Veritas odit moras

πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ (24/4/2010)

Οδοιπορικό στην Πεντέλη
του Αρη Χατζηγεωργίου

[...] Πλησιάζουμε στο Ντράφι. Οικοδομικός συνεταιρισμός «Ο Παν» του υπουργείου Γεωργίας. Πολυώροφες βίλες σκαρφαλώνουν στις πλαγιές. Μέσα σε έναν τσιμεντένιο σκελετό, μια μπουλντόζα δουλεύει ακατάπαυστα. Μας τη δείχνει. «Το κόλπο είναι γνωστό. Εκμεταλλεύονται την κλίση του εδάφους. Από τον πίσω δρόμο φαίνονται δύο όροφοι, όσοι επιτρέπονται δηλαδή, αλλά από μπροστά μπορεί να είναι πέντε ή έξι μαζί με τα υπόγεια». Κατασκευές φαραωνικές, συχνά κακόγουστες αγναντεύουν από ψηλά τα Μεσόγεια.
«Κάποτε αγόρασαν εδώ με 4.000 δραχμές το στρέμμα και τώρα το πουλάνε 800.000 ευρώ. Εάν ήθελε η πολιτεία, θα μπορούσε εύκολα να βρει ποιοι τους βοήθησαν να αποχαρακτηρίσουν δάση και να τα μετατρέψουν σε οικοδομήσιμη γη»...
Η ιστορία των οικοδομικών συνεταιρισμών θα περάσει πολλές φορές από τα μάτια μας εδώ ψηλά. «Αντί το κράτος να χαράξει εκείνο τις κατευθύνσεις, να αποφασίσει ποια γη θα πολεοδομηθεί με σχέδιο και να την οργανώσει αφήνοντας την υπόλοιπη στα δάση, άφησε να το κάνουν οι συνεταιρισμοί», λέει με θυμό ο «στρατηγός». Θυμός που δικαιολογείται καθώς, με τον τρόπο αυτό, κεντρικές περιοχές του οικισμού, όπως η πλατεία Πεντέλης, παραμένουν εκτός σχεδίου.
Τα μεγαλύτερα κομμάτια δάσους παραδόθηκαν στους οικιστές επί χούντας, όταν ο «στρατηγός» σπούδαζε ακόμη στη Σχολή Ευελπίδων. Εμειναν όμως και πολλοί παραπονούμενοι: «Το χειρότερο είναι αυτό. Η πλαγιά με τις βίλες είναι το όνειρο της απέναντι πλαγιάς». Η προσωποποίηση μας μπερδεύει και ο δήμαρχος Στεργίου αναλαμβάνει να μας εξηγήσει. «Βλέπετε αυτό το ρέμα; Είναι το Λυκόρεμα, το μεγαλύτερο της περιοχής. Εδώ υπήρχαν πράγματι κάποτε μόνο λύκοι. Τώρα, στη μια πλευρά του, γεννιέται ένας νέος... Χολαργός. Απέναντι όμως, όλη αυτή η πλαγιά, εκατοντάδες στρέμματα, διεκδικείται να πολεοδομηθεί από συνεταιρισμούς που δεν πρόκαναν».

Διάβρωση παντού

Σταματά ο νους και το αυτοκίνητο. Χώματα καμένα και ξανακαμένα. Δέντρο πουθενά. Το νερό όμως συνεχίζει να κυλά, χειμώνα-καλοκαίρι, στο Λυκόρεμα. Προχωρούμε προς μια κορφούλα. Πέτρες ξεκολλούν κάτω από κάθε βήμα. Εδαφος διαβρωμένο. Θα έμοιαζε με κυκλαδίτικο τοπίο εάν δεν υπήρχαν σε τόσο κοντινή απόσταση τεράστιοι οικισμοί με εκατοντάδες μεζονέτες. «Εάν η πολιτεία ήθελε να δείξει αποφασιστικότητα, θα έπρεπε να ξεκινούσε από εδώ τη μαζική αναδάσωση. Πριν από τη φωτιά του 1998, είχαμε φυτέψει σε αυτές τις πλαγιές 1,5 εκατ. δέντρα. Δεν έμεινε τίποτε, αλλά δεν θα δυσκολευτούμε να ξαναβρούμε τους λάκκους», λέει ο Δ. Στεργίου.
Ενας από τους διεκδικητές είναι ο συνεταιρισμός «Νέα Κωνσταντινούπολη». «Μας έσυραν στα δικαστήρια ακόμη και για έργα συντήρησης του δρόμου που περνά από εδώ, αλλά έχασαν. Δεν το βάζουν κάτω. Και γιατί να το βάλουν όταν βλέπουν τι συμβαίνει απέναντι;». [...]

---

πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ (26/4/2010)

Συνεταιρισμοί στο χάος...
του Αρη Χατζηγεωργίου

16/12/1970- «Με συμβολαιογραφική απόφαση ο συνεταιρισμός «Νέα Κωνσταντινούπολη» προέβη στην αγορά ενός οικοπέδου (!) συνολικής έκτασης 503 στρεμμάτων στη θέση Ντράφι με σκοπό να ανεγείρει οικισμό για να στεγάσει τα μέλη του. Πριν προβεί στην αγορά, ο συνεταιρισμός είχε λάβει την άδεια των υπουργών Δημοσίων Εργων και Κοινωνικών Υπηρεσιών.

Ο συνεταιρισμός ανέλαβε πρωτοβουλίες προκειμένου να επιτύχει την ένταξη του οικοπέδου στο σχέδιο πόλεως (...) που δεν ευοδώθηκαν λόγω των αμφισβητήσεων που αναφέρονταν είτε στην κυριότητα του οικοπέδου είτε στη φύση του ως δασικής έκτασης»... 11/5/1974: «Ενα γειτονικό "οικόπεδο", το οποίο ανήκει σε άλλον οικοδομικό συνεταιρισμό, εντάχθηκε στο σχέδιο πόλεως της κοινότητας Πικερμίου»...
Με τα παραπάνω λόγια, ξεκινά την εξιστόρηση και περιγράφει (21/2/2005) τις «συνθήκες της υπόθεσης» το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όταν εκλήθη να εξετάσει την προσφυγή του συνεταιρισμού κατά της Ελλάδας. Το ΕΔΑΔ απέρριψε την προσφυγή, ο συγκεκριμένος συνεταιρισμός δεν κατάφερε (ακόμη) να χτίσει στο δάσος, αλλά, όπως γράφαμε και στο πρώτο μέρος της έρευνάς μας προχθές, δεν έχει σταματήσει τις προσπάθειές του. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι η πλαγιά την οποία διεκδικεί η «Νέα Κωνσταντινούπολη» μαζί με άλλους συνεταιρισμούς, είναι από τα λίγα «φιλέτα» που παραμένουν άχτιστα και συνεχίζουν να καίγονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ανάμεσα σε άλλα «φιλέτα» που κοσμούνται συνεχώς με εκατοντάδες πολυώροφες μεζονέτες, αφού έπαψαν να είναι δάση και απέκτησαν σχέδιο πόλης.
Τι θα απογίνει λοιπόν με τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς και πώς θα πάψουν να διεκδικούν αποχαρακτηρισμό δασών; Θέτουμε την ερώτηση στη Μαργαρίτα Καραβασίλη, ειδική γραμματέα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του υπουργείου Περιβάλλοντος, που εποπτεύει και την όλη διαδικασία για τον εντοπισμό αυθαιρέτων στα καμένα μέσω φωτογραφικής επισκόπησης από αέρος:
«Απαγορεύεται από τη νομοθεσία η ένταξη στο σχέδιο πόλης ή η χορήγηση οικιστικής καταλληλότητας σε οικοδομικούς συνεταιρισμούς εντός της Αττικής. Εδώ και πολλά χρόνια δεν δίνεται οικιστική καταλληλότητα και δεν μπορούν να οικοδομήσουν», μας απαντά. Επιμένουμε και της περιγράφουμε χειρισμούς και πιέσεις που συνεχίζουν να κόβουν «κομμάτια» δάσους στις δεκαετίες μετά τη χούντα. Μας μιλά για την περίπτωση του συνεταιρισμού των αξιωματικών (ΑΟΟΑ) που θέλει να χτίσει έκταση του Πεντελικού ανάμεσα σε Πικέρμι και Ραφήνα:
«Η περιοχή του ΑΟΟΑ είναι η μοναδική που προσπαθήσαμε να λύσουμε ένα θέμα που υπήρχε πιο παλιά. Το 1992 ασχολήθηκα προσωπικά στο τότε ΥΠΕΧΩΔΕ για να γίνει εκεί η πρώτη ζώνη αστικού αναδασμού (ΖΑΑ). Είχαμε εξαιρέσει όλα τα δασικά και κάναμε οικοδομική ανάπτυξη όπου μετά θα μοιραζόταν με κλήρο σε δικαιούχους 4-5 οικοδομικών συνεταιρισμών. Ηταν ένα οικιστικό πρόγραμμα-πρότυπο με ενεργοποίηση μηχανισμών της νομοθεσίας. Οσο είχα το θέμα στα χέρια μου είχε εγκριθεί το προεδρικό διάταγμα. Μετά άλλαξαν τα σχέδια. Ενέταξαν μέσα στο πολεοδομικό σχέδιο και τα δασικά. Το Συμβούλιο της Επικρατείας το απέρριψε. Προσπάθησαν δεύτερη φορά, πήγαν και τρίτη και τότε λέει το ΣτΕ: "Μη μου το ξαναφέρετε, δεν πρόκειται να το ξανακοιτάξουμε". Φταίνε κυρίως οι στρατιωτικοί και ο ΑΟΟΑ που χειρίστηκε τη ΖΑΑ. Οι στρατηγοί από πάνω έδιναν εντολή και άλλαζαν τα σχέδια. Θα μπορούσε να γίνει κάτι τότε κρατώντας απείραχτο το δάσος με οριοθέτηση ρεμάτων, αλλά πλέον δεν μπορεί να προχωρήσει. Πέρασαν 15 χρόνια, οι στρατιωτικοί ακόμη επιμένουν, αλλά δεν πρόκειται να το ξαναδούμε»... 

«Γίνεται προσπάθεια»

Αδιάψευστος μάρτυρας για την επιμονή των στρατιωτικών είναι και η σχετική αναφορά στον ιστότοπο του ΑΟΟΑ. Εκεί, στη «στήλη» με τις 15 «συχνές ερωτήσεις» περιλαμβάνεται και η εξής:
- «Ποια είναι η εξέλιξη με τα οικόπεδα στο Πικέρμι;»
Απάντηση: «Γίνεται προσπάθεια για ένταξη στο σχέδιο πόλης της ΖΑΑ Πικερμίου-Ραφήνας με στόχο την οικιστική ανάπτυξη της περιοχής. Το 2000 και το 2006 το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την ένταξη της περιοχής στο σχέδιο πόλης. Υποβλήθηκε στον ΑΟΟΑ από έγκριτο νομικό - πολεοδόμο γνωμοδότηση για τη βιωσιμότητα της ΖΑΑ Πικερμίου-Ραφήνας η οποία τέθηκε υπόψη για περαιτέρω ενέργειες».

Σχέδια πόλης

Τα πράγματα θα μπορούσε να είναι διαφορετικά στην Πεντέλη και πολλές άλλες δασικές περιοχές εάν η πολιτεία είχε έρθει από χρόνια, οργάνωνε τα σχέδια πόλης και ξεχώριζε με αυστηρότητα τα δάση από τις πόλεις. Ειδικά στην Πεντέλη, όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη οικιστική πίεση, το κράτος προτίμησε να εκχωρήσει αυτόν τον ρόλο στους συνεταιρισμούς και τα σχέδια πόλης εκκρεμούν επί δεκαετίες. Ρωτούμε την κ. Καραβασίλη εάν υπάρχουν νέα για την έγκριση νέων σχεδίων πόλης:
«Η έγκρισή τους προωθείται σταδιακά καθώς είναι πολλά σε εκκρεμότητα. Σε Ανθούσα και Αγιο Στέφανο τα δεδομένα είναι πολύ δύσκολα. Εχουν μπει μέσα στα δάση. Σκεφτείτε μόνο ότι η κεντρική πλατεία του Αγίου Στεφάνου, με ό,τι έχει κοινόχρηστο, είναι χαρακτηρισμένη δάσος. Θα πρέπει αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί να τα αποχαρακτηρίσουμε, να πάμε με ένα σωστό πολεοδομικό σχεδιασμό και να πάψουν η παρανομία και η ασυδοσία. Γιατί στους οριοθετημένους οικισμούς, το τι γίνεται στα όρια δεν περιγράφεται», μας λέει.

«Ποτέ πρόστιμο»

«Από κάπου πρέπει να γίνει η αρχή», σημειώνει η κ. Καραβασίλη. «Οι επιθεωρητές θα κάνουν αυτό που πρέπει και όπου μπορούμε θα παρέμβουμε, πιέζοντας τις πολεοδομίες και θεωρώντας ότι υπάρχει μεγάλη ευαισθητοποίηση από τον κόσμο. Τα συμφέροντα δεν είναι μικρά. Στα εγκεκριμένα σχέδια, σε Αγιο Σπυρίδωνα, Ντράφι, Καλλιτεχνούπολη, Διώνη, ενώ εγκρίνουμε διώροφα σπίτια, τα τρία στα τέσσερα είναι πενταώροφα. Ποτέ δεν έχει πάει κανείς να ελέγξει και σε κανένα δεν έχει επιβληθεί πρόστιμο από την Πολεοδομία».
Από τη δεκαετία του '90, πολιτικές ηγεσίες δήλωναν ότι θα μπει τέλος στις διεκδικήσεις των οικοδομικών συνεταιρισμών. Ομως, όπως αναφέρει και το μέλος του Δ.Σ. της Ενωσης Δασολόγων, Βασίλης Πετρέλης, «οικοδομικοί συνεταιρισμοί εξακολουθούν να αγοράζουν δάση και δασικές εκτάσεις για να τις κάνουν οικόπεδα, ενώ υπάρχει στη νομοθεσία απόφαση απαγόρευσης στην ασύστολη αγοραπωλησία δασικών εκτάσεων. Θεωρητικά, το Δημόσιο έχει προτεραιότητα να αγοράσει αυτές τις εκτάσεις, αλλά τα εμπόδια ξεπερνιούνται. Για παράδειγμα, ο νόμος απαγόρευε στους συμβολαιογράφους να κάνουν συμβόλαια για δάση και δασικές εκτάσεις χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία με το Δημόσιο. Για να μην υπάρχει θέμα, έπρεπε ο πωλητής να έχει χαρτί από τη Δασική Υπηρεσία ότι η έκταση δεν είναι δασική. Η υπηρεσία "στόμωσε" από τις αιτήσεις, διαμαρτυρήθηκαν οι συμβολαιογράφοι και βρέθηκε ως λύση να υπογράφει ο πωλητής υπεύθυνη δήλωση. Δεν είναι μόνο ότι επωφελείται εκείνος που πουλά, αλλά αρχίζει να πιέζει εκείνος που αγοράζει», λέει ο κ. Πετρέλης.

Δασικοί χάρτες

Εάν δεχθούμε ότι οι δασικοί χάρτες είναι το εργαλείο εκείνο που θα θέσει οριστικό τέλος στις διεκδικήσεις, τα παραθυράκια, τις παρεκκλίσεις για τον αποχαρακτηρισμό εκτάσεων, ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για τη σύνταξη και τελική θέση σε ισχύ τους; Η ερώτηση απευθύνεται στη Μ. Καραβασίλη. Μας θυμίζει την πρόβλεψη του νόμου και τις εξαγγελίες της υπουργού Τίνας Μπιρμπίλη: «Οι δασικοί χάρτες πρέπει να είναι έτοιμοι σε ένα χρόνο από τη δημοσίευση του νόμου», τον περασμένο Φεβρουάριο.
Θα προλάβουν οι υπηρεσίες να κάνουν τις αναρτήσεις και να εξετάσουν τις ενστάσεις; Ο κ. Πετρέλης μάς θυμίζει ότι το 1976, όταν έγινε η πρώτη προσπάθεια σύνταξης δασικών χαρτών, υποβλήθηκαν χιλιάδες ενστάσεις: «Σε έναν μόνον ΟΤΑ κατατέθηκαν 10.000 ενστάσεις που αντιστοιχούσαν σε έκταση διπλάσια από εκείνη που είχε χαρτογραφηθεί»!!!
«Πρέπει να τους επικυρώσουμε, λέει η κ. Καραβασίλη. Δόθηκε εντολή για προκήρυξη θέσεων προσωπικού, βγήκαν κονδύλια, έγιναν δύο συσκέψεις με όλους τους εμπλεκομένους, τον περιφερειάρχη, τους δημάρχους, νομάρχες και υπαλλήλους και την υπουργό Περιβάλλοντος που έθεσε πολύ αυστηρά τις προθεσμίες».
Η Μ. Καραβασίλη μάς ζήτησε να διευκρινίσουμε πως ανάμεσα σε όσα ανέφερε στο πρώτο μέρος της έρευνάς μας προχθές για την Πολεοδομία Καπανδριτίου και την απροθυμία να εντοπίσει αυθαιρεσίες, περιελήφθη μια λάθος διατύπωση για την προϊσταμένη της κ. Ξινομηλάκη: «Η προϊσταμένη έχει καταγγείλει στις αρμόδιες αρχές τις αδυναμίες της υπηρεσίας υποβάλλοντας προτάσεις για βελτίωση της νομοθεσίας».

---

πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ (26/4/2010)

Αλαλούμ και με τις αναδασώσεις 
του Αρη Χατζηγεωργίου

Εργο σισύφειο, οι αναδασώσεις στην Πεντέλη και τη βορειοανατολική Αττική.
Οκτώ μήνες μετά την καταστροφική πυρκαγιά, η φυσική αναγέννηση έχει λειτουργήσει σε λίγες περιοχές, όπου τα καμένα δέντρα είχαν προλάβει να ωριμάσουν για να αφήσουν πίσω τους σπόρους.
Οπως ανέφερε σε σχετική παρουσίαση τον περασμένο Δεκέμβριο ο δασάρχης Καπανδριτίου, Γ. Φραγκιαδάκης:
-Στην περιφέρεια του δασαρχείου Πεντέλης (Αγιο Στέφανο, Σταμάτα, Ροδόπολη, Δροσιά, Ν. Μάκρη, Πικέρμι, Παλλήνη, Ανθούσα, Διόνυσο. Κηφισιά, Γέρακα, Πεντέλη, Ν. Πεντέλη) κάηκαν 85.000 στρέμματα εκ των οποίων 78.377 στρέμματα είχαν ξανακαεί.
-Στον Βαρνάβα κάηκαν 9.000 στρέμματα εκ των οποίων 7.800 είχαν ξανακαεί.
-Στο Γραμματικό, από τα 20.500 καμένα στρέμματα τα 13.500 είχαν ξανακαεί.
-Στον Μαραθώνα, από τα 31.488 στρ. μόνο τα 1.200 κάηκαν για πρώτη φορά.
-Στο Καπανδρίτι, από τα 1.200 στρ. τα 400 κάηκαν για πρώτη φορά.
-Το σύνολο των καμένων εκτάσεων και στα δύο δασαρχεία ήταν 183.000 στρέμματα.
-«Οι εκτάσεις που είναι διπλοκαμένες χρήζουν τεχνητής αναδάσωσης».
Μετά τις διαπιστώσεις, ξεκινούν τα προβλήματα. Ο δήμαρχος Πεντέλης και πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας-Ανάδειξης Πεντελικού, Δημήτρης Στεργίου, μας έλεγε προχθές για το 1,5 εκατομμύριο δέντρα που φυτεύθηκαν με το χέρι μετά την πυρκαγιά του 1998 στη νοτιοανατολική πλευρά. Τα περισσότερα χάθηκαν στην περσινή φωτιά και εδώ «πρέπει να δοθεί το βάρος της αναδάσωσης για να προλάβει την αναζωπύρωση των διεκδικήσεων από τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς που καραδοκούν», λέει ο κ. Στεργίου: «Απαιτείται να εφαρμοστεί αρχιτεκτονική στη φύτευση, την προσβασιμότητα και την προστασία τους όπως και στα είδη και στις ζώνες που πρέπει να γίνουν με πλατύφυλλα. Η ανάγκη δημιουργίας ενιαίου φορέα δενδροφυτεύσεων σε συνεργασία δημόσιου, ιδιωτικού τομέα και εθελοντών φαίνεται απαραίτητη, όπως και η εξεύρεση λύση για το πότισμα των νέων δέντρων με εξασφάλιση γεωτρήσεων και δημιουργία φραγμάτων».