Ξεπατώνουν τα δάση σ’ όλη τη χώρα

Στο όνομα της τουριστικής ανάπτυξης

Στις 18 του περασμένου Σεπτέμβρη, στο πλαίσιο της περιβόητης διαβούλευσης, άρχισε η δημόσια συζήτηση πάνω στο νομοσχέδιο με τίτλο «Δασικά οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης», η οποία ολοκληρώθηκε στις 2 Οκτώβρη.

Η ισχύουσα δασική νομοθεσία βρίσκεται διάσπαρτη σε πολλούς νόμους, με βασικό το νόμο 998/1979. Από το 1979 μέχρι σήμερα έγιναν μεγάλες ανατροπές στο συγκεκριμένο νόμο και ιδιαίτερα στο έκτο κεφάλαιό του, που αναφέρεται στις επιτρεπτές επεμβάσεις στα δάση και τις δασικές εκτάσεις. Οι ανατροπές που έγιναν αντιστρατεύονται τα δύο βασικά άρθρα του ισχύοντος αστικού συντάγματος (24 και 117), με τα οποία προστατεύεται σχετικά ο δασικός πλούτος της χώρας.

Επιτροπή του ΥΠΕΚΑ, που στελεχώθηκε από δασολόγους και νομικούς, ανέλαβε, στο πλαίσιο δέσμευσης έναντι της Κομισιόν, να επικαιροποιήσει ένα μέρος της ισχύουσας δασικής νομοθεσίας. Η επιτροπή παρέδωσε στον Ειδικό Γραμματέα Δασών τη δουλειά της, χωρίς όμως ποτέ αυτή να δημοσιοποιηθεί. Ετσι, δεν έχουμε τη δυνατότητα να συγκρίνουμε την έκθεση αυτή με το νομοσχέδιο που δημοσιοποιήθηκε στις 18 Σεπτέμβρη.

Η πρώτη παρατήρηση που έχουμε να κάνουμε είναι ότι με το εν λόγω νομοσχέδιο γίνεται μερική και όχι συνολική επικαιροποίηση της δασικής νομοθεσίας. Ομως και αυτή η μερική επικαιροποίηση συμπεριέλαβε όλο το κεφάλαιο των λεγόμενων επιτρεπτών επεμβάσεων στα δάση και στις δασικές εκτάσεις, που προβλέπονται τόσο στο έκτο κεφάλαιου του νόμου 998 όσο και σε άλλους νόμους που ψηφίστηκαν από το 1979 μέχρι τις αρχές Αυγούστου του 2013, όταν άρχισε να ισχύει ο νόμος 4179 για την περιβόητη ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στον τουρισμό.

Η συγκέντρωση σε ένα κείμενο όλων των διατάξεων των λεγόμενων επιτρεπτών επεμβάσεων στα δάση και στις δασικές εκτάσεις βοηθά στο να αναδειχτεί το διαχρονικό έγκλημα που συντελέστηκε στα δάση και στις δασικές εκτάσεις, στο όνομα της καπιταλιστικής ανάπτυξης και του δημοσίου συμφέροντος.

Αρκετοί από τους όψιμους υπερασπιστές του δασικού πλούτου της χώρας θεώρησαν πολλές από τις λεγόμενες επιτρεπτές επεμβάσεις στα δάση και στις δασικές εκτάσεις ως εισαγόμενες για πρώτη φορά. Από την άλλη, άφησαν στο απυρόβλητο πολλές άλλες αντιδασικές διατάξεις, που πραγματικά εισάγονται για πρώτη φορά με το νομοσχέδιο αυτό. Μικρή σημασία έχει αν υπήρξε μεθόδευση συγκάλυψης ή αν αυτό συνέβη από άγνοια και τεμπελιά. Θα πρέπει κανείς να παρακολουθεί στενά την ασκούμενη δασική πολιτική, για να μπορεί να διαπιστώνει τις συνεχείς ανατροπές στη δασική νομοθεσία και οι δημοσιογράφοι του αστικού Τύπου δεν έχουν καμιά όρεξη να το κάνουν, αρκούμενοι στη ρουτίνα και σε αρπακολλατζίδικες προσεγγίσεις.

Εχουμε αναφερθεί πολλές φορές στην αντιμετώπιση που επιφύλαξαν η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ και ο Ειδικός Γραμματέας Δασών Γ. Αμοργιανιώτης στην απόφαση 32/2013 του ΣτΕ, την οποία έπρεπε να εφαρμόσουν άμεσα. Οφειλαν να το κάνουν με εφαρμοστική εγκύκλιο, για λόγους που έχουμε αναλύσει διεξοδικά. Αν το έκαναν, όφειλαν να καταργήσουν άμεσα την απόφαση 2042/4545 του 2010 του πρώην αρμόδιου υφυπουργού Αθ. Μωραΐτη. Τους δόθηκε η ευκαιρία να το κάνουν με το νομοσχέδιο και δεν το κάνουν, νομιμοποιώντας έτσι τόσο το ξεπάτωμα που συντελέστηκε από το Δεκέμβρη του 2003 με το δασοκτόνο νόμο 3208/2003, όσο κι’ αυτό που θα συνεχίσει να γίνεται μετά την ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου.

Οι νέες επιτρεπτές επεμβάσεις του έκτου κεφαλαίου του 998/1979, που εισάγονται για πρώτη φορά με το νομοσχέδιο είναι δύο: Πρώτον, επιτρέπεται η χάραξη διαδρομών σε δάση και δασικές εκτάσεις για τη διεξαγωγή αγώνων motocross. Δεύτερον, επιτρέπεται η έρευνα και η διεξαγωγή σκαπτικών εργασιών για την ανεύρεση θησαυρού σε δάση και δασικές εκτάσεις.

