνα για να καταλήξει στη θάλασσα. Έχει νερό όλο το χρόνο, η κατεύθυνσή του είναι ανατολική και έχει μήκος περίπου 20 χλμ. Είναι επίσης γνωστό με τις ονομασίες Μεγάλο Ρέμα, Βαθύρεμα, Λυκόρεμα ή Ρέμα Ραφήνας. Οι επικρατέστερες όμως ονομασίες είναι Βαλανάρης και Μεγάλο Ρέμα.

Κάποιοι αποδίδουν την ονομασία Βαλανάρης στο απέραντο δάσος βελανιδιών με το οποίο ήταν καλυμμένο το ρέμα καθ’ όλο το μήκος του. Κι αυτό πρέπει να είναι σωστό, αν αναλογιστούμε και την αρχαία ονομασία της περιοχής Ντράφι που ήταν ΦΗΓΑΙΑ. Ο Αντώνης Καψής (“Θρακολογία”, Όργανο Εταιρίας Θρακολογικών Μελετών, 1978) εξηγεί πως η τοποθεσία αυτή (Ντράφι) λεγόταν Φηγαία, διότι ήταν γεμάτη βελανιδιές (αρχαίες φηγοί).

Στο Βαλανάρη έχουν καταγραφεί πάνω από 150 είδη φυτών. Ειδικά πριν από τις μεγάλες καταστροφικές πυρκαγιές υπήρχαν αιωνόβια πλατάνια και πεύκα, λυγαριές, συκιές, βατομουριές, αγριελιές, κουμαριές, αγράμπελη, φλόμοι, θυμάρι, πικροδάφνες, μυρτιές, σκίνα, πουρνάρια, γκορτσιές, καλαμιές και πληθώρα αγριολούλουδων.

Εκτός από τη χλωρίδα υπήρχε και πλούσια πανίδα. Πολλά τα είδη των πουλιών και των ερπετών, κυρίως των βατράχων. Παρ όλες τις καταστροφές που έχει υποστεί το ρέμα, επιβιώνουν ακόμα αλεπούδες, λαγοί, κουκουβάγιες, καρακάξες κ.α.

Ο Βαλανάρης έχει χαρακτηριστεί περιοχή ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος (ΦΕΚ 281/Δ/23-3-1993)

ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ

Το Μεγάλο Ρέμα Πεντέλης κατέχει την κορυφή της Παλαιοντολογίας, κι αυτό διότι στο χερσαίο Μειόκαινο του ελλαδικού χώρου (5,5-6 εκατ. χρόνια πριν) έζησαν πάρα πολλά είδη ζώων. Τα απολιθωμένα ζώα του Πικερμίου αποτελούν πλέον σταθμό για την Παλαιοντολογία. Πρόκειται για την γνωστή παγκοσμίως «Πικερμική βαθμίδα». Στο θέμα αυτό αναφέρομαι εκτενώς στο βιβλίο μου “ΠΕΝΤΕΛΗ – Από την ανάδυση της Αιγαίας Γης έως τους ρωμαϊκούς χρόνους” (παρατίθεται από www.iranon.gr)

ΜΝΗΜΕΙΑ

Αρκετά είναι και τα μνημεία που υπάρχουν κατά μήκος του ρέματος από την αρχαιότητα μέχρι τη νεότερη εποχή.

Στη βόρεια όχθη του Μεγάλου Ρέματος σε εκείνο το σημείο υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο νεκροταφείο που φαίνεται πως ήταν σε χρήση κατά την Αρχαϊκή, την Κλασική και την Ελληνιστική εποχή (700 π .Χ.-146 μ.Χ).

Κοντά στο ρέμα υπήρχε Ιερό του Εκαλείου Διός, (περιοχή Καλλήσια, όπου ο αρχαίος δήμος ΕΚΑΛΗ)

Στις όχθες του Βαλανάρη και στο σημείο όπου το ρέμα εισέρχεται πλέον στην περιοχή της Ραφήνας βρέθηκαν οικοδομήματα της ρωμαϊκής εποχής, αγάλματα καθώς επίσης και βαλανείο.

Υπάρχει επίσης η μεσαιωνική μονή του Αγίου Νικολάου Καλησσίων, παλιές πέτρινες γέφυρες και ερείπια νερόμυλων. Σε ένα από αυτά τα γεφυράκια είχε γυριστεί μια σκηνή από την ταινία «Αστέρω» του Ορέστη Λάσκου με πρωταγωνίστρια την Αλίκη Βουγιουκλάκη.

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Το νεολληνικό στοιχείο, βέβαια, είναι πάντοτε πανταχού παρών. Στα χαμηλότερα υψώματα της Πεντέλης βλέπουμε στις όχθες του ρέματος αλλά και μέσα στο νερό σκουπίδια, μπάζα, παλέτες, ξύλινες κατασκευές κλπ. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η Εκκλησία θέλει να εγκαταστήσει πάρκο φωτοβολταϊκών δίπλα ακριβώς στο Βαλανάρη.

Βλέπε επίσης:
www.erikeia.gr/mails/general/155-2011-12-21-19-15-56.html
lyk-pikerm.att.sch.gr/projects/1112p2/balanaris_all.pdf

πηγή: ΠΕΝΤΕΛΗ