Όχι στην καταστροφή υγροτόπων και ρεμάτων από την κατασκευή του έργου αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ (ΚΕΛ) σε Ραφήνα, Πικέρμι, Αρτέμιδα

Δελτίο Τύπου, 14/5/2022

ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΡΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΔΑΠ (ΚΕΛ)
ΣΕ ΡΑΦΗΝΑ, ΠΙΚΕΡΜΙ, ΑΡΤΕΜΙΔΑ

ΟΛΟΙ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΤΟΙΚΩΝ
ΠΕΜΠΤΗ 19/5, 5:30 μ.μ.
ΚΑΠΗ ΡΑΦΗΝΑΣ (Ελευθ. Βενιζέλου 21)

Την Τετάρτη 19/1/22 η εταιρία ΑΚΤΩΡ εκχέρσωσε με μπουλντόζες περίπου 150 τ.μ. του παράκτιου υγροτόπου Μαρίκες στην περιοχή Νηρέας Ραφήνας, για λογαριασμό της ΕΥΔΑΠ. Η εκχέρσωση έγινε στα πλαίσια του έργου αποχέτευσης (ΚΕΛ Ραφήνας-Πικερμίου και Σπάτων-Αρτέμιδας) με σκοπό την κατασκευή αντλιοστασίου ακαθάρτων.

Οι εργασίες σταμάτησαν μετά από παρέμβαση τοπικών και περιβαλλοντικών φορέων. Οι φορείς ζήτησαν το άμεσο σταμάτημα των εργασιών, δεδομένου ότι στη συγκεκριμένη περιοχή απαγορεύεται η δόμηση, η άσκηση οχλουσών δραστηριοτήτων και κάθε δραστηριότητα που υποβαθμίζει την οικολογική κατάσταση του υγροτόπου. Την απαγόρευση επιβεβαίωσαν με επιστολές τους (επισυνάπτονται) και επίσημοι φορείς όπως το ΕΚΒΥ (Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων) και το ΕΛΚΕΘΕ (Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών). Ωστόσο οι διαδοχικές συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ της ΕΥΔΑΠ και των τοπικών και περιβαλλοντικών φορέων απέβησαν άκαρπες, γιατί η ΕΥΔΑΠ δεν έδειξε προθυμία να συζητήσει την αλλαγή θέσης του αντλιοστασίου των Μαρικών εκτός προστατευόμενου υγροτόπου.

ΜΑΡΙΚΕΣ: ΜΟΝΑΔΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΠΑΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ

Η περιοχή που αποψιλώθηκε, καθώς και ολόκληρη η περιοχή των Μαρικών διέπεται από προστατευτική νομοθεσία και συγκεκριμένα:

α) είναι ενταγμένη ως στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Υδατικού Διαμερίσματος Αττικής (EL 06) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60/ΕΚ για τα νερά, ως περιοχή που προορίζεται για προστασία οικοτόπων και ειδών (υγρότοπος Α’ προτεραιότητας).

β) περιλαμβάνει 5 τύπους οικοτόπων κοινοτικής σημασίας της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της βιοποικιλότητας (καταγεγραμμένοι κωδικοί NATURA από ΕΠΜ ΕΛΚΕΘΕ: 2190, 2250, 2260, 2021, 1120 του Παραρτήματος Ι).

ΚΑΤΑΣΤΡΑΤΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥΣ

Αντίστοιχη παρέμβαση κατασκευής αντλιοστασίων προβλέπεται από τη μελέτη να γίνει και σε άλλους προστατευόμενους υγροτόπους και ρέματα, όπου έχουν χωροθετηθεί αντλιοστάσια ακαθάρτων της ΕΥΔΑΠ, ενώ η ίδια η Μονάδα Επεξεργασίας Λυμάτων έχει χωροθετηθεί μέσα σε πλημμυρική ζώνη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας. Τέτοιες περιπτώσεις είναι τα αντλιοστάσια στην εκβολή του Μεγάλου Ρέματος (ΑΡ2), στον υγρότοπο Λούτσας Αρτέμιδας (ΑΛ2), καθώς και όσα έχουν χωροθετηθεί μέσα σε κοίτες ή σε πρανή ρεμάτων (πχ αντλιοστάσια Διώνης ΝΑΑ1, ΝΑΑ2, ΝΑΑ3).

Και οι τρεις υγρότοποι που πρόκειται να συρρικνωθούν από τα έργα της ΕΥΔΑΠ (Μαρίκες, εκβολή Μεγάλου Ρέματος, Αρτέμιδας) βρίσκονται σε διαδικασία οριοθέτησης σύμφωνα με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και του ν.3937/2011 για την προστασία της βιοποικιλότητας και των οικοτόπων.

Η οριοθέτησή τους ξεκίνησε το 2016 με καταγραφή των υγροτόπων της Αττικής από το ΕΚΒΥ και την επιστημονική τεκμηρίωση καθορισμού των εξωτερικών ορίων των υγροτόπων. Στη συνέχεια, με το ν.4559/2018 (αρ.54) θεσμοθετήθηκαν τα εξωτερικά όρια 15 υγροτόπων της Αττικής. Από το 2018 και μετά η διαδικασία οριοθέτησης των υγροτόπων πάγωσε, με αποτέλεσμα το Υπουργείο Περιβάλλοντος να μην έχει προχωρήσει τα επόμενα προβλεπόμενα στάδια μέχρι την ολοκλήρωση της οριοθέτησης των υγροτόπων που θα γίνει με έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων.