Και για τις δύο αυτές νέες επεμβάσεις πήραμε τις πρώτες απαντήσεις σε ερωτήματα που θέσαμε σε υπηρεσιακούς παράγοντες του κέντρου και της περιφέρειας. Θα συνεχίσουμε την έρευνα και εν ευθέτω χρόνω θα τοποθετηθούμε. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, απ’ αυτές τις νέες επεμβάσεις δεν κινδυνεύουν σοβαρά τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, όπως κινδυνεύουν από επεμβάσεις για στρατιωτικά έργα, για εκμετάλλευση κοιτασμάτων χρυσού («επένδυση» εταιρίας «Ελληνικός Χρυσός» στη Χαλικιδική), για γήπεδα γκολφ, για βίλες και γενικά από επεμβάσεις για «τουριστική ανάπτυξη», που από τη δοσιλογική κυβέρνηση έχει ανακηρυχτεί στο βασικό εργαλείο που θα βγάλει δήθεν τη χώρα από τη βαθιά καπιταλιστική ύφεση.

Μέχρι τις 8 Αυγούστου που δημοσιεύτηκε ο νόμος 4179/2013 για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στον τουρισμό, είχαν ψηφιστεί διάφορες διατάξεις με τις οποίες νομιμοποιούνταν παράνομα ξεχερσώματα δασών και δασικών εκτάσεων, προκειμένου να χτιστούν πολυτελείς βίλες ή πετρελαϊκές εγκαταστάσεις ή καπιταλιστικές μεταλλευτικές επιχειρήσεις. Ομως, με το νόμο 4179 και τις αντιδασικές διατάξεις που εισάγονται μ’ αυτόν θα προκληθεί ανεπανόρθωτη ζημιά στο δασικό πλούτο της χώρας. Ας πάρουμε μια μικρή γεύση αυτού του νόμου:

«1α. Ως "οργανωμένος υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων" ορίζεται η περιοχή που αναπτύσσεται βάσει ενιαίου σχεδίου, προκειμένου να λειτουργήσει κατά κύρια χρήση ως οργανωμένος χώρος ανάπτυξης τουρισμού αναψυχής».
«4δ. Στα γήπεδα εκμετάλλευσης των οργανωμένων υποδοχέων επιτρέπεται να περιλαμβάνονται και εκτάσεις που υπάγονται σε ειδικό καθεστώς προστασίας, όπως ιδίως χώρος αρχαιολογικού ή ιστορικού ενδιαφέροντος, δάση και δασικές εκτάσεις καθώς και περιοχές υπαγόμενες στο εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών του ν. 3937/2011».

Υπογραμμίζουμε το «κατά κύρια χρήση», γιατί, όπως θα δούμε στη συνέχεια, θα δεσμευτούν εκτάσεις από 300 έως 4.000 στρέμματα δάσους, προκειμένου να δημιουργηθούν γήπεδα «οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων» σε όλη την Ελλάδα, για τον λεγόμενο ποιοτικό τουρισμό, τον τουρισμό των φραγκάτων. Δεν μιλάμε αυθαίρετα για εκτάσεις από 300 έως 4.000 στρέμματα διάσπαρτες σε όλη την Ελλάδα.
Παραπέμπουμε στο σχέδιο ΚΥΑ για την «Εγκριση Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό», που σύμφωνα με πληροφορίες μας θα τεθεί σε «δημόσια διαβούλευση» πριν πάρει το δρόμο για δημοσίευση στο ΦΕΚ. Ομως, πριν ακόμα ξεκινήσει η δημόσια διαβούλευση για την «Εγκριση του Ειδικού Πλαισίου για τον Χωροταξικό Σχεδιασμό», σπεύδει το ίδιο το ΥΠΕΚΑ και εισάγει στο νομοσχέδιο για τα δασικά οικοσυστήματα τις διατάξεις για τη δημιουργία γηπέδων «οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων», οι οποίες διευρύνουν το πεδίο των επιτρεπτών επεμβάσεων σε δάση και δασικές εκτάσεις.

Στην κατηγορία των οργανωμένων υποδοχέων υπάγονται και τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα. Οι συντάκτες του νέου δασοκτόνου νομοσχεδίου εισάγουν διάταξη με την οποία επιτρέπεται η εγκατάσταση σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων σε δάση και δασικές εκτάσεις. Ιδού η διάταξη: «Αρθρο 49, Εγκαταστάσεις τουριστικού χαρακτήρα: (…) 2. Επίσης επιτρέπεται στις ανωτέρω εκτάσεις η εγκατάσταση σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων (…) 3. Στα γήπεδα εκμετάλλευσης των οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων του άρθρου 1 του ν. 4179/2013 επιτρέπεται να περιλαμβάνονται δάση, δασικές εκτάσεις». Θυμίζουμε, ότι στα δάση και τις δασικές εκτάσεις που θα δεσμευτούν σε όλη την Ελλάδα για τη δημιουργία γηπέδων οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και για την εγκατάσταση σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων κύρια χρήση θα είναι η τουριστική εκμετάλλευση.

Πώς μπορεί να σταθεί ο ισχυρισμός των συντακτών αυτού του δασοκτόνου νομοσχεδίου, ότι θέλουν πραγματικά να παρέχουν ποιοτικό τουρισμό, όταν καταστρέφουν το βασικό προϊόν που είναι ο δασικός πλούτος της χώρας;

Θα επανέλθουμε, όμως, γιατί το θέμα είναι τεράστιο.

Γεράσιμος Λιόντος

πηγή: ΚΟΝΤΡΑ