Παράλληλα, το ίδιο το εργοστάσιο επεξεργασίας λυμάτων πρόκειται να κατασκευαστεί μέσα σε πλημμυρικό πεδίο του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας (σύνορα Σπάτων-Πικερμίου), περιοχή η οποία σκοπίμως εξαιρέθηκε από το Προεδρικό Διάταγμα οριοθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας (ΦΕΚ 498/Δ/2021) παραβιάζοντας την ουσία και το πνεύμα της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2007/60/ΕΚ για τη διαχείριση κινδύνων πλημμύρας και της ΖΟΕ Μεσογείων (ΦΕΚ199/Δ/2003) για τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης στην περιοχή των Μεσογείων. Συγκεκριμένα, η οδηγία 2007/60/ΕΚ προτάσσει την διατήρηση των πλημμυρικών πεδίων ως αδόμητων εκτάσεων, ενώ η ΖΟΕ Μεσογείων επιτρέπει μόνο ήπιες χρήσεις (και όχι βιομηχανική ανάπτυξη!!!) σε ζώνη 50μ εκατέρωθεν της ζώνης οριοθέτησης των ρεμάτων που είναι χαρακτηρισμένα ως Ιδιαίτερου Περιβαλλοντικού Ενδιαφέροντος. Τα παραπάνω έχουν προσβληθεί στο ΣτΕ με αιτήσεις ακύρωσης τόσο κατά της οριοθέτησης του ρέματος (από την Κίνηση για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος) όσο και κατά του ΚΕΛ (από συλλόγους και πολίτες του Δήμου Σπάτων-Αρτέμιδας), οι οποίες δεν έχουν εκδικαστεί ακόμη και σήμερα που το έργο έχει ξεκινήσει!!!

Να σημειωθεί ότι τα προαναφερόμενα αντλιοστάσια αναφέρονται ενδεικτικά, αφού οι τελικές θέσεις των αντλιοστασίων όπως αυτές διαμορφώθηκαν μετά από διαβούλευση που έγινε το 2017, δεν έχουν δοθεί στη δημοσιότητα στην τοπική κοινωνία. Η διαβούλευση για ένα έργο που θα επηρεάσει Ραφήνα, Πικέρμι, Σπάτα και Αρτέμιδα απ’ άκρη σ΄άκρη ήταν (ως συνήθως) προσχηματική και η ενημέρωση του ευρύτερου κοινού φτωχή έως ανύπαρκτη. Αποτέλεσμα της ελλιπούς διαβούλευσης είναι ότι οι κάτοικοι ενημερωνόμαστε για αυτό που πρόκειται να συμβεί στις γειτονιές μας, όταν πια βλέπουμε τις μπουλντόζες να επελαύνουν.

ΚΑΜΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΜΕΣΑ ΣΕ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΥΓΡΟΤΟΠΟΥΣ ΚΑΙ ΡΕΜΑΤΑ

Το κράτος, οι δημόσιες υπηρεσίες, ο Δήμος και οι μελετητές, που όφειλαν να γνωρίζουν από την αρχή τις απαγορεύσεις που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή και Εθνική νομοθεσία για τους υγροτόπους («απαγόρευση δόμησης, επιχωμάτωσης, οχλουσών δραστηριοτήτων και κάθε δραστηριότητας που υποβαθμίζει την οικολογική κατάσταση του υγροτόπου», ν.4277/2014), οφείλουν να επανορθώσουν έστω και τώρα, βρίσκοντας μία άλλη θέση εκτός προστατευόμενης ζώνης για τα αντλιοστάσια που έχουν χωροθετηθεί μέσα σε υγροτόπους και ρέματα. Ακόμη κι αν αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση ένταξης ορισμένων περιοχών στο δίκτυο αποχέτευσης, η περιβαλλοντική υποβάθμιση από την προσωρινή καθυστέρηση ένταξης των περιοχών αυτών στο δίκτυο θα είναι σίγουρα μικρότερη από τη μόνιμη, μη αντιστρεπτή καταστροφή σημαντικών τμημάτων των λιγοστών, πολύτιμων υγροτόπων που έχουν απομείνει στην Αττική.

Αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη περιβαλλοντικού οφέλους από την βιολογική επεξεργασία των αστικών λυμάτων. Πρέπει ωστόσο η κατασκευή του όποιου έργου να σεβαστεί την Ευρωπαϊκή και Εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία, ώστε να μη δημιουργήσει νέα περιβαλλοντική υποβάθμιση στην περιοχή, ιδιαίτερα σε περίοδο κλιματικής αλλαγής και τεράστιας οικολογικής κρίσης στην Αττική μετά τις πυρκαγιές του τελευταίου καλοκαιριού.

ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΠΟΥ ΟΡΓΑΝΩΝΕΙ Η ΕΥΔΑΠ

Γι’ αυτό καλούμε την τοπική κοινωνία και όλους τους αρμόδιους περιβαλλοντικούς φορείς να δώσουν δυναμικό παρόν στην εκδήλωση ενημέρωσης κατοίκων που καλεί η ΕΥΔΑΠ την Πέμπτη 19/5, ώρα 5:00 μ.μ., στο ΚΑΠΗ Ραφήνας (Ελευθ. Βενιζέλου 21):

• για να εκφράσουμε την αντίθεσή μας στην περιβαλλοντική υποβάθμιση που δρομολογείται από το ελλιπώς μελετημένο έργο αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ
• για να απαιτήσουμε την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής και Εθνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας για τους προστατευόμενους υγροτόπους και τα ρέματα της περιοχής
• για να διεκδικήσουμε το σεβασμό σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές (δάση, παράκτια ζώνη κ.λπ.)
• για να μπορέσει το έργο αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ να συνεισφέρει στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, του τοπίου και της αρχαιολογικής αξίας της περιοχής μας και όχι στην περαιτέρω υποβάθμισή τους.

Πηγή: Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